گزارش
زنان؛ وسط یا خارج از گود؟
جهانی شدن ورزش زورخانه‌ای نیاز به حضور زنان دارد، اما برخی از قدیمی‌های این رشته به‌شدت با ورود زنان مخالفند
گروهی که به‌نظر می‌رسد تعدادشان کمتر از 50نفر باشد، در یکی از زورخانه‌های تهران تجمع کردند تا به حضور زنان در ورزش پهلوانی اعتراض کنند. این گروه که خود را «ورزشکاران، پیشکسوتان، مرشدان، جانبازان سرافراز، نمایندگان نیروهای مسلح و جامعه طلاب قم» معرفی کردهاند، عملکرد مجتبی جوهری، رئیس فدراسیون ورزش‌های زورخانه‌ای و کشتی پهلوانی را زیر سؤال بردند. به اعتقاد آنها حمایت از حضور زنان در ورزش زورخانه‌ای «لکه ننگی» در کارنامه مسئولان فدراسیون است.
در بخشی از بیانیه‌ای که این گروه منتشر کردهاند، آمده است: «قدمت و اصالت این ورزش طی قرن‌های متمادی متکی به حضور پهلوانان و مردان راستین عرصه مرادنگی و فتوت و جوانمردی بوده و هیچ‌گونه سابقه‌ای از حضور بانوان مطلقا وجود ندارد و انجام این امر ابداعی مذموم و مردود و باعث ایجاد لکه ننگ عظیمی در کارنامه سیاهتان است.»
به‌نظر می‌رسد یکی از دلایل اعتراض امضاکنندگان این بیاینه، حضور ژاله فرامرزیان، در هیأت رئیسه فدراسیون باشد. فرامرزیان که همزمان معاون توسعه منابع و مدیریت وزارت ورزش و جوانان نیز هست، اخیرا بالاترین نشان این رشته را به امیر عرب، رئیس هیأت فوتبال جزیره کیش اعطا کرد!
در بخش دیگری از بیانیه بدون اشاره به حضور فرامرزیان آمده است: «اعطا و صدور مجوز نواختن زنگ جهت اعضای هیأت رئیسه فدراسیون و اعطای نشان و حکم پهلوانی به خانم‌ها چیزی جز هتک حرمت و بی‌اعتنایی به پهلوانان و صاحبان واقعی زنگ که همگی سابقه‌ای بالاتر از نیم قرن حضور در گود پهلوانی داشته‌اند، نبوده و این اقدام نسنجیده و توهین‌آمیز به سخره گرفتن تمامی آداب و قوانین قرن‌های متمادی این ورزش است و در اسرع وقت باید ملغی و کان لم یکن گردد.»
اعتراض به حضور زنان در زورخانه از دهه 80شمسی آغاز شد. نخستین دختران و زنانی که علاقه‌مند شدند وارد گود زورخانه شوند، به سرعت مورد توجه رسانه‌ها قرار گرفتند و با همان سرعت هم از این ورزش رانده شدند. با وجود فشارهای فراوان، آنگونه که برخی گزارش‌ها نشان می‌دهد، در یک دهه اخیر بر تعداد دختران و زنانی که تلاش کردهاند وارد زورخانه شوند، افزوده شده است.
کسی آمار دقیقی از دختران باستانی‌کار ندارد اما برخی معتقدند یکی از دلایل استقبال مدیران فدراسیون از حضور زنان، افزایش تعداد علاقه‌مندان به این رشته در میان بخشی از جامعه است که پیش از این به‌نظر می‌رسید سنخیتی با این رشته ورزشی ندارند.
یک دختر باستانی‌کار: زمانی با حضور پسران نابالغ هم مخالفت می‌شد
رایحه مظفریان، یکی از دختران باستانی‌کار به خبرگزاری برنا گفته است:« جای تعجب دارد که نسبت به این موضوع مقاومت و محافظه‌کاری وجود دارد، درحالی‌که زن ایرانی در ورزش‌های دیگری که انجام می‌دهد، مثل جودو، ووشو و... که اصلا به ملیت ایرانی وابسته نیست، شرکت می‌کند و حمایت می‌شود و خدا را شکر موفق است، اما برخی مردان ایرانی نسبت به حضور زنان در این رشته باستانی واکنش منفی نشان می‌دهند، البته عده زیادی هم هستند که واکنش مثبت نشان می‌دهند و هر 2 روی سکه را باید دید. در گذشته پسرانی که هنوز بالغ نشده بودند، اجازه ورود به زورخانه را نداشتند، اما به مرور زمان، این سد برداشته شد و برای ورود به زورخانه الزامی بر بلوغ وجود ندارد. این نشان می‌دهد که ورزش باستانی انعطاف دارد و تمام دستورالعمل‌ها دائمی نیست.»
رؤیای جهانی شدن ورزش ملی ایران
محبوبیت ورزش پهلوانی در میان زنان، دقیقا همان چیزی است که مخالفان، آن را گمراه‌کننده می‌دانند. در بیانیه اعتراضی آنها آمده است:« ما امضاکنندگان این بیانیه به توهم رئیس فدراسیون مبنی بر اکثریت موافق با حضور بانوان در گود زورخانه اعتراض داریم و بیان این مطلب را از عدم شناخت کافی ایشان از ورزشکاران و ورزش زورخانه‌ای می‌دانیم و ضمن محکوم کردن این تفکر نسبت به افراد نا اهلی که در راستای این سیاست به اسم المپیکی کردن این ورزش همسو با سیاست‌های انحرافی گام برمی‌دارند را هم محکوم می‌کنیم.»
یک منبع آگاه در گفت‌وگو با همشهری تأیید می‌کند که سیاست فدراسیون ورزش‌های زورخانه‌ای و کشتی پهلوانی، تنها راه ممکن برای جهانی‌کردن این رشته است: «اگر واقعا دنبال گسترش این رشته در دیگر کشورها و بین‌‌المللی کردن آن هستیم، باید از حضور زنان استقبال کنیم. شما کمتر رشته‌ای را در دنیا سراغ دارید که کاملا مردانه باشد و توسعه پیدا کرده باشد. البته این هم واقعیتی است که در سال‌های اخیر علاقه خانم‌ها به این رشته بیشتر شده و این درست نیست که به بهانه‌های عجیب و غریب جلوی آنها گرفته شود.»
قدیمی‌ترین زورخانه شیراز در آستانه تخریب
همزمان با آغاز هفته فرهنگ پهلوانی، علیرضا هوشمند، رئیس هیأت ورزش‌های باستانی و پهلوانی استان فارس مدعی شد که قدیمی‌ترین زورخانه این شهر به حالت متروکه درآمده و در خطر تخریب قرار دارد.
او در کنفرانسی خبری گفت: «زورخانه پولاد شیراز، قدیمی‌ترین زورخانه این کلانشهر که ۱۶۶سال قدمت دارد، شامگاه یکشنبه ١٨خرداد توسط خریدار ساختمان این زورخانه، تخریب شد و به حالت متروکه درآمد. گفته شده بود که به‌دلیل قدمت، این زورخانه تغییر کاربری داده نمی‌شود، اما توسط یکی از خریداران که 3دانگ این ساختمان را خریداری کرده است، تخریب شد.»
عکس‌هایی که محمدرضا دهداری، عکاس مقیم شیراز برای همشهری فرستاده نشان می‌دهد که زورخانه پولاد متروکه شده، اما هنوز می‌توان امیدوار بود که جلوی تخریبش گرفته شود.
شاید حق با رئیس هیأت ورزش‌های باستانی و پهلوانی شیراز باشد که دیروز گفت: «اگر خروجی این جلسه این باشد که رگ غیرت یکی از این عزیزان در شیراز بجنبد و حرکتی برای این زورخانه بزنند، می‌توان گفت هفته خوبی در پیش خواهیم داشت.»
