امام خمینی ره و مردم

مجید فراهانی؛ عضو شورای شهر تهران

طی بیش از یک قرن گذشته شخصیت‌های برجسته‌ای در جهان اسلام ظهور کرده‌اند که برای تقویت و حاکمیت اسلام اقدامات گسترده‌ای را انجام داده‌اند اما تنها شخصیتی که توانست اسلام را به بلوک قدرتمندی در نظام بین‌الملل تبدیل کند بنیانگذار انقلاب اسلامی حضرت امام‌خمینی(ره) بود. امام خمینی (ره) حرکت حق‌طلبانه و اسلامگرایانه خود را از دوران استبداد رضا خانی که به سبب سیاست‌های انگلیس و شخص رضا‌خان، روحانیت و حوزه‌های علمیه در انزوا بودند آغاز کرد و توانست با تدوین آثاری همانند کتاب ارزشمند کشف‌الاسرار با دفاع قاطع و مستدل از اسلام و ترسیم دورنمای حاکمیت اسلام نخستین ایده‌ها و سخنان خود درباره حکومت اسلامی را بیان کند و نخستین گام‌های جهانی کردن حکومت و نهضت اسلامی را بردارد که جرقه آن در سال۱۳۴۱ و در ماجرای انجمن‌های ایالتی و ولایتی و اعتراض به حکومت شاه زده شد. هدف او اسلام بود و در این راه نورانی و پربرکت، جز رضای خدا را در نظر نمی‌گرفت و از مخالفت‌ها و دشمنی‌هایی که چه از سوی رژیم شاه و چه برخی روحانیون واپسگرا اعمال می‌شد پروا و هراسی به دل راه نمی‌داد. پس از رحلت آیت‌الله بروجردی مرجع عالیقدر شیعه، امام‌خمینی(ره) پرچمدار آگاه کردن توده‌های مردم علیه ظلم و بی‌عدالتی حکومت شد و تأثیر‌گذاری ایشان در آگاهی‌بخشی به جامعه و افشای جنایت و مظالم رژیم دست‌نشانده انگلیس به حدی رسید که حضور امام در کشور را مساوی زوال حکومت تلقی می‌کردند و امام را در آبان سال 1342 در قم دستگیر و به ترکیه تبعید کردند. طبعا تبعید امام نتوانست شعله‌های آگاهی و انقلاب را خاموش کند و در سال‌های بعد حتی با وجود محدودیت‌های بیشتر و سختگیری‌های گسترده‌تر علیه امام ، مردم و انقلابیون داخل کشور، انقلاب اسلامی به پیروزی رسید. این روزها و در آستانه سالگرد رحلت حضرت امام خمینی(ره)، به‌نظر می‌رسد نیاز به بازخوانی و بازفهم میراث گرانبها و ارزشمند وی یعنی جمهوری اسلامی در حوزه‌های مختلف چه فکری و چه رفتاری احساس می‌شود. 
انقلابی که با کنار هم قرار دادن جمهوریت و اسلامیت ثابت کرد همزیستی و تجمیع دین و دمکراسی نه فقط یک شعار روشنفکرانه که یک راهبرد جدی و عمیق است ‌و برخلاف نظر طرفداران حکومت اسلامی و ‌البته پیروان حکومت سکولار در ایران، جمهوری اسلامی ایده و ساختاری قابل دفاع و محکم است که با اصلاح برخی رویه‌ها و رفتار‌هایی که می‌کوشند جمهوریت را در برابر اسلامیت قرار دهند یا یکی را علیه دیگری تقویت کنند، الگویی کارآمد برای زندگی اجتماعی و فردی عزتمدارانه است که ترکیب جمهوریت و اسلامیت آن را متفاوت از تئوری‌ها و مدل‌های حکومتی دیگر می‌کند.
 اینک که در آستانه سالگردی دیگر از رحلت جانسوز امام راحل(ره) قرار گرفته‌ایم باز هم همان پرسش همیشگی مطرح است که اهداف و هویت جمهوری اسلامی که پدیده‌ای تأثیر‌گذار و تحول‌آفرین در دهه‌های اخیر نظام بین‌الملل و معادلات دولت‌های جهان است تا چه اندازه محقق شده است و مردم که امام خمینی(ره) همواره در بیانات خود به لزوم اتکای حکومت به مردم، عدم‌تحمیل اراده بر مردم، رضایت مردم و نظارت مردم اشاره و تأکید داشتند تا چه اندازه خود را مالک جمهوری اسلامی می‌دانند؟ این پرسش‌ها می‌تواند ما را در حفاظت از جمهوری اسلامی به‌عنوان میراث اسلامی و ایرانی ما یاری کند و با اصلاح برخی انحراف‌ها و رفتار‌های نادرست، آن را به الگویی بی‌بدیل و بی‌نظیر در جهان اسلام و عرصه بین‌الملل بدل کنیم. بدون شک نظام جمهوری اسلامی با مردم شکل گرفت، با مردم تثبیت شد و با مردم تداوم پیدا می‌کند. و براساس همین نگاه است که رضایت و اعتماد مردم می‌تواند شاخصی اساسی و اصلی باشد که به کمک آن میزان دستیابی به اهداف بلند انقلاب و جمهوری اسلامی را رصد کنیم؛ مردمی که امام (ره) آنان را ولی‌نعمت خطاب می‌کرد و صاحبان اصلی کشور می‌دانست.