استرس چطور باعث زخم‌ معده می‌شود؟

دانشمندان علوم عصب‌شناسی در دانشگاه انستیتوی مغز پیتزبورگ با دنبال‌کردن مسیرهای عصبی که مغز را به معده متصل می‌کند ‌به یک مکانیسم زیست‌شناسی برای توصیف چگونگی توسعه زخم معده به وسیله استرس رسیدند.
به گزارش ساینس‌دیلی، این یافته‌ها که به تازگی در مجله eedings of the National Academy of Sciences  به چاپ رسیده است یک پایه و اساس مستحکم علمی برای تأثیر مغز روی عملکرد اعضای بدن فراهم کرده است که بر اهمیت اتصال مغز و بدن تأکید می‌کند.
تاکنون، تحقیق و کاوش روی ارتباط مغز و روده به مقدار زیادی بر تأثیر روده و میکروبیوم آن بر مغز متمرکز بوده است، اما اکنون مشخص شده است که این ارتباط یک‌طرفه نیست بلکه مغز نیز روی عملکرد روده و معده اثر می‌گذارد.
استرس جزو لاینفک زندگی امروز شده که علاوه بر آثار روانی، جسم فرد را نیز تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. زخم‌های مری، معده، روده، ترش کردن، حالت تهوع، استفراغ، مشکلات گوارشی و دفعی، همگی می‌تواند از استرس ناشی شود.

ارتباط با احساسات
به‌نظر می‌آید سلامت دستگاه گوارش ما به‌شدت با احساسات‌مان مرتبط است؛ برای مثال، ممکن است قبل از یک سخنرانی کاری دل‌آشوبه پیدا کنیم یا زمانی که شرایط سختی داریم و تحت فشار هستیم، دچار معده‌درد عصبی شویم.
پیتر استریک، مدیر علمی انستیتوی مغز و عضو هیات علمی عصب‌شناسی Pitt می‌گوید: سال‌های قبل پاولف ثابت کرد که سیستم اعصاب مرکزی از سیگنال‌های محیطی و تجربه‌های گذشته برای تولید پاسخ‌های مقدماتی استفاده می‌کند که باعث هضم کارآمد می‌شود و حالا ما خیلی وقت است که می‌دانیم هرگونه افزایشی در روند بیکاری و استرس‌های مرتبط با آن با افزایش مرگ‌ومیر ناشی از زخم معده در افراد مستعد همراه است.
استریک و همکارش دیوید لونیتال استادیار رشته دستگاه گوارش، کبد و تغذیه در Pitt، برای یافتن نقطه‌ای از مغز که کنترل روده را در دست دارد از توالی از ویروس هاری برای دنبال کردن ارتباط مغز تا معده استفاده کردند. آنها پس از تزریق این ویروس به معده یک موش، متوجه شدند که ردیاب ویروسی با پرش از نرونی به نرونی دیگر راه خود را به سمت مغز می‌یابد -همان ترفندی که ویروس هاری برای نفوذ به مغز پس از ورود به بدن از طریق گاز یا خراش از آن استفاده می‌کند-تا نواحی‌ای از مغز که بر معده کنترل دارند را آشکار کند.

تنظیم عواطف
استریک و لوینتال دریافتند که مسیرهای پاراسمپاتیک -استراحت و هضم- مسیرهای سیستم عصبی بیشتر از معده به ناحیه‌ای از مغز معروف به rostral insula که مسئول احساس احشایی و تنظیم عواطف است باز می‌گردند. استریک می‌گوید: معده اطلاعات حسی را به کورتکس (غشا) مغز می‌فرستد که آن هم دستورالعمل‌ها را به روده ارسال می‌کند. این به آن معنی است که احساسات روده ما نه‌تنها از سیگنال‌های دریافتی از معده بلکه از همه اثراتی که روی rostral insula مانند تجربیات گذشته و دانش متنی گذاشته شده ساخته شده است.
در مقابل مسیرهای سیمپاتیک -مبارزه یا پرواز- مسیرهای سیستم عصبی مرکزی زمانی که دچار استرس می‌شویم غالبا از معده به قشر حرکتی اولیه که محل کنترل داوطلبانه بر ماهیچه‌های اسکلتی است که بدن را به اطراف حرکت می‌دهد، ردیابی می‌شود.

بینش جدید
شناخت این مسیرهای عصبی که مغز و معده را به یکدیگر متصل می‌کند می‌تواند بینش جدیدی درباره اختلالات رایج روده ارائه دهد؛ برای مثال عفونت باکتریایی هلیکوباکتر پیلوری در مواردی باعث زخم معده می‌شود، اما کاهش سیگنال‌هایی از غشای مغزی می‌تواند روی رشد باکتری تأثیر بگذارد تا معده کم و بیش آماده میزبانی از باکتری مهاجم شود. این بینش‌ها همچنین می‌تواند عملکرد بالینی معده را تغییر دهد. دانستن اینکه مغز کنترل فیزیکی روی روده دارد، برای پزشکان فرصت تازه‌ای فراهم می‌کند تا روش جدیدی برای نزدیک شدن به مشکلات حاد روده پیدا کنند. لوینتال که او نیز متخصص دستگاه گوارش است می‌گوید: بسیاری از اختلالات رایج روده، مانند سوءهاضمه یا سندروم روده تحریک‌پذیر ممکن است با درمان‌های فعلی بهبود پیدا نکند. نتایج تحقیقات ما به نوعی درمان‌های غشایی رسید که برای ایجاد روش‌های درمانی جدید مبتنی بر مغز که ممکن است برای بیماران مفید باشد، بسیار مهم  است.