افزایش امید به احیای یوزپلنگ آسیایی ایران

مشاهده یک یوزپلنگ ماده با 4توله در پارک ملی توران پس از جنجال جابه‌جایی یوزهای پارک پردیسان، بار دیگر همه توجه‌ها را به این گونه در معرض انقراض جلب کرد.
مدت‌ها بود غیر از یوزهای نر هیچ یوز  دیگری در پارک ملی توران مشاهده نشده بود و که حتی برخی را به این یقین رسانده بود که یوز آسیایی ایران به انقراض رسیده است. به گزارش همشهری، در هفته نخست فروردین‌ماه تصمیمی که پشت درهای بسته سازمان محیط‌زیست گرفته شد، بدون اطلاع‌رسانی عملی شد و «ایران» یوز جوانی که از دست قاچاقچی‌ها نجات یافته بود و در مرحله بعد «کوشکی» و «دلبر» 2یوز دیگر از پردیسان به زیستگاه فنس‌کشیده در توران اعزام شدند.
امیر عبدوس، مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان سمنان پیش‌تر به همشهری گفته بود، هیچ مکانی بهتر از توران برای زادآوری یوزپلنگ آسیایی ایران نیست.
هنوز جزئیاتی از برنامه تکثیر در اسارت یوزپلنگ آسیایی ایران منتشر نشده است و علیرضا جورابچیان، نخستین مجری پروژه بین‌المللی حفاظت از یوزپلنگ آسیایی ایران به همشهری می‌گوید: یوزپلنگ بسیار خجالتی است و احتمال مشاهده آن در طبیعت بسیار کم است. اما اگر در توران کم دیده شده، به‌دلیل سوء‌مدیریت در حفظ زیستگاه است و به باور من با وجود کاهش چشمگیر و ناامید‌کننده جمعیت یوز، در طبیعت توران، میاندشت و نایبندان هنوز امکان مشاهده این گونه وجود دارد. در گذشته که اوضاع بهتر بود، سالانه 14تا 15یوزپلنگ آسیایی در این منطقه مشاهده می‌شد. نخستین مدیر پروژه حفاظت از یوز از مخالفان انتقال این گونه به پردیسان بود و حالا معتقد است جابه‌جایی مجدد آنها به توران، درست است. او می‌گوید: تکثیر در اسارت اجتناب‌ناپذیر، ولی نیازمند سرکشی مستمر متخصصان از تهران و سمنان است.
اما به گفته او، نگهداری این گونه وحشی در اسارت، به جمعیت شکننده یوزها آسیب می‌زند و تنها با روش‌های جدید می‌توان یوز نر را آن هم تا 70 درصد شانس موفقیت برای جفت‌گیری به درون فنس آورد.
هرگونه برداشت از طبیعت بدون برنامه‌ریزی و اطلاع از آمار جمعیت یوز، می‌تواند آسیب جبران‌ناپذیر به جمعیت گونه‌باشد. تاکنون هیچ تحقیقی در توران در مورد جمعیت یوزپلنگ انجام نشده ‌و اظهارنظر مدیران استانی براساس گفته‌های چوپان‌هایی است که البته سگ‌هایشان از عوامل جدی تهدید یوزپلنگ هستند.
امیر عبدوس، مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان سمنان می‌گوید: گزارش‌های دامداران، مردم محلی و مشاهدات میدانی و بررسی ردپاها در پارک ملی توران گویای وجود یوزپلنگ ماده در پارک توران بود و خوشبختانه تلاش‌ زیادی برای حفاظت از یوزپلنگ آسیایی در این پارک صورت گرفت. چون اگر قرار بود دیگر شاهد یوزهای ماده در این زیستگاه نباشیم، هزینه‌های انجام‌شده نیز بر باد رفته بود. تخلیه‌کردن منطقه از دامداران، فنس‌کشی، نصب تابلوهای هشدار و کاهش سرعت به اعتقاد‌او، از پروژه‌های پرهزینه‌ای بود که برای حفظ زیستگاه یوز انجام شد.