آغاز برخورد با مازوت سوزی

سید محمد فخار- خبرنگار

 همزمان با بالا گرفتن اعتراض‌ها به مصرف سوخت مازوت در نیروگاه‌ها و برخی صنایع کوچک، سازمان حفاظت محیط‌زیست حکم پلمب و مهروموم شیر مازوت نیروگاه شازند اراک و برخورد با نیروگاه طوس مشهد را دریافت کرد.
به گزارش همشهری، آلودگی هوا در کلانشهرهای تهران، کرج، اصفهان، اراک و تبریز به بالاترین حد خود در دی‌ماه رسیده است و سازمان هواشناسی برای نخستین‌بار طی سال‌جاری توصیه کرد که همه گروه‌های سنی در این شهرها از تردد غیرضروری خودداری کنند. در عین حال هنوز نگرانی‌ها بابت مازوت‌سوزی برخی صنایع و نیروگاه‌ها ادامه دارد.
روزنامه همشهری، سوم دی‌ماه گزارشی با عنوان «بلای مازوت‌سوزی» منتشر کرد که براساس آن مشخص شد برخی نهادها از گفتن جزئیات درباره استفاده از سوخت خفه‌کننده مازوت خودداری می‌کنند. اما پس از این گزارش مشخص شد در تهران، اصفهان و اراک شواهدی از مازوت‌سوزی وجود دارد.
اکنون مسعود تجریشی، معاون محیط‌زیست انسانی سازمان حفاظت محیط‌زیست به همشهری خبر داده است که برخورد با نیروگاه‌ها و صنایع‌مازوت‌سوز آغاز شده است. مسعود تجریشی به همشهری گفت: مازوت، گازوییل و گاز 3ضلع مهم تأمین سوخت کشور هستند. اما از بهمن98 که روزهای اوج آلودگی هوای 6‌ماه دوم به پایان رسید، سازمان حفاظت محیط‌زیست به کاهش تبعات زیست‌محیطی سوخت مازوت در کشور اقدام کرد. این سوخت مورد استفاده در صنایع، نیروگاه‌ها و مصارف تجاری خرد است و باید آلاینده‌های آن را در حد ممکن کاهش داد.
معاون سازمان حفاظت محیط‌زیست با اشاره به جلسات برگزار شده با وزارت نفت و پژوهشگاه‌های مختلف به‌منظور توقف سوزاندن مازوت گفت: این جلسات به نتیجه نرسید چون عزم و اراده‌‌ای برای این گام محیط‌زیستی وجود نداشت. وزارت نفت نیز اعلام کرد برای حل مشکل نیازمند تامین منابع مالی است.
معاون محیط‌زیست انسانی سازمان حفاظت محیط‌ زیست افزود: بخش دیگر از اقدامات در ستاد ملی مقابله با کرونا صورت گرفت که مصوبات خوبی داشت و براین اساس شناسایی نیروگاه‌های مازوت‌سوز برای کاهش انتشار ذرات معلق آغاز شد. همزمان، با وزارت کشور نیز اجرای قانون هوای پاک دنبال شد. اقدام دیگر، پایش سوخت مصرفی بود که 2‌ماه پیش گزارش رصد دستگاه‌ها در اجرای قانون هوای پاک به معاون اول رئیس‌جمهور تقدیم شد.
تجریشی در پاسخ به این پرسش همشهری که چه برخوردهایی با نیروگاه‌ها یا صنایع آلاینده مازوت‌سوز طی چند روز گذشته صورت گرفت؟ اعلام کرد: حکم پلمب نیروگاه شازند اراک به‌دلیل مازوت‌سوزی دریافت شد و سازمان حفاظت محیط‌زیست نیز آن ‌را اجرایی می‌کند. همچنین نگرانی‌های موجود در مورد صنایع و نیروگاه‌های مازوت‌سوز تهران و اصفهان نیز زیر ذره‌بین و در دستور کار قرار گرفت و پایش دقیق این بخش نیز صورت گرفته است.

گاز نداریم، مازوت می‌سوزانیم
نکته‌ اساسی در کنار گذاشتن مصرف مازوت برای نیروگاه‌ها و صنایع آلاینده، نوسازی و روی آوردن آنها به مصرف گاز است. اما به گفته معاون محیط‌زیست انسانی سازمان حفاظت محیط‌زیست، «800میلیون مترمکعب میزان تولید روزانه گاز کشور در شرایط فعلی است و وقتی 80درصد مصرف گاز مربوط به بخش خانگی و تجاری است نمی‌دانیم برای مصرف سایر بخش‌های حیاتی کشور باید چه کنیم؟ همین جای خالی است که موجب روی آوردن نیروگاه‌ها و برخی صنایع ‌کوچک به مازوت سوزی می‌شود.»
این آمار در شرایطی اعلام شده است که طبق برآوردها، باید بخش خانگی و تجاری، 500میلیون مترمکعب گاز مصرف کنند و اضافه مصرف آنها، موجب قطع گاز نیروگاه‌ها و صنایع ‌شود. روز گذشته، سخنگوی شرکت ملی پالایش نفت کشور این حرف‌ها را تأیید کرد. مهدی اسماعیلی در این‌باره گفت: «به‌علت مصرف بالای گاز در کشور و نبود امکان تأمین گاز کافی برای نیروگاه‌ها، فرآورده‌های مایع نظیر گازوئیل و مازوت به‌عنوان سوخت استفاده می‌شود.»
مسعود تجریشی، معاون محیط‌زیست انسانی سازمان حفاظت محیط‌زیست اما درخصوص مصرف مازوت در شهرهای کشور به همشهری می‌گوید: در اصفهان نیروگاه‌ها و صنایع اصلی مازوت نمی‌سوزانند. اما وقتی تمام گاز به مصرف خانگی اختصاص می‌یابد، صنایع کوچک اصفهان و حتی رباط‌کریم تهران به مصرف مازوت روی می‌آورند. بنابراین سازمان حفاظت محیط‌زیست در جریان مصرف پراکنده سوخت مازوت در کشور قرار دارد. اما در نیروگاه‌های اصلی و مراکز اصلی شهرها سوخت مازوت توزیع و سوزانده نمی‌شود.
به گفته او، در موضوع مازوت‌سوزی نیروگاه‌ها، نیروگاه شازند اراک و نیروگاه طوس مشهد اقدام به مازوت‌سوزی کرده‌اند که برخورد با آنها انجام شده و می‌شود.
به گفته معاون محیط‌زیست انسانی سازمان حفاظت محیط‌زیست، باید از سال‌ها پیش در کشور به فکر کاهش آلودگی هوا و مشکلات استقرار صنایع بزرگ در کلانشهرها می‌بودیم. اما حالا که با این وضعیت مواجه هستیم و کلانشهرها نیز صنعتی شده‌اند، سازمان حفاظت محیط‌زیست امکان چندانی برای مانور بر کنترل آلودگی هوا از طریق صنایع و نیروگاه‌ها ندارد. تجریشی با تأکید بر اینکه صنایع، نیروگاه‌ها، خودروهای دیزلی و اتوبوس‌ها همانند گذشته در بیشتر شهرهای کشور مشغول فعالیت هستند، گفت: مصرف گاز در کشور نیز بیشتر از سال گذشته شده و بنابراین نباید توقع داشت با کاهش تردد خودروهای شخصی و تعطیلی برخی مراکز، آلودگی هوا نیز کمتر شود.

مکث
تعطیلی نیروگاه مازوت‌سوز
در پی گزارش اخیر همشهری درخصوص بلای مازوت‌سوزی و اعلام برخی نیروگاه‌ها و صنایع که به مازوت‌سوزی روی آورده‌اند، اعتراضات به این پدیده آلاینده محیط‌زیستی آغاز شد. اما با این حال نیروگاه شازند اراک به مازوت‌سوزی ادامه داد تا آنکه دستور پلمب این نیروگاه به‌دلیل ایجاد آلودگی هوا از سوی سازمان محیط‌زیست صادر شد. معاون سازمان حفاظت محیط‌زیست در این‌باره به همشهری خبر داد که در پی تصویب کارگروه کاهش آلودگی هوا حتی شیر مازوت نیروگاه شازند اراک نیز مهروموم می‌شود.