رشد 12هزار میلیارد تومانی سود شرکت‌های بورس

آمار‌ها نشان می‌دهد میزان سود شرکت‌های بورس در 6‌ماه گذشته دست‌کم 12هزار میلیارد تومان معادل 7.5درصد رشد کرده است. به گزارش همشهری، شاخص‌های بورس از ابتدای سال تاکنون 90درصد رشد کرده‌اند. یکی از نگرانی‌های صاحب‌نظران در مورد رشد پر شتاب شاخص‌های بورس میزان سودآوری شرکت‌های بورس است. به زعم بسیاری از فعالان اقتصادی، رشد قیمت سهام شرکت‌ها زمانی می‌تواند منطقی باشد که میزان سود شرکت‌ها هم به تناسب رشد قیمت سهام افزایش یابد. تحلیلگران بنیادی با استناد به نسبت قیمت به درآمد شرکت‌ها معتقدند چنانچه میزان رشد قیمت سهام یک شرکت هم‌راستا با افزایش درآمد‌ها و سود این شرکت نباشد در قیمت سهام این شرکت حباب شکل گرفته است. بر همین اساس تحلیلگران با محاسبه نسبتی تحت عنوان نسبت قیمت به درآمد، به اندازه‌گیری رابطه میزان درآمد واقعی یک شرکت با قیمت سهام آن شرکت می‌پردازند.

نسبت قیمت به درآمد فعلی 
هم‌اکنون میانگین نسبت قیمت به درآمد بورس تهران در محدوده 14مرتبه است. در نیم قرن گذشته این نسبت عمدتا بین 5تا 8مرتبه در نوسان بوده و حتی در برخی از سال‌ها تا 10مرتبه هم رشدکرده است. به زعم برخی تحلیلگران نسبت قیمت به درآمد مناسب برای بازار سهام ایران عددی بین 4.5تا6.5مرتبه است و درصورت رشد این نسبت به ارقام بیشتر، می‌توان گفت در بورس حباب شکل گرفته است. با این حال بین این نسبت و نرخ بهره هم رابطه‌ای وجود دارد، به‌طوری که هرچه نرخ بهره کاهش یابد این قابلیت در بورس ایجاد می‌شود که نسبت قیمت به درآمد بورس افزایش یابد. از اواخر پارسال تاکنون بانک مرکزی تلاش کرده است از طریق عملیات بازار باز نرخ بهره بین بانکی را کاهش دهد در نتیجه بسیاری از اقتصاددانان بر این باورند که رشد نسبت قیمت به درآمد بورس تهران تا 14مرتبه حاصل تلاش بانک مرکزی برای کاهش نرخ بهره است و در بازار سهام حبابی شکل نگرفته است چرا که یکی از مهم‌ترین مولفه‌های اقتصاد ایران یعنی نرخ بهره در حال کاهش است. گواه این موضوع کاهش نرخ اسناد خزانه اسلامی تا 13.5درصد ظرف هفته گذشته است که سینگالی برای کاهش نرخ بهره واقعی است. از نظر ساختاری بین نسبت قیمت به درآمد بازارسهام و نظام بانکی یک رابطه معنادار وجود دارد و زمانی که نرخ بهره کاهش پیدا می‌کند نسبت قیمت به درآمد نظام بانکی رشد می‌کند و به تناسب آن نسبت قیمت به درآمد بازار سهام هم افزایش می‌یابد. نسبت قیمت به درآمد مولفه‌ای است که نشان می‌دهد اصل سرمایه در چه دوره‌ای به سرمایه‌گذار بازمی‌گردد و یکی از مهم‌ترین عوامل تصمیم‌گیری برای سرمایه‌گذاری در همه بازار‌هاست. در چنین شرایطی هرچه مقدار سودآوری شرکت‌های بورس افزایش یابد می‌توان گفت این نسبت تمایل به کاهش پیدا کرده و می‌تواند پتانسیلی برای رشد شاخص‌های بورس باشد. از طرف دیگر رشد سود شرکت‌های بورس به‌معنای آن است که رشد قیمت‌های سهام منطقی است.

رشد 7.5درصدی سود
با وجود آنکه با درنظر گرفتن میزان تورم نمی‌توان گفت سود شرکت‌های بورس رشد قابل توجهی داشته و از نوسان قیمت سهام شرکت‌ها پشتیبانی می‌کند، اما بررسی‌های آماری نشان می‌دهد که میزان سود شرکت‌های بورس در 6‌ماه گذشته یعنی از آبان‌ماه پارسال تاکنون رقمی معادل 12هزار و 100میلیارد تومان معادل 7.5درصد افزایش یافته است.
آن‌طورکه گزارش‌های مدیریت آمار و اطلاعات بورس تهران نشان می‌دهد، جمع کل سود شرکت‌های بورس در پایان اردیبهشت‌ماه به رقم 170هزار میلیارد تومان رسیده است درحالی‌که 6‌ماه پیش جمع کل سود شرکت‌های بورس 158هزار میلیارد تومان بود.
این داده‌ها همچنین می‌دهد در این مدت گروه انبوه‌سازی‌ و املاک و مستغلات با بیشترین میزان رشد در سودآوری مواجه بوده‌اند، به‌طوری که جمع کل سود 8شرکت فعال در این صنعت در 6‌ماه گذشته 205میلیارد تومان معادل 137درصد رشد کرده و اکنون به 356میلیارد تومان رسیده است.
پس از این صنعت، بیشترین رشد سود مربوط به گروه استخراج سایر معادن و لاستیک و پلاستیک بوده است. میزان سود این 2صنعت در 6‌ماه گذشته به‌ترتیب 128و 90درصد افزایش یافته است.
هم‌اکنون بیشترین میزان سود مربوط به صنعت محصولات شیمیایی است، شرکت‌های این گروه که عمدتا شامل شرکت‌های پتروشیمی هستند در اردیبهشت امسال جمعا 45هزارو 400میلیارد تومان سود شناسایی شده است. فولاد سازان، پالایشگاه‌ها و صنعت بانکداری از دیگر صنایعی هستند که بخش عمده سود شناسایی شده در بازار سهام را به‌خود اختصاص داده‌اند. جمع کل سود شرکت‌های فعال در گروه فلزات اساسی 34هزار میلیارد تومان و پالایشگاه‌ها 21هزار میلیارد تومان است. بانک‌ها نیز در تازه‌ترین گزارش‌های خود مشخص کرده‌اند که جمع کل سودشان به 17هزارو 186میلیارد تومان رسیده است.