چه مبارک سحری بود و چه فرخنده شبی

پرنیان سلطانی

هر سال طوری برنامه‌ریزی می‌کردید که این شب‌ها را در حرم امام‌رضا(ع)، حرم حضرت‌معصومه(س)، مسجد جمکران یا بقاع متبرکه به صبح برسانید؟ این موقع‌ها که می‌شد شال و کلاه می‌کردید و خودتان را به مسجد محل‌تان می‌رساندید تا در خانه خدا قرآن به سر بگیرید و «الهی العفو» بگویید؟ یا در یکی از معابر اصلی محله‌تان دور هم جمع می‌شدید و زیر سقف آسمان همراه با هم‌محله‌ای‌هایتان از فضیلت شب‌های قدر بهره‌مند می‌شدید؟ نگران نباشید. امسال اگر چه کرونا همه‌مان را خانه‌نشین کرده و مجالس این‌چنینی را تعطیل، اما به لطف برنامه‌ریزی مسئولان و صد البته با کمک تکنولوژی می‌توانید در خانه باشید و هم به پابوس ائمه و امامزاده‌ها بروید و هم حس کنید در یکی از حسینیه‌های بزرگ شهر نشسته‌اید و جوشن‌کبیر می‌خوانید. اگر مشغول برنامه‌ریزی برای برنامه شب احیای پیش‌رو هستید، پیشنهاد می‌کنیم کمی دیگر هم صبر کنید. این راهنما کمک‌تان می‌کند تا امسال متفاوت‌ترین شب‌های قدر عمرتان را با برنامه‌های پر‌و‌پیمان صدا‌و‌سیما، حسینیه‌ها و مساجد، هیئت‌های مجازی و زیارت‌های نیابتی بقاع متبرکه تجربه کنید.

   حضور در برنامه‌های مجازی هیئت‌ها
علاوه بر تلویزیون و رادیو، مدیران هیئت‌ها و حسینیه‌ها هم بیکار ننشسته‌اند و برای شب‌هایی که سرنوشت یکساله بندگان رقم می‌خورد، برنامه‌های منحصر به فردی تدارک دیده‌اند؛ برنامه‌هایی که مخاطبان‌شان می‌توانند به‌صورت آنلاین آنها را مشاهده کرده و به این ترتیت در مراسم مجازی هیئت‌ها حضور پیدا کنند. یکی از این هیئت‌ها، مهدیه تهران است که برنامه‌هایش را به‌دلیل شیوع ویروس کرونا بعد از 50سال به‌صورت آنلاین برگزار می‌کند. این شب‌ها راس ساعت22 می‌توانید مراسم قرائت ادعیه و مناجات مهدیه تهران را با نوای محمدرضا غلامرضازاده به‌صورت زنده از وب‌سایت این مهدیه دنبال کنید. هیئت ثارالله زنجان هم یکی دیگر از این هیئت‌هاست که هر شب از ساعت 24 از جوار حرم امام‌رضا(ع) برای هیئتی‌ها برنامه دارد. برنامه این هیئت به‌صورت زنده از صفحه اینستاگرام «مهدی رسولی» به نشانیmahdirasuli_ir@ قابل‌مشاهده است. هیئت رزمندگان غرب تهران هم هر شب از ساعت 23:30 مناجات‌خوانی دارد که این کار بر عهده «سعید حدادیان» است. اگر می‌خواهید مناجات‌خوانی‌های این هیئت را از دست ندهید، می‌توانید آن را از پایگاه اینترنتی Valasr.ir، صفحه آپاراتAparat.com/Valasr.ir یا صفحه اینستاگرام razmandegan_gharb_tehran@ ببینید. برنامه هیئت میثاق با شهدا نیز با سخنرانی حجت‌الاسلام «علیرضا پناهیان» و مداحی «محمد رستمی» از صفحات اینستاگرام Misaq_ba_shohada@ و Panahian_ir@ پخش می‌شود. هیئت جنت‌الرضا(ع) از ساعت 22:30 با سخنرانی حجت‌الاسلام «دانشمند» و از طریق صفحه مجازی heyat_janatol_reza@ به خانه‌های ما می‌آید و مناجات‌خوانی مسجد شهدای تهران از ساعت 1تا 2بامداد از سایت masjed-shohada.com و صفحه اینستاگرامmasjed_shohada@ قابل‌پیگیری است. ضمنا یک سری از افراد سرشناس در این حوزه هم شخصا اقدام به سخنرانی، مناجات‌خوانی و مداحی می‌کنند که قطعا دنبال کردن‌شان از طریق صفحات مجازی خالی از لطف نیست؛ به‌عنوان مثال حاج «رضا بکائی» هر شب از ساعت2 بامداد برنامه لایو مناجات‌خوانی دارد که از صفحه مجازی خودش به نشانی okaei_monajat@ قابل مشاهده است. حجت‌الاسلام «مومنی» و حاج «مهدی سلحشور» هم این شب‌ها از ساعت12 تا یک بامداد سخنرانی و مداحی دارند که آن را به‌صورت زنده از صفحه مجازی mahdisalahshur1@ منتشر می‌کنند.

   با شبکه‌های تلویزیون از حرم تا بیمارستان!
امسال مراسم احیا به شکل سابقش در اماکن متبرکه و زیارتی برگزار نمی‌شود، اما تلویزیون تدارک ویژه‌ای برای پوشش برنامه این اماکن پیش‌بینی کرده تا مخاطبانش مانند سال‌های گذشته از حال‌و‌هوای معنوی این اماکن متبرکه بهره‌مند شوند. پس اگر می‌خواهید امسال در خانه لیالی قدر را تجربه کنید، خیال‌تان از بابت برنامه شبکه‌های تلویزیونی راحت باشد. در این شب‌ها شبکه یک با مشهد‌مقدس و حرم امام‌رضا(ع) ارتباط برقرار می‌کند، شبکه دو از ساعت 23:15 به پخش مراسم حرم حضرت معصومه(س) می‌پردازد، شبکه سه به حسینیه «همدانی‌ها» در تهران می‌رود، برنامه شبکه چهار، مراسم مسجد مقدس جمکران است و شبکه پنج حال‌و‌هوای حرم حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) را به نمایش می‌گذارد. از دیگر کانال‌های تلویزیونی هم خبر رسیده که شبکه آموزش با برقراری ارتباط با حرم امام‌خمینی‌(ره)، مراسم شب‌های قدر را پوشش خواهد داد. دوربین‌های شبکه قرآن و معارف سیما این شب‌ها از ساعت 23:30 تا نزدیکی سحر در کربلای معلی مستقر هستند، شبکه افق مراسم احیا را از مصلای امام‌خمینی‌(ره) پخش می‌کند و شبکه سلامت نیز در اقدامی جالب توجه به بیمارستان بقیه‌الله‌الاعظم(عج) می‌رود تا هموطنان روزه‌دار، این شب‌های خاص و منحصر به فرد را کنار مدافعان سلامت باشند. راستی تا یادمان نرفته این نکته‌ها را هم اضافه کنیم که مداحی شب 21‌ماه مبارک رمضان از حرم مطهر رضوی با حاج محمود کریمی است، دعای جوشن‌کبیر و مراسم به سر گرفتن قرآن در برنامه شبکه سوم سیما را با صدای شیخ حسین انصاریان خواهید شنید و در این شب‌ها حجت‌الاسلام پناهیان مهمان شبکه افق است و از مصلای امام‌خمینی(ره) برای شب‌زنده‌داران سخنرانی می‌کند.

   به تو از دور سلام...

در این ایام کرونایی که در اماکن متبرکه و زیارتی بسته شده، متولیان این اماکن دست به اقدامی جالب زده و در سایت‌ها و صفحات رسمی این بقاع متبرکه امکان زیارت مجازی را فراهم کرده‌اند. این شب‌ها که دستمان از ضریح ائمه‌اطهار(ع) و بقاع امامزادگان(ع) کوتاه است، می‌توانیم با امکان زیارت آنلاین، به پابوس امام‌رضا(ع)، حضرت معصومه(س) و... برویم. اما در این میان طرح‌های بسیار خوبی هم درنظر گرفته شده که اجازه نمی‌دهند دلتان از این دوری اجباری بگیرد! به‌عنوان مثال متولیان حرم امام حسین(ع) و حضرت عباس(ع) با راه‌اندازی ایستگاه‌های ارتباطی، امکان تماس صوتی و زیارت از راه دور را برای عاشقان سرور و سالار شهیدان و علمدار کربلا مهیا کرده‌اند. به این ترتیب که می‌توانید در هر ساعت از شبانه‌روز با شماره ۰۰۹۶۴۷۶۰۲۱۱۱۰۰۰ تماس گرفته و این پیام صوتی دلچسب را بشنوید: «شما اکنون زیر گنبد حرم هستید. پس حاجت بخواهید.» در داخل کشور هم آستان قدس‌رضوی و حرم مطهر حضرت معصومه(س) طرح جالبی تدارک دیده‌اند که بر این اساس دلدادگان ثامن‌الائمه و خواهر گرانقدرش می‌توانند از خادمان این دو حرم بخواهند نایب‌الزیاره‌شان باشند. اگر می‌خواهید خادمان حرم رضوی به جای شما زیارت کرده و حتی برایتان 2رکعت نماز زیارت در حرم امام‌رضا(ع) بخوانند، می‌توانید به سایت razavi.ir، razavi.aghr.ir یا صفحه اینستاگرام razavi_agr_ir@ رفته و درخواست زیارت نیابتی خود را ثبت کنید. برنامه اذان‌گوی «باد صبا» هم این امکان را فراهم کرده و با نشانی ziarat.baadesaba.ir ثبت‌نام زیارت نیابتی را انجام می‌دهد. این در حالی است که در هر ساعت از شبانه‌روز که بخواهید می‌توانید با شماره 05148888تماس بگیرید، مستقیم به روضه حضرت ثامن‌الائمه(ع) وصل شوید و از راه دور زیارت حضرت را به جا بیاورید. «سلام‌ ای دختر موسی‌بن‌جعفر» هم نام طرح زیارت نیابتی حرم حضرت معصومه(س) است که می‌توانید با ثبت درخواست در صفحه رسمی حرم astangom@ در اینستاگرام یا نشانی اینترنتی amfm.ir از این امکان بهره‌مند شوید.

   زیر سقف آسمان با برنامه‌های رادیو
اگر چه احیا گرفتن و شب‌زنده‌داری با برنامه‌های تلویزیونی، گزینه شماره یک بسیاری از سوگواران مولی‌الموحدین به‌ویژه در این روزهای خانه‌نشینی اجباری به‌حساب می‌آید، اما امسال رادیو این امکان را فراهم کرده تا محدود به نشستن در یک گوشه از خانه نشوید و بتوانید هر جایی که خواستید مستقر شده، جوشن‌کبیر بخوانید و قرآن به سر بگیرید. ناگفته پیداست در این شب‌ها که هوا بسیار خوب و بهاری است، حیاط و پشت‌بام خانه‌ها بهترین جا برای شب‌زنده‌داری و احیا گرفتن است. می‌توانید یک زیرانداز کوچک با خودتان بردارید، یک رادیوی کوچک یا حتی گوشی موبایل‌تان را دست بگیرید و زیر سقف آسمان با خدای خود راز و نیاز کنید. رادیو ایران در شب‌های قدر ویژه برنامه‌ای دارد که از ساعت 23 آغاز می‌شود. رادیو فرهنگ با برنامه «علی‌نامه» ویژه ایام ضربت خوردن و شهادت امام‌علی(ع) از ساعت22 و برنامه «تازه برات» ویژه برگزاری مراسم احیای شب‌های قدر از ساعت 23 به خانه‌های روزه‌داران و سوگواران راه می‌یابد. «خدایی که در این نزدیکی‌هاست» عنوان برنامه رادیو جوان ویژه شب‌های قدر است که از ساعت23 شروع می‌شود و تا پاسی از شب ادامه دارد. رادیو معارف برای این شب‌ها برنامه «فیض حضور» را تدارک دیده که ساعت22 پخش می‌شود. رادیو نمایش هم علاوه بر پخش زنده مراسم شب‌های قدر از ساعت22، دو برنامه نمایش رادیویی جالب دارد که یکی از این نمایش‌ها با عنوان «بت‌می‌تراشند، پروانه» امشب ساعت 12بامداد و دیگری با عنوان «بازجویی» ساعت 3:45 صبح 26اردیبهشت‌ماه به اجرا درمی‌آیند. عنوان برنامه مناسبتی رادیو قرآن هم «شمع روشن» است که نخستین قسمت آن شب ضربت خوردن امام‌علی پخش شد و قسمت دوم و پایانی‌اش امشب ساعت21 پخش خواهد شد. علاوه بر اینها رادیو سلامت، رادیو گفت‌وگو و رادیو پیام نیز در سومین شب لیالی قدر یعنی 27 اردیبهشت‌ماه برنامه‌هایی را روی آنتن می‌برند که موضوع اصلی آنها اهمیت شب‌های قدر و فضایل این شب‌های خاص الهی است.

اهدای خون اهدای زندگی
سنت اهدای خون در ‌ماه مبارک رمضان به ‌ویژه در شب‌های قدر یکی از سنت‌های پسندیده‌ای است که هر سال شاهد آن هستیم. اما امسال و از آنجا که به‌دلیل شیوع ویروس کرونا ممکن است تعداد بیشتری از هموطنان‌مان به خون سالم و تازه نیاز پیدا کنند، بهتر است برنامه اهدای خون را به‌طور ویژه‌تری در شب‌های قدرمان بگنجانیم. بنا بر اعلام روابط‌عمومی سازمان انتقال خون استان تهران، در سرتاسر ‌ماه‌ مبارک رمضان مرکز اهدای خون وصال در تمام روزها از ساعت 8 تا 24 و مراکز جامع اهدای خون تهرانپارس، ستاری و شهرری از ساعت 8تا  22پذیرای نجات‌دهندگان زندگی بیماران هستند. مراکز اهدای خون صدر، پیروزی، متروی امام‌خمینی‌(ره)، شهریار و ورامین هم همه‌روزه جز روزهای تعطیل از ساعت  8 تا 15، واحد اهدای خون شهرقدس روزهای زوج از ساعت 8تا 15 و پایگاه رباط‌کریم در روزهای یکشنبه هر هفته از ساعت 8 تا 15 به محلی برای اهدای زندگی تبدیل خواهند شد. اما اگر برنامه دارید دقیقا در شب‌های قدر راهی مراکز اهدای خون شوید، بهترین گزینه برایتان مرکز اهدای خون وصال است که در خیابان انقلاب، خیابان وصال شیرازی، بالاتر از تقاطع خیابان طالقانی قرار‌دارد. این مرکز در شب‌های قدر تا سحر پذیرای شما خواهد بود.


کمک به ایتام
یکی از تصویرهای ذهنی همه ما از امام‌علی(ع)، کمک نخستین امام شیعیان به ایتام، آن هم به‌صورت ناشناس است. در این شب‌هایی که هر لحظه آن را به این امید می‌گذرانیم که بتوانیم جزو پیروان پدر مهربان یتیمان باشیم، بد نیست ما هم کمک به ایتام را در صدر فهرست کارهای ویژه‌مان در ‌ماه‌ مبارک رمضان و شب‌های قدر قرار‌بدهیم؛ کاری که صرفا از خانه و با انجام چند کلیک قابل‌انجام است. واقعیت این است که کمیته امداد امام‌خمینی(ره) سال‌هاست طرح‌هایی باعنوان «ایتام» و «محسنین» را در دستور کار خود قرار داده که افراد با عضویت در این طرح‌ها می‌توانند به‌مدت چند‌ماه یا چند سال، سرپرستی یک یا چند کودک بی‌سرپرست و بدسرپرست را بر‌عهده بگیرند. این افراد که اصطلاحا به آنها «حامی» گفته می‌شود، هر‌ماه با واریز مبلغی، در تامین نیازهای این بچه‌ها از جمله نیازهای معیشتی، تحصیلی و درمانی‌شان مشارکت می‌کنند. اگر شما هم می‌خواهید همچون مولا علی(ع) خنده بر لب‌های کودکان بی‌سرپرست و بدسرپرست بنشانید، می‌توانید با مراجعه به سامانه اکرام کمیته امداد به نشانی https://ekram.emdad.ir، فرزند یا فرزندان معنوی خود را انتخاب کنید و حامی‌شان شوید. ضمن اینکه در همین نشانی امکان کمک کردن موردی به این بچه‌ها هم وجود دارد.


انجام کارهای جهادی
کارهای جهادی همانطور که از اسم‌شان معلوم است، کارهایی هستند که اصطلاحا «دلی» انجام می‌شوند و بهترین پیشنهاد برای این شب‌ها به‌حساب می‌آیند. دامنه این فعالیت‌ها بسیار گسترده است و به همین دلیل همه ما می‌توانیم با هر وضع مالی، توانایی و تخصصی که داریم در آنها مشارکت کنیم. در این راه خیریه‌ها و مراکز مختلفی هم آستین همت زده‌اند تا کار را برایمان راحت‌تر کنند. به‌عنوان مثال هستند خیریه‌هایی که در این شب‌ها با تهیه بسته‌های بهداشتی مانند ماسک، ژل ضد‌عفونی‌کننده دست و دستکش یک‌بار مصرف، اطعام روزه‌داران و همچنین توزیع بسته‌های ارزاق بین نیازمندان و کارتن‌خواب‌ها، کمک می‌کنند تا ساکنان مناطق محروم هم در این‌ ماه رحمت و برکت از یک رفاه نسبی برخوردار شوند. برای مشارکت در این فعالیت‌های جهادی هم تا دلتان بخواهد راه برای کمک کردن وجود دارد. هم می‌توانیم با واریز نقدی و تهیه ارزاق مورد‌نیاز، سهمی در این کارهای خیرخواهانه داشته باشیم و هم می‌توانیم نذر فرهنگی کرده و با شناسایی افراد نیازمند، تولید ماسک و دستکش، بسته‌بندی کردن سبدهای کالا، توزیع آنها بین نیازمندان و...، در این کار جهادی شریک شویم. فقط کافی است به یکی از خیریه‌های محل زندگی‌مان مراجعه کنیم یا خبری از مراکز معتبر فعال در این حوزه‌ها بگیریم.


بفرمایید هیئتت ماشینی
بی‌شک یکی از پیشنهادات ویژه شب‌های قدر امسال، حضور در متفاوت‌ترین هیئت کشور است که به تناسب حال و روز کرونایی این ایام شکل‌گرفته‌است. در این هیئت که به ابتکار مؤسسه ماوا و هیئت سائلین امیرالمومنین(ع) شکل‌گرفته، نیازی نیست حتی از خودروی‌تان پیاده شوید! ویژه‌برنامه «شب‌های دلتنگی» که این شب‌ها در پارکینگ پارک ارم تهران برگزار می‌شود، این امکان را در اختیارتان قرار داده که با خانواده در محیط امن ماشین‌تان، از برنامه‌های ویژه شب‌های رمضان مانند قرائت قرآن، مناجات‌خوانی، سخنرانی و مداحی بهره‌مند شوید. اگر شما هم می‌خواهید یکی از حدود 250 خودروی شرکت یافته در هیئت خودرویی تهران باشید، می‌توانید این شب‌ها از ساعت23 به پارک ارم رفته و در پارکینگ این بوستان تفریحی بزرگ پارک کنید. جالب اینکه برگزارکنندگان این هیئت منحصر‌به‌فرد پایتخت برای استفاده بهتر شما از برنامه شب‌های دلتنگی این امکان را فراهم کرده‌اند تا با تنظیم فرکانس رادیو ماشین‌تان روی موج FM 103، صدای قاری، سخنران و مداح را با بهترین کیفیت دریافت کنید. این هیئت همانطور که در تمام شب‌های‌ ماه ‌مبارک رمضان تا به امروز برنامه داشته و برنامه‌هایش تا پایان این ‌ماه پرخیر و برکت ادامه دارد، در شب‌های قدر با قرائت دعای جوشن‌کبیر و برگزاری مراسم احیا در خدمت روزه‌داران است.