الهام حسینی، نخستین مدال‌آور تاریخ وزنهبرداری زنان ایران از چالش‌ها و رؤیاهایش در این رشته ورزشی می‌گوید
روزی2تن وزنه می‌زنم
مهرداد رسولی
اعزام دختران ایرانی به مسابقات بین‌المللی وزنهبرداری تا 2 سال قبل یک رؤیای دست نیافتنی بود و اگر به کسی می‌گفتید یک دختر ایرانی روی یکی از سکوهای سه‌گانه مسابقات بین‌المللی وزنهبرداری می‌ایستد احتمالا مورد تمسخر قرار می‌گرفتید. دختر سختکوش لرستانی اما با کسب مدال برنز در مسابقات معتبر و بین‌المللی ترکیه که یکی از مسابقات گزینشی المپیک بود همه این فرضیه‌ها را باطل کرد و حالا نامش به‌عنوان نخستین دختر ایرانی که در مسابقات بین‌المللی وزنهبرداری مدال گرفته در کتاب تاریخ ورزش ایران ثبت شده است. الهام حسینی از 2سال قبل و همزمان با راه‌اندازی وزنهبرداری بانوان در ایران با وزنه‌های پولادی دست و پنجه نرم کرده و پس از آزمون و خطاهای بسیار فنون و تکنیک‌های وزنهبرداری را آموخته است. باورش سخت است که او بدون مربی و در باشگاه شخصی‌اش تمرین کرده و تنها 3 هفته بعد موفق به ثبت رکورد در مسابقات کشوری شده.الهام حسینی حالا به‌عنوان یکی از پرچمداران ورزش بانوان در ایران شناخته می‌شود و در 30سالگی از رؤیاهایی می‌گوید که سال‌ها پشت دیوار بلند تبعیض آنها را مرور کرده بود.
از چه سالی و چگونه به وزنهبرداری علاقه‌مند شدید؟
عمر وزنهبرداری بانوان در ایران زیاد نیست و زنان ایرانی از 2سال قبل فعالیت حرفه‌ای در رشته وزنهبرداری را شروع کردند. علاقه من به وزنهبرداری از نخستین روزهایی که مجوز فعالیت در این رشته برای زنان ایرانی صادر شد شکل گرفت.
قبل از وزنهبرداری در چه رشته‌های دیگری فعالیت می‌کردید؟
من از 8سالگی ورزش را شروع کردم و می‌توانم بگویم زندگی‌ام با ورزش عجین است. ورزش را با کاراته شروع کردم و در 13سالگی به اردوی تیم ملی نوجوانان دعوت شدم.در ادامه فعالیت‌های ورزشی‌ام در دوومیدانی کار کردم و قهرمان دوی 400متر المپیاد دانش‌آموزی شدم. مدتی هم در لیگ هندبال بازی و در لیگ تکواندو هم مبارزه کردم.در لیگ فوتبال بانوان هم بازی کردم و درست در روزهایی که احساس می‌کردم به‌عنوان ورزشکار دیده نمی‌شوم، وزنهبرداری زنان در ایران شروع شد. قبل از وزنهبرداری در مسابقات مچ‌اندازی هم قهرمان کشور شده بودم اما دنبال رشته‌ای بودم که همه توانایی‌هایم را ببینند. از سن نوجوانی پا به هر رشته ورزشی‌ای که گذاشتم موفق بوده‌ام اما احساس می‌کردم توانایی‌ام از چشم همه پنهان مانده و کسی نمی‌داند چه انرژی نهفته‌ای در وجود من است.
حتی در فوتبال که معمولا پرطرفدار است شرایط برای دیده‌شدن مهیا نبود؟
فوتبال هم یک ورزش تیمی است و با اینکه در پست مهاجم بازی می‌کردم و برای دیده شدن تقلا می‌کردم، کار تیمی بیشتر به چشم می‌آمد. در کنار همه رشته‌های ورزشی که تجربه کرده‌ام از بدنسازی هم غافل نبودم و با وزنه به‌خصوص هالتر سر و کار داشته‌ام. در تابستان سال1396 به «کراس‌فیت» که ترکیب دوومیدانی و ژیمناستیک است علاقه‌مند شدم و بعد از پرس و جو و تحقیقات به این نتیجه رسیدم که برای فعالیت در این رشته ورزشی باید تکنیک‌های وزنهبرداری را یاد بگیرم. همان موقع در مسابقات مچ‌اندازی دستم آسیب دید و مجبور شدم مچ دستم را گچ بگیرم اما خیلی زودتر از موعد مقرر، گچ دستم را باز کردم تا بتوانم در وزنهبرداری تمرین کنم. در آذرماه همان سال متوجه شدم قرار است در ورزشگاه آزادی از بانوان وزنه‌بردار رکوردگیری شود.
از کجا باخبر شدید که در ورزشگاه آزادی رکوردگیری می‌شود؟
اطلاعیه فدراسیون وزنهبرداری را در فضای مجازی دیدم و بلافاصله به اداره کل تربیت بدنی شهرستان دورود مراجعه کردم تا از جزئیات باخبر شوم. بعد از پرس‌و‌جوهای فراوان شماره تلفن سرپرست هیأت وزنهبرداری لرستان را پیدا کردم و ایشان به من گفت وزنهبرداری بانوان هنوز در استان ما راه نیفتاده و در حال طی کردن روال قانونی برای دریافت مجوزهای لازم است. اگر می‌خواستم تا صادر شدن مجوزها صبر کنم الان باید مسابقات وزنهبرداری زنان را از تلویزیون تماشا می‌کردم. بنابراین به تلاش‌هایم ادامه دادم و تصمیم گرفتم در باشگاه شخصی‌ام که در طبقه اول خانه پدری راه انداخته‌ام تمرین کنم و بعد هم برای ثبت رکورد به ورزشگاه آزادی بروم.
تمرین وزنهبرداری، بدون مربی؟
وقتی یک مربی زن هم در استان ما نبود چاره‌ای نداشتم جز اینکه تنها و بدون مربی تمرین کنم. از آنجا که با تکنیک‌های وزنهبرداری بیگانه بودم فشار زیادی را در تمرین تحمل می‌کردم. تصورم این بود که در وزنهبرداری زور بازو حرف اول و آخر را می‌زند غافل از اینکه بلند کردن وزنه، تکنیک می‌خواهد. فیلم مسابقات وزنهبرداری زنان را می‌دیدم و از اینکه ورزشکاری با نصف جثه من 100کیلو وزنه می‌زد تعجب می‌کردم.
به واسطه تماشای فیلم مسابقات با تکنیک‌های وزنهبرداری آشنا شدید؟
تماشای فیلم مسابقات برایم الهام‌بخش بود اما آشنایی با یکی از مربیان وزنهبرداری لرستان مسیرم را تغییر داد. ایشان یک برنامه تمرینی به من داد و یکسری نکات فنی را هم گوشزد کرد اما ناچار بودم در باشگاه خودم و بدون حضور فیزیکی مربی مرد تمرین کنم. بعد از 3 هفته تمرین فشرده به تهران آمدم تا رکوردم را ثبت کنم.
اولین رکوردی که ثبت کردید چند کیلوگرم بود؟
در نخستین رکوردگیری 50کیلوگرم در یکضرب و 70کیلوگرم در دو ضرب را ثبت کردم.
فاصله رکوردهایتان با وزنه‌بردارهای دیگر چند کیلوگرم بود؟
2 وزنه‌بردار دیگر که چند سال به‌طور حرفه‌ای تمرین کرده بودند رکوردشان با من برابر بود. در رکوردگیری متوجه شدم وزنه‌بردارها برای بلند کردن وزنه چه تکنیک‌هایی می‌زنند تا فشار کمتری به بدنشان وارد شود. همانجا اشتیاقم برای یادگیری دوچندان شد و فیلم ثبت رکوردهایم را به مربیان مختلفی نشان دادم تا راه و چاه را نشانم بدهند. تعطیلات عید هم اصلا به مهمانی نرفتم و در باشگاه خودم تمرین کردم و خانواده‌ام نمی‌دانستند مشغول چه کاری هستم.شاید گاهی اوقات اصولی تمرین نمی‌کردم اما هیچ وقت از تمرین دست نکشیدم و یک روز را هم از دست ندادم.
تمرین غیراصولی منجر به آسیب‌دیدگی‌تان نشد؟
خوش شانسی‌ام این بود که دچار آسیب نشدم و تکرار تمرین باعث شد خیلی از تکنیک‌ها را یاد بگیرم. کسانی که نوع تمریناتم در باشگاه را می‌دیدند اذعان می‌کردند که زوربازوی خوبی دارم اما در وزنهبرداری نمی‌شود صرفا به زور بازو اکتفا کرد.
در نخستین مسابقاتی که حضور داشتید چه رکوردی را ثبت کردید؟
بعد از حدود 8ماه تمرین و در نخستین دوره مسابقات کشوری وزنهبرداری زنان، قهرمان شدم و عنوان بهترین وزنه‌بردار کشور را تصاحب کردم اما فدراسیون وزنهبرداری مشغول رتق و فتق امور مربوط به وزنهبرداری مردان بود و برای تشکیل اردوی تیم ملی وزنهبرداری زنان عجله‌ای نداشت. من هم در آستانه 29سالگی نگران بودم آخرین فرصت برای دیده شدنم از دست برود و جالب اینکه برخی توصیه می‌کردند قید حضور در مسابقات را بزنم و وارد دنیای مربیگری شوم. صد البته که تحت‌تأثیر حرف‌هایی از این دست قرار نگرفتم و برای محقق شدن رؤیاهایم تلاش کردم.
رؤیایتان حضور در اردوی تیم ملی و اعزام به مسابقات بین‌المللی بود؟
بله، من با این رؤیا زندگی می‌کردم اما فدراسیون در آن برهه مشغول برپایی اردو برای تیم‌های جوانان و نوجوانان بود. در همان گیرودار متوجه شدم فدراسیون برای تیم ملی بزرگسالان هم برنامه‌هایی دارد و چند روز بعد نخستین اردوی تیم ملی وزنهبرداری زنان تشکیل شد. حدود 4ماه در اردو بودیم تا اینکه به مسابقات آسیایی چین اعزام شدیم.
در حضور وزنه‌بردارهای سرشناس چینی و ژاپنی فرصت عرض اندام در مسابقات آسیایی را پیدا کردید؟
در مسابقات آسیایی 78کیلوگرم یکضرب و 98کیلوگرم دو ضرب زدم و ششم شدم. رکورد قهرمان مسابقات 107کیلوگرم در یکضرب و 130کیلوگرم در دو ضرب بود اما فراموش نکنیم که چین از 2 دهه قبل در وزنهبرداری زنان سرمایه‌گذاری کرده و در مسابقات جهانی مدعی است. همین که در این مسابقات بیش از 20کیلوگرم در یکضرب و دو ضرب رکوردهایم را بهبود بخشیدم برایم یک دستاورد بزرگ بود.
بعد از مسابقات آسیایی وارد مسیر تازه‌ای شدید.آیا تغییری در نوع تمرینات‌تان ایجاد شد؟
بعد از بازگشت به ایران جراحی کردم اما 5روز و با اینکه بخیه داشتم به دور از چشم خانواده تمرین کردم تا رکوردهایم را بهتر کنم.هراسم از این بود که به واسطه عمل جراحی و شرایط جسمانی‌ای که داشتم به اردوی بعدی تیم ملی دعوت نشوم اما بعد از ادامه تمرین و مجوزی که از کمیته ورزشی گرفتم به اردوی تیم ملی رفتم و تمریناتم را ادامه دادم. اردوی تیم ملی جایی برای یادگیری اصولی تکنیک‌های وزنهبرداری و بهبود رکوردهای شخصی‌ام بود.
اردو برای حضور در چه مسابقاتی تشکیل شده بود؟
ما برای نخستین حضور در مسابقات جهانی آماده می‌شدیم. من هم به‌عنوان نخستین بانوی ایرانی در مسابقات جهانی روی تخته رفتم و وزنه زدم و در مجموع یکضرب و دو ضرب مقام شانزدهم را کسب کردم.
در وزن خودتان با چند وزنه‌بردار رقابت داشتید؟
من در گروه A رقابت‌ها و با 24وزنه‌بردار حرفه‌ای رقابت کردم. می‌توانستم نتیجه بهتری بگیرم اما به‌عنوان نخستین حضور راضی‌کننده بود. نکته مهم این بود که هر چهار دختر ایرانی که به مسابقات جهانی رفته بودند اوت نشدند و در جدول رده‌بندی قرار گرفتند. من هم 83کیلو در یکضرب و 108کیلو در دوضرب وزنه زدم. برایم مهم این بود که در هر مسابقه رکورد بهتری ثبت می‌کردم و در آستانه مسابقات گزینشی المپیک امیدوارتر می‌شدم.
با همین رکوردها به مسابقات بین‌المللی نعیم سلیمان‌اوغلو که گزینشی المپیک بود رفتید؟
قبل از مسابقات گزینشی بازهم پیشرفت کردم و 88کیلوگرم در یکضرب و 110کیلوگرم در دو ضرب زدم و با تکرار همین رکوردها مدال برنز مسابقات بین‌المللی نعیم سلیمان‌اوغلو را در ترکیه کسب کردم.
با کسب این مدال به نخستین بانوی ایرانی تبدیل شدید که در مسابقات بین‌المللی وزنهبرداری مدال گرفته. با این رکوردها شانسی برای صعود به المپیک 2020دارید؟
مسابقات وزنهبرداری گزینشی المپیک با سایر رشته‌های ورزشی متفاوت است و هر وزنه‌بردار باید در 6مسابقه گزینشی وزنه بزند و در نهایت 3نفر برتری که در مجموع، بیشترین امتیاز را کسب کرده‌اند به المپیک راه پیدا می‌کنند. من باید در 3تورنمنت بین‌المللی دیگر وزنه بزنم و قرار گرفتن بین 3نفر برتر کار آسانی نیست. به تلاشم ادامه می‌دهم و اگر نتوانم امتیازات لازم را جمع کنم شاید با استفاده از وایلد‌ی‌کارت فدراسیون جهانی به المپیک بروم.
اگر واقع‌بین باشیم برای صعود به المپیک شانسی دارید؟
تلاش من این است که در هر مسابقه گزینشی رکوردهایم را بهتر کنم اما اگر واقع‌گرا باشیم تکرار رکوردهای فعلی اگر به صعود هم منجر نشود راضی‌کننده است. در بخش زنان 2 سهمیه المپیک داریم اما آرزوی قلبی من این بود که ما 4دختر ایرانی که در این دو سال با هم در اردو بود‌ه‌ایم و مسیر سختی را طی کرده‌ایم به المپیک راه پیدا کنیم.
آینده وزنهبرداری زنان روشن است
ورزش زنان در ایران به‌رغم پیشرفت‌های چند سال اخیر هنوز مهجور مانده و درخشش گاه و بی‌گاه دختران ایرانی در مسابقات بین‌المللی معمولا زیر سایه خبرهای ریز و درشتی که از دل رشته‌های پرسروصدا بلند می‌شود قرار می‌گیرد. الهام حسینی معتقد است که وزنهبرداری زنان تا موفقیت در میادین بین‌المللی راهی نسبتا طولانی در پیش دارد.
حدود 2 سال بعد از شروع وزنهبرداری یکی از شانس‌های حضور در المپیک محسوب می‌شوید. اگر از ابتدا با مربی تخصصی و اصولی تمرین می‌کردید الان در چه سطحی بودید؟
بدون اغراق می‌گویم که اگر از ابتدا همه شرایط و امکانات مهیا بود الان با چینی‌ها برای کسب عنوان قهرمانی جهان رقابت می‌کردم. حتی می‌توانم بگویم اگر وزنهبرداری زنان 10سال قبل در ایران راه افتاده بود الان به کسب مدال در المپیک امیدوار بودم و کلکسیونی از مدال‌های آسیایی و جهانی داشتم.
به‌عنوان نخستین بانوی مدال‌آور وزنهبرداری چه آینده‌ای را برای وزنهبرداری زنان در ایران پیش‌بینی می‌کنید؟
یکی از بزرگ‌ترین مشکلاتی که زنان وزنه‌بردار با آن دست و پنجه نرم می‌کنند نداشتن مربی است. مثلا ما در استان لرستان بیش از 10مربی والیبال داریم اما مربی زن برای وزنهبرداری نیست. وزنهبرداری زنان در ایران یک ورزش نوپاست و 2سال برای آموزش مربیان مجرب و روانه کردن آنها به استان‌ها کافی به‌نظر نمی‌رسد. علم تمرین در وزنهبرداری بسیار مهم است و مربی باید به علم بدنسازی و تغذیه اشراف کامل داشته باشد. بنابراین وزنهبرداری زنان در ایران راهی طولانی در پیش دارد اما آینده روشن است. تعداد دخترانی که بعد از حضورم در مسابقات جهانی در فضای مجازی از من راهنمایی می‌خواهند روزبه‌روز در حال افزایش است و این پرس‌و‌جوها نشان می‌دهد وزنهبرداری زنان در ایران چه ظرفیت قابل توجهی دارد.
به‌عنوان نخستین بانوی مدال‌آور وزنهبرداری ایران لقبی دارید؟
برای لقب دادن خیلی زود است چون در وزنهبرداری مردان، اسطوره‌هایی داریم که شانس مدال طلای المپیک محسوب می‌شوند و زنان وزنه‌بردار زیر سایه آنها قرار دارند. البته مربی ما مدام می‌گوید شما مردانه وزنه می‌زنید و همین حرف‌ها باعث می‌شود تصور کنم از مردان قوی‌تر شده‌ام.
مادرم برایم اشک می‌ریخت
الهام حسینی فقط با چند‌ماه تمرین آن هم بدون مربی و در باشگاه شخصی رکوردهای شگفت‌انگیزی را ثبت کرد. او می‌گوید فاصله شروع وزنهبرداری تا بدل‌شدن به نخستین بانوی مدال‌آور وزنهبرداری ایران کوتاه اما مملو از مشکلات ریز و درشت بوده است.
در این مسیر سختی که تا رسیدن به مسابقات جهانی و کسب نخستین مدال بین‌المللی طی کرده‌اید تحت حمایت خانواده بوده‌اید؟
خانواده‌ام در نخستین روزهایی که متوجه شدند وزنهبرداری تمرین می‌کنم نگران شدند. مادرم از همه بیشتر نگران بود و گاهی اوقات که می‌دید هنگام بلند کردن وزنه‌ها فریاد می‌زنم و انرژی‌ام را تخلیه می‌کنم اشک می‌ریخت.برخی روزها وقتی حین تمرین وزنه‌ها را بلند می‌کردم و به زمین می‌کوبیدم با نگرانی خودش را به باشگاهم که در طبقه اول خانه است می‌رساند و از اینکه وزنه روی بدنم بیفتد هراس داشت. خانواده‌ام همیشه پشتیبانم بوده‌اند و در مدتی که به اردوی تیم ملی آمده‌ام به اتفاق دوستانم باشگاهم را اداره می‌کنند.
یک ورزشکار حرفه‌ای باید تغذیه مناسبی داشته باشد و از مکمل‌های گران‌قیمت استفاده کند. هزینه‌های زندگی ورزشی‌تان را چگونه تامین می‌کنید؟
تا وقتی در اردو حضور داریم، فدراسیون وزنهبرداری همه هزینه‌ها را تقبل می‌کند. ما در برهه‌ای قرار داریم که برای ورزش حرفه‌ای باید هزینه کنیم.تا چند دهه قبل سطح رقابت‌ها تا این حد بالا نبود و کمتر ورزشکاری به مکمل‌ها پناه می‌برد تا فشار تمرین را تحمل کند اما اگر بخواهیم با ورزشکاران حرفه‌ای کشورهای دیگر رقابت کنیم باید بیشتر هزینه کنیم. تا وقتی در اردو به سر می‌بریم مشکلی از این بابت نداریم اما وقتی اردوی تیم ملی را ترک می‌کنیم باید با هزینه‌های شخصی مکمل بخریم و هر بار باید بین 4تا 5میلیون تومان هزینه کنیم. بنابراین از نظر تغذیه و مصرف مکمل محدود می‌شویم و افت می‌کنیم. برای تامین هزینه‌هایم صبح تا شب در باشگاه حضور دارم و غروب که می‌شود با خستگی تمرین می‌کنم درحالی‌که استراحت کافی یک اصل مهم در وزنهبرداری است.
مثل بیشتر وزنه‌بردارها برنامه غذایی عجیبی دارید؟
درصد پروتئین مصرفی وزنه‌بردارها باید زیاد باشد. به همین دلیل در هر وعده غذایی گوشت و مرغ مصرف می‌کنم و در هر وعده 2پرس غذا می‌خورم. روزانه 10عدد تخم‌مرغ می‌خورم و به‌طور مرتب آجیل مصرف می‌کنم اما با توجه به گرانی بیش از حد آجیل باید به فکر تغذیه جایگزین باشم.
در تمرینات روزی چند کیلوگرم وزنه می‌زنید؟
به‌طور میانگین روزی 2تن وزنه می‌زنم. وزنه‌بردار اگر سنگین وزنه نزند حس خوبی نخواهد داشت.
تا به حال شده که برای حمل وسایل سنگین در خانه از شما کمک بخواهند؟
قبلا ماشین لباسشویی و فرش‌های سنگین را به تنهایی 2طبقه جا‌به‌جا می‌کردم اما در وزنهبرداری یاد گرفتم که وزنه سنگین برای جابهجایی باید در مرکز ثقل بدن قرار بگیرد و به همین دلیل درخواست جابهجایی وسایل خانه را قبول نمی‌کنم.
نخستین حضور
الهام حسینی اولین بانوی ایرانی است که در مسابقات جهانی وزنه برداری روی تخته رفت و وزنه زد. او یکی از چهار بانوی ایرانی است که در مسابقات جهانی چین وزنه زده است.
بانوی تاریخ ساز
کسب مدال برنز مسابقات بین المللی ترکیه و گرفتن عکس یادگاری با پرچم ایران،یکی از نمادین ترین اتفاقات وزنه برداری زنان در ایران است که توسط الهام حسینی به ثبت رسید.
