نبود وحدت، ناشی از عدم‌درک درست از منافع ملی است

ناصر ایمانی _کارشناس مسائل سیاسی
 در هر ملتی وحدت و همبستگی موجد تلاش مشترک برای دستیابی به اهداف ملی و مانع وقوع طغیان‌ها و کینه‌توزی‌ها می‌شود. وحدت یک مسئله زیربنایی است اما در کشور ما تمرین وحدت و دمکراسی از گذشته تاکنون کم بوده گرچه اخیرا نمونه کوچکی از آن در بحران کرونا ظهور کرد؛ وحدتی زودگذر که نمی‌توان به ادامه آن دل خوش بود. اینکه چرا وحدت بین جریان‌های سیاسی و یا افراد متنفذ و صاحب‌نظر در امور کشور کم و محدود است، دلایل مختلفی دارد. دلیل اول این است که تحمل افراد و جریان‌های سیاسی برای شنیدن نظرات مختلف بسیار کم است و این موضوع به مسئله وحدت آسیب جدی می‌زند. دلیل دوم نشأت‌گرفته از این است که برخی جریان‌های سیاسی در کشور ماهیت نظام سیاسی موجود را زیر سؤال می‌برند. چنین دیدگاهی باعث می‌شود که در پیشبرد امور کشور نتواند وحدتی درست شکل بگیرد. درحالی‌که زمانی می‌توان به ایجاد وحدت امید داشت که گروه‌ها، اقوام و جریان‌های مختلف، اساس نظام سیاسی حاکم را قبول داشته باشند. از سوی دیگر تمرین افراد سیاسی کشور برای گفت‌وگو و شنیدن نظرات دیگران کم است و تا جوی منفی در جامعه ایجاد می‌شود این گروه‌ها بلافاصله با عناوین مختلف قصد تخریب و حذف همدیگر را دارند که این موضوع به عدم‌وحدت دامن می‌زند؛ بالاخص برای جریان‌های سیاسی که در قدرت قرار دارند و تحمل‌ناپذیری این افراد در مورد جریان‌هایی که در اقلیت قرار می‌گیرند، بسیار محدود می‌شود. گویی نمی‌خواهند باور کنند که روزی باید قدرت را به جریان مقابل واگذار کنند. بین جریان‌های سیاسی موجود در کشور عدم‌تحمل تا حد تکفیر یکدیگر یا وابسته و جاسوس بودن یکدیگر پیش می‌رود که اصلا مطلوب نیست. نبود وحدت در یک جامعه به نوع نگاه به منافع ملی هم بازمی‌گردد. ظاهرا ما شناخت دقیقی نسبت به منافع ملی کشور نداریم و این موضوع باعث می‌شود نتوانیم در مورد مسائل مختلفی که در کشور به‌وجود می‌آید با دید ملی به‌دنبال ایجاد وحدت باشیم. چون وحدت در سایر کشورها حول منافع ملی صورت می‌گیرد. به‌عنوان مثال در بحران کرونا چون بحث منافع ملی در میان بود شاهد وحدت هم بودیم. اما به‌طور کلی ما شناخت درستی نسبت به منافع ملی کشور نداریم. درصورتی که اگر این فهم از منافع ملی را در مورد مسائل دیگری هم مانند تهدیدات خارجی اعم از تهدیدات اقتصادی یا نظامی و یا حمایت از ارکان حکومت که مدافع منافع ملی کشور است، گسترش دهیم در این‌صورت وحدت سریع‌تر قابل استحصال است. ما چاره‌ای جز این نداریم که وحدت داشته باشیم و حتما باید جریان‌های سیاسی و گروه‌های مختلف برای توسعه و پیشرفت کشور و دستیابی به قدرت اقتصادی و سیاسی در جهان به‌دنبال وحدت باشند تا هرگونه راه نفوذ جریان‌های معاند را ببندند. به‌ویژه در شرایط کنونی که با حجم عظیمی از تهدیدات شدید از سوی قدرت‌های جهانی مواجهیم. وحدت و حمایت از ارکان حکومت در این شرایط سخت، کشور را راهبری خواهد کرد. باید به‌دنبال وحدت واقعی بود؛ برخی جریان‌های سیاسی تا وقتی که در قدرت هستند حرفی از وحدت نمی‌زنند ولی به محض اینکه از قدرت خارج می‌شوند صحبت از وحدت می‌کنند که به‌نظر می‌رسد منظور دیگری از وحدت داشته باشند نه وحدت واقعی که باید وجود داشته باشد. وحدت و انسجام جریان‌های سیاسی نباید صرفا با مصلحت‌گرایی سیاسی توأم باشد بلکه باید با نگاهی عمیق و استراتژیک مورد توجه مسئولان و چهره‌های سیاسی قرار بگیرد. از این‌رو نباید به وحدت به‌صورت مقطعی و در جهت اهداف سیاسی یک گروه خاص در یک زمان خاص نگاه کرد. وحدت یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر بدون شک و تردید در کشور و در همه مقاطع زمانی است نه صرفا یک مقطع خاص. به مصلحت نیست تنها زمانی که دشمن به ما حمله کرد در کنار هم متحد شویم و به محض رفع خطر تفرقه، تک‌روی و منفعت‌گرایی فردی و حزبی را از سر بگیریم. همچنین برای ایجاد وحدت باید به دمکراسی هم توجه داشت یکی از عواملی که مردم را برای حضور در صحنه سیاسی کشور دلسرد می‌کند عدم‌وحدت جریان‌های سیاسی و اتهام و تهمت‌زدن آنها به یکدیگر است. مسلما هر قدر ما یک نظام پیشرفته دمکراتیک مبتنی بر نظرات مردم داشته باشیم نه صرفا آرای مردم در صندوق‌های رای  و جامعه را در اداره کشور سهیم بدانیم و با مردم صادقانه صحبت کنیم به میزانی که این رویه پیش گرفته شود راه برای وحدت هموارتر خواهد شد. اتحاد و انسجام ملی با توجه به اوضاع فوق، اقدامی استراتژیک برای ایران و مظهر همبستگی ملی و منطقه‌ای است.

مردم در اداره کشور سهیم شوند
هر قدر یک نظام پیشرفته دمکراتیک مبتنی بر نظرات مردم داشته باشیم نه صرفا آرای مردم در صندوق‌های رای؛ و جامعه را در اداره کشور سهیم بدانیم و با مردم صادقانه صحبت کنیم به میزانی که این رویه پیش گرفته شود راه برای وحدت هموارتر خواهد شد