رصد آسمان از خانه

عمادالدین قاسمی پناه_خبرنگار

این روزها به‌خاطر ماجراهای پرتاب نخستین اعزام فضانوردان با کپسول فضایی ساخت یک شرکت خصوصی بحث‌ها در این رابطه بار دیگر داغ است. این مأموریت با نام دمو۲ (Demo-2)، هدفش ادامه ساخت وسایل نقلیه‌ فضایی جدید به‌دست شرکت‌های خصوصی برای حمل‌ونقل فضانوردان به ایستگاه فضایی بین‌المللی و بازگرداندن آنها به زمین است. محققان ناسا همچنین می‌خواهند با مریخ‌نورد Perseverance که یکی دیگر از وسایل نقلیه ناساست، پا به مریخ بگذارند. به این ترتیب یک سال پرمشغله برای فعالیت‌های فضایی آنها در حال شکل‌گیری است. حالا اگر شما از علاقه‌مندان برنامه‌های فضایی و نجوم هستید، باید بدانید که در شرایط فعلی خیلی خوش‌شانس هستید؛ چراکه وب‌سایت‌های اینترنتی اکنون سرشار از منابع رایگان یا ارزان‌قیمت آموزشی برای تغذیه ذهن شماست. شما حتی می‌توانید چند پروژه علمی پیدا کنید تا علاوه بر خود، خانواده و دوستانتان را هم سرگرم کنید. این متن شما را برای بهره‌مندی از دانستنی‌ها و سرگرمی‌های ماجراجویانه و مهیج مرتبط با فضا راهنمایی می‌کند.

تور ناسا

وب‌سایت اصلی سازمان ملی هوانوردی و فضایی (NASA) پنجره‌ای برای مشاهده اکتشافات و فعالیت‌های کیهانی است که در گذشته انجام شده، در زمان حال در جریان است و برای آینده برنامه‌ریزی شده است. پخش زنده ویدئویی NASA TV به‌همراه مقالات تاریخی و محتوای چندرسانه‌ای در این وب‌سایت شما را با این اکتشافات و فعالیت‌ها آشنا می‌کند. همچنین با حضور گسترده این آژانس در شبکه‌های اجتماعی مانند
 Giphy، SoundCloud و Twitch محتوای متنوع این وب‌سایت در اختیار عموم قرار دارد.
برای دستیابی به اپلیکیشن‌های موبایلی ناسا یا کتاب‌های رایگان الکترونیکی ازجمله «دفترچه راهنمای مهندسی سیستم‌های ناسا»
(NASA Systems Engineering Handbook) می‌توانید به بخش دانلودهای سایت مراجعه کنید.  همچنین در این وب‌سایت یک کتابخانه صوتی با چندین قطعه موسیقی وجود دارد که می‌توانید از آنها به‌عنوان زنگ موبایل یا هشدارهای صوتی در کامپیوتر استفاده کنید. ناسا همچنین از بسیاری از وب‌سایت‌های دیگر مانند آزمایشگاه پیشرانش جت
(Jet Propulsion Laboratory) در انستیتوی فناوری کالیفرنیا پشتیبانی می‌کند که این آزمایشگاه میزبان سایت‌های پروژه‌های مریخ، کاوش در منظومه شمسی و حتی کاوشگرهای بین ستاره‌ای Voyager در دهه1970 است.

بازدید مجازی از موزه‌های فضایی

اگرچه بسیاری از مؤسسات، تحت‌تأثیر بیماری همه‌گیر کووید-19 تعطیل یا محدود شده‌اند، اما بازدید از نمایشگاه‌های آنلاین آنها در حال افزایش است. به‌عنوان مثال، وب‌سایت موزه ملی هوا و فضای Smithsonian سوژه‌های بسیاری برای جست‌وجو و بازدید دارد. 
همچنین شما می‌توانید با استفاده از اپلیکیشن رایگان Arts & Culture که گوگل عرضه کرده و در سیستم‌های عامل اندروید و iOS قابل اجراست، به گشت و‌گذار مجازی در این موزه فضایی بپردازید. این اپلیکیشن گوگل همچنین به شما امکان می‌دهد تا یک گشت‌و‌گذار مجازی در موزه دریایی، هوایی و فضایی Intrepid داشته باشید.
وب‌سایت این مجموعه هم میزبان رویدادهای یادگیری مجازی است. حتی اگر در آپارتمان کوچک خود احساس محدودیت و کمبود جا می‌کنید، سایت Hayden Planetarium که مربوط به موزه تاریخ طبیعی آمریکاست، یک نسخه رایگان آموزشی و سه بعدی از نقشه جهان را ارائه کرده که می‌توانید آن را با کامپیوتر دسکتاپ خود دانلود کنید و لذت ببرید.

ستاره‌ها را ببینید

هنگامی که آماده‌اید تا خودتان اقدام به کاوش در کیهان کنید، فقط کافی است از گوشی هوشمند خود استفاده و کلمه «astronomy» را در فروشگاه‌های اپلیکیشین مانند گوگل استور جست‌و‌جو کنید. 
بسیاری از اپلیکیشن‌های محبوب تکنولوژی‌های واقعیت افزوده، مدل‌های سه‌بعدی و اطلاعات مکان شما را با هم ترکیب می‌کنند تا یک تور راهنمای سفارشی در آسمان برای شما فراهم شود.
اپلیکیشن Star Walk 2 که به‌قیمت 3دلار عرضه می‌شود، به شکل مناسبی برای سیستم‌های عامل اندروید و iOS طراحی شده است و بخش اخبار این اپلیکیشن، شما را از رویدادهای آینده نجومی آگاه می‌کند.
یک اپلیکیشن دیگر به‌نام Star Rover که هم در سیستم عامل اندروید و هم در iOS قابل اجراست، می‌تواند تجربه بی‌نظیری از مشاهده افلاک را برای شما رقم بزند.
با این حال، پیشنهاد می‌شود که اپلیکیشن رایگان SkyView Lite را فراموش نکنید. این اپلیکیشن هم مانند بقیه، برای همه کاربران اندروید و iOS قابل اجراست. در میان این اپلیکیشن‌ها یک اپلیکیشن دیگر که هم دارای قابلیت‌های بیشتر و هم در عین حال گران‌تر است، دیده می‌شود.
این اپلیکیشن که در اندروید و iOS قابل اجراست SkySafari نامگذاری شده و بسته به میزان علاقه‌مندی‌های کاربران از 3دلار تا 40دلار قیمت‌گذاری شده است. نسخه‌های گران‌تر آن دارای قابلیت کنترل تلسکوپ‌های خانگی به وسیله موبایل است. اما هیچ مشکلی وجود ندارد. درصورتی که در خانه تلسکوپ ندارید، می‌توانید تصاویر ثبت شده به وسیله تلسکوپ فضایی هابل را در وب‌سایت رسمی Hubble Space Telescope مشاهده کنید.

تقویم خود را علامت‌گذاری کنید

آیا می‌خواهید بدانید که چه موقع باید منتظر یک بارش شهاب‌سنگی یا عکس‌های ارزشمند از ابر ماه بعدی باشید؟ برای این کار باید یک تقویم نجومی را علامت‌گذاری کنید. به‌عنوان مثال، سایت TimeandDate.com میزبان یک تقویم رویدادهای کیهانی است که شامل گرفتگی‌ها (خورشید و ماه)، اعتدال‌ها و انقلاب‌های فصلی و موارد دیگر است. برای دریافت و ظاهر شدن زمان رویدادهای مهم نجومی در تقویم آنلاین خود، یک گزینه اشتراک، مانند گزینه
 Moon Phase & Astronomy Calendar را جست‌وجو کنید. حتی می‌توانید تقویم فضایی و نجوم خود را که با Google Calendar و برنامه تقویم iOS کار می‌کند، فعال کنید.

علایق علمی را در کودکان تقویت کنید

سیارات رنگارنگ و خودروهای‌ ماه‌نورد و مریخ‌نورد جذابیت خاصی برای کودکان دارند و می‌توانند به تقویت علاقه اولیه آنها به موضوعاتی چون علم، مهندسی فناوری و ریاضیات کمک کنند. موزه علم و صنعت شیکاگو مجموعه‌ای از پروژه‌های کاردستی مانند طراحی چتر نجات یا ساخت یک موشک «استمپ» را برای کودکان عرضه می‌کند. موشک استمپ یک اسباب‌بازی است که کودکان با پریدن روی محفظه باد آن، یک موشک پلاستیکی را با فشار باد به هوا پرتاب می‌کنند.
مرکز علمی کالیفرنیا هم پروژه‌های مختلفی را به‌عنوان بخشی از مجموعه فعالیت‌های Stuck at Home Science خود ارائه می‌کند که استفاده از قطعات فرسوده و بلااستفاده لوازم خانگی را برای ساختن ابزارهای مختلف آموزش می‌دهد.
وب‌سایت ناسا دارای بخش عظیمی به‌نام STEM است که پروژه‌های آموزشی و منابعی را برای دانش‌آموزان سنین مختلف به‌منظور استفاده یا دانلود آنها فراهم کرده است. به‌عنوان مثال، در این بخش‌ها می‌توان به‌طور رایگان با زندگی‌نامه‌های افراد مشهوری چون کاترین جانسون و دیگر بزرگان علم ریاضی آشنا شد. کاترین جانسون، یک فیزیکدان و ریاضیدان آمریکایی-آفریقایی بود که با سازمان برنامه‌های فضایی و هوانوردی ایالات متحده همکاری می‌کرد. آموزش مفاهیم اساسی فیزیک و مهندسی از مهد کودک‌ها شروع می‌شود. به‌عنوان مثال، کودکان با مشارکت در یک پروژه ماکارونی از رشته‌های خام و پخته نشده ماکارونی برای ساختن یک سازه بلند استفاده می‌کنند که حداقل می‌تواند 15ثانیه یک کلوچه یا شیرینی دیگر را تحمل کند. اگر این پروژه باعث پرسش‌هایی در مورد پخت‌وپز شود، آنگاه کودکان برای دیدن فیلم‌های غذا خوردن در فضا به جست‌وجو در سایت ناسا می‌پردازند.
البته اپلیکیشن‌های دیگری برای آموزش و آشنایی کودکان با فضا توسعه یافته است. به‌عنوان مثال، کودکان در اپلیکیشن PLANT GROWTH با پیدا کردن نائومی که یک فضانورد مستقر در ایستگاه بین‌المللی فضایی است، کار خود را شروع می‌کنند. نائومی کودکان را برای انجام کارها راهنمایی و پشتیبانی می‌کند. نخستین کار، آشنایی با ایستگاه بین‌المللی فضایی به‌وسیله حرکت در آزمایشگاه‌ها، ماژول‌ها و نقاط مختلف است. شاید این بزرگ‌ترین چالش بازی باشد، زیرا وقتی کودکان در ایستگاه ایستاده‌اند، با چرخیدن و ضربه زدن، به زیر وزن صفر حرکت می‌کنند. نقشه‌ای هم برای مشخص کردن مکان‌های خاص ایستگاه وجود دارد. پس از اتمام کار، بچه‌ها به نائومی گزارش می‌دهند. حالا تصور کنید که دانش‌آموزان داخل یک سالن شبیه‌سازی‌ شده به وسیله واقعیت مجازی نشسته‌اند و معلم شما را با پروژه‌های فضایی آشنا می‌کند. اپلیکیشن Immersive VR Education می‌تواند متناسب با محتوای آموزشی، فضایی را برای شما شبیه‌سازی‌ کند که وقتی درباره مثلا پروژه آپولو11 می‌شنوید، انگار داخل یک شاتل نشسته‌اید. این اپلیکیشن همچنین می‌تواند با ایجاد جلوه‌های ویژه مناسب، فضای آموزشی را جذاب‌تر کند. استفاده از تصویر و فیلم هم می‌تواند تجربه‌ای ناب را برای دانش‌آموزان رقم بزند و باعث تقویت علایق آنها شود. یکی دیگر از مهم‌ترین ویژگی‌های این نوع یادگیری این است که دانش‌آموزان و آموزگاران می‌توانند از هرجای دنیا با هم ارتباط برقرار کنند. البته این اپلیکیشن مختص موضوعات کیهانی نیست و همه نوع آموزش به‌وسیله آن امکان‌پذیر است.


اپلیکیشن Star Walk 2 تنها یکی از چندین اپلیکیشن نجومی است که به شما کمک می‌کند تا آسمان را با کمک مدل‌های واقعیت افزوده و مدل‌های سه‌بعدی به‌همراه اطلاعاتی از سیارات، دنباله‌دارها و ماموریت‌های علمی فضایی تماشا کنید


وب‌سایت اصلی ناسا مجموعه گسترده‌ای از فیلم‌ها، عکس‌ها، فایل‌های صوتی و موارد دیگر را که مربوط به شش‌دهه اکتشافات فضایی این آژانس است در اختیار شما قرار می‌دهد


عضویت در یکی از چندین تقویم نجومی که به‌صورت آنلاین در دسترس است، زمان رویدادهایی مانند بارش شهاب‌سنگی و ابرماه‌های آینده را به شما اطلاع می‌دهد


اپلیکیشن SkySafari  مانند بسیاری از اپلیکیشن‌های کاوش فضا در سیستم‌های عامل اندروید و iOS قابل اجراست. این اپلیکیشن از اطلاعات مکانی شما برای نشان‌دادن آسمان و سایر اطلاعات نجومی استفاده می‌کند


اپلیکیشن Arts and Culture گوگل امکان بازدید مجازی از مرکز «استیون اف. اودوار-هزی» موزه ملی هوا و فضای Smithsnian  و همچنین سایر مؤسسات تاریخی و فرهنگی سراسر جهان را فراهم می‌کند


ناسا محتواهای متنوع آموزشی شامل بازی‌های گوناگون، پروژه‌های علمی و دانلودهای رایگان، مانند زندگی‌نامه‌های ریاضیدانان مشهور این آژانس را برای دانش‌آموزان فراهم کرده است