معرق چوبی یکی از پرطرفدار‌ترین هنرهای این روزهاست؛ هنری که کارش ساختن تصویر از رگه‌های رنگارنگ چوب است
چوب‌ها به حرف می‌آیند
گل‌های ریز و درخشان، برگ‌های لطیف و جاندار، صورت‌هایی خندان و زنده. ابر‌ها، سنگ‌ها، کوزه و هر چیز دیگر که در یک تابلوی معرق فقط از چوب ساخته می‌شود. به‌خاطر همین هم هست که معرق‌کار‌ها به هنرشان می‌گویند زنده کردن چوب‌ها؛ چوب‌هایی که در ذهن آدم‌ها اجسامی خام و تک‌رنگ هستند و همه ظرافتشان در خمی است که طبیعت به آنها داده. اما همین چوب‌ها وقتی شانس می‌آورند و یک تکه‌شان می‌شود یکی از صدها جزء سازنده یک تابلوی معرق، جان می‌گیرند و تفاوت‌هایشان با هم را به نمایش می‌گذارند. چوب‌هایی که وقتی پای معرق وسط باشد، معلوم می‌شود که هر کدام چه رنگی دارند و هر کدام از چه جور بافتی تشکیل شده‌اند و نرمی و لطافت کدامشان بیشتر است. همین است که می‌گویند هنر معرق، هنر حرف زدن درختان است. حالا که به‌دلیل خانه‌نشینی، اوقات فراغت‌تان بیشتر شده، بهترین فرصت است برای یادگیری یک هنر جذاب. هنر معرق را با یکسری ابزار ساده و یکسری ویدئوهای آموزشی به راحتی می‌توانید یاد بگیرید و به‌عنوان یک یادگار دوران کرونا در تمام عمر از آن استفاده کنید.
هنر آکادمیک
یک عاشق معرق، کارش با دیدن ویدئوهای آموزشی و گرفتن استاد خصوصی و اینها تمام نمی‌شود. حسن دیگر این هنر این است که در چند رشته مختلف دانشگاهی می‌شود به آن رسید. رشته‌هایی مثل صنایع‌دستی، هنرهای چوبی و هنرهای اسلامی که در همه‌شان می‌شود معرق را به‌صورت آکادمیک شناخت.
چطور می‌سازند؟
کار معرق از یک طرح شروع می‌شود. طرحی که اجزایش را به دقت از هم می‌برند و بعد تکه‌های بریده شده را روی چوب‌های مختلف می‌چسبانند و با اره مویی چوب‌ها را به شکل طرح‌ها می‌برند. بعد هم تکه‌های بریده شده را کنار هم و روی بدنه اصلی کار می‌چسبانند و در نهایت کار را رنگ می‌کنند. این مراحل به ظاهر ساده همه کاری است که یک معرق‌کار انجام می‌دهد؛ کاری که انجام دادن حرفه‌ای‌اش با انجام دادن آماتورش در شناخت چوب‌ها و ظرافت برش‌ها معلوم می‌شود.
معرق چه ابزاری می‌خواهد؟
شاید یکی از مهم‌ترین دلایل استقبال هنرجو‌ها از یاد گرفتن هنر معرق این باشد که برای یاد گرفتن این هنر به ابزار خاصی نیاز نیست. معرق کارگاه و میز معرق‌کاری و یک عالمه ابزار جور واجور نمی‌خواهد. همه ابزار یک معرق‌کار خلاصه می‌شود در یک اره‌مویی، یک میخ‌کش و یک چکش. در کنار اینها یکسری چوب‌های مختلف که بنابر طرح‌های انتخاب شده برای آموزش، قیمت و نوع‌شان فرق می‌کند.
چقدر طول می‌کشد یاد بگیریم؟
یکی دیگر از شانس‌های هنر معرق هم این است که هنرجو‌ها خیلی زود آن را یاد می‌گیرند و زود‌تر از آن می‌توانند یک تابلو یا کار دیگر را به نام خودشان ثبت کنند. آموزش معرق روی یک تابلو که طرحش تقریباً ساده است، شروع می‌شود و طبیعی است که بعد از تمام شدن آموزش، هنرجوی مربوطه یک تابلوی معرق در دست‌هایش دارد که به‌شدت مایه مباهات است. در کل برای در دست گرفتن این مایه مباهات هم بسته به زمانی که هنرجو صرف می‌کند، بین ۲ تا ۵ماه زمان نیاز است؛ زمانی که غیر از اره کردن و چسباندن چوب‌ها صرف شناخت چوب‌ها و رنگ و جنس و خواص‌شان در کار می‌شود.
روکش گران
بیشترین هزینه‌ای که معرق روی دست هنرجو‌ها می‌گذارد هزینه پلی‌استر نهایی کار است. البته بهتر است بدانید که استاد کار‌ها این هزینه را نمی‌پردازند و معمولاً هنرجوهای آماتور مجبور می‌شوند کارشان را برای روکش کردن بفرستند بیرون. مشکلی که بعد از یاد گرفتن حرفه‌ای معرق حل می‌شود و هزینه‌اش هم پس‌انداز.
چطور درآمد کسب کنیم؟
بر خلاف خیلی از هنرهای دستی دیگر، معرق این روز‌ها بازار خوبی دارد. اما در کنار این بازار خوب، تعداد زیادی هنرمند هم هستند که هر روز هم به تعدادشان اضافه می‌شوند. به‌خاطر همین معرق‌کار‌ها برای پیدا کردن بازار کار‌هایشان باید باهوش باشند؛ هوشی که می‌توانند از آن برای شناخت بازار و نیاز‌ها و احتیاجات مردم کمک بگیرند و هنرشان را به این شکل عرضه کنند. نکته دیگری هم که باید به آن توجه کرد، این است که معرق فقط تابلوی مینیاتور نیست. قرار دادن تکه‌های چوب کنار هم برای ساختن هر وسیله‌ای می‌شود معرق. بنابراین می‌شود از این هنر برای ساخت انواع وسایل چوبی استفاده کرد. فقط یک ذهن خلاق می‌خواهد و یکسری طرح ابداعی و البته چوب در رنگ‌های مختلف.
کجا معرق‌کار شویم؟
خب فعلا باید قید کلاس‌های حضوری این رشته هنری را بزنید. کافی است یک جست‌وجوی ساده در اینترنت انجام دهید و بعد با ده‌ها ویدئوی آموزشی در این زمینه مواجه خواهید شد. تماشای این ویدئوها به‌راحتی می‌تواند اصول اولیه این هنر را به شما آموزش دهد. حتی اگر دسترسی به اینترنت هم ندارید، یکسری سی‌دی‌های آموزشی و کتاب هم می‌توانید در این زمینه پیدا کنید. بعد از باز شدن کارگاه‌های آموزش این هنر هم می‌توانید تجربه آموزش حضوری را داشته باشید. تقریباً در هر فصلی از سال می‌شود فرهنگسرا‌ها و آموزشگاه‌هایی را پیدا کرد که در آنها آموزش معرق می‌دهند. به هر حال باز هم می‌گوییم که معرق از آن هنرهایی است که امکان یاد گرفتنش به تنهایی هم وجود دارد. اصول کار را می‌شود از همین ویدئوهای آموزش معرق یاد گرفت و نوع و رنگ و جنس چوب‌ها را هم می‌شود از اینترنت فهمید. بعد از آن می‌ماند خرید چوب و وسایل و آزمون و خطا برای یاد گرفتن این هنر. البته دست آخر به یک استاد معرق‌کار نیاز است که عیب و ایرادهای کار را بگیرد و ریزه‌کاری‌ها را به هنرجو یاد بدهد.
