اثر استیو مک‌کوئینی
لباس‌های ارتشی چطور در صنعت مد محبوب شدند؟
سمیرا مصطفی نژاد _روزنامه نگار
ایمنی، مقاومت و استحکام. 3 واژه‌ای که سنخیت چندانی با صنعت مد و فعالیت طراحان مد ندارند. اما همین 3 واژه اساس و بنیاد طراحی لباس‌های نظامی به شمار می‌روند. لباس‌هایی که اولین‌بار توسط نیروهای مسلح آمریکایی و بریتانیایی مورد استفاده قرار گرفتند و از دهه1950 می‌توان ردپای این سبک از پوشش را بر صنعت مد جهان مشاهده کرد. سبک پوششی که به‌مرور و طی دهه‌های گذشته به لطف چهره‌های محبوب سینما، موسیقی و مد در فرهنگ عمومی محبوبیتی انفجارگونه یافته است. امروزه هر کسی، از نوجوانان گرفته تا مدیران بازنشسته را می‌توان در لباس‌های سبک نظامی دید. درواقع سبک، پارچه و تمامی جزئیات لباس‌های نظامی، چه آنچه سربازان در دوران خدمت سربازی بر تن می‌کنند، چه آنچه اعضای ارتش در کشورهای مختلف موظف به پوشیدن و محافظت از آن هستند، به‌اندازه‌ای در میان جوامع فراگیر شده که بسیاری از طراحان مد و مصرف‌کنندگان شاید حتی به یاد نیاورند چه زمانی سبک لباس سربازان و نظامی‌ها صنعت مد جهان را متحول ساخت و شاید کسی به یاد نداشته باشد که یکی از شخصیت‌های فیلمی ساخته 57سال پیش بود که توانست بخشی از لباس‌های نظامی را در جهان محبوب کند. سبک پوشش شخصیت یاغی هیلز در فیلم «فرار بزرگ». استیو مک‌کوئین با پوشش و شخصیت جذابش در این فیلم باعث شد به‌مرور در میان جوانان سبک پوششی باب شود به نام استایل استیو مک‌کوئینی.
پوتین‌های سربازی
پوتین‌های سربازی نخستین بار در سال1943 و در دل جنگ جهانی دوم مورد استفاده قرار گرفتند. این کفش‌های مقاوم به‌صورت مداوم برای سازگاری با میدان‌های جنگ ارتقا پیدا کردند و مدل‌های از کار افتاده به فروشگاه‌های دست‌دوم‌فروشی فرستاده می‌شدند. به این ترتیب استفاده از پوتین‌های سربازی از طریق خرده‌فرهنگ‌هایی مانند پانک‌ها به جوامع نفوذ پیدا کرد و فارغ از جنسیت، امروز می‌توان آن را در کمد کفش‌های هر فردی مشاهده کرد. نخستین معارفه عمومی و تأثیرگذار پوتین‌های سربازی در سال1963 و توسط فیلم فرار بزرگ انجام گرفت. استیو مک‌کوئین در این فیلم پوتین‌های سربازی به پا داشت و به‌راحتی و بدون هیچ زحمتی آنها را به کفش محبوب جوانان تبدیل کرد. پس از آن پوشیدن پوتین‌های سربازی توسط دیگر هنرمندان و گروه‌های موسیقی تداوم پیدا کرد و محبوبیت این پوشش در صنعت مد جهان تضمین شد.
استایل خاکی
اگرچه استایل خاکی یکی از نشانه‌های مد دهه 70 به شمار می‌رود، اما ریشه این سبک پوشش لباس‌های سربازی بوده است. درواقع لباس‌های خاکی‌رنگ از قدیمی‌ترین لباس‌های نظامی بوده‌اند که امروز هم در میان سربازان و نظامیان رواج دارند. قدمت استفاده از این سبک لباس نظامی به 1847میلادی بازمی‌گردد، زمانی که یک افسر ارتش بریتانیا از سربازانش خواسته بود برای انجام ماموریتی در هندوستان یونیفورم‌های خود را با استفاده از قهوه یا چای خاکی‌رنگ کنند تا در فضای خاک‌آلود عملیات استتار شوند. تا پایان قرن نوزدهم میلادی رنگدانه خاکی رسما به ثبت رسید و شلوارهای خاکی به لباس رسمی سربازان بسیاری در سراسر جهان تبدیل شد. این نوع پوشش اما تا پس از پایان جنگ جهانی دوم در میان مردم عادی محبوبیت پیدا نکرد، یعنی تقریبا 100سال پس از نخستین ظهورش در جهان پوشاک. سربازان از جنگ برگشته لباس‌های نظامی خود را با خود به دانشگاه‌ها بردند، زیرا مقاومت بالای این لباس‌ها مناسب زندگی خوابگاهی هم بود. به‌تدریج دانشجویان شروع به پوشیدن شلوارهای خاکی کردند، به‌ویژه دانشجویان لیگ آیوی- پنج دانشگاه برتر بریتانیا- و این استایل پوشش در طول دهه1950 به استایل دانشجویان آیوی لیگ تبدیل شد. به‌تدریج نسل جدید طراحان از رالف لورن گرفته تا توماس براون تحت‌تأثیر این سبک قرار گرفتند تا صنعت مد جهان از آنها بی‌بهره نماند.
کت‌های خلبانی
این کت‌های معمولا چرمی از سال1927 به لباس پرواز خلبانان ارتش آمریکا تبدیل شدند. کت‌ها از نوعی چرم گوسفند با یقه‌ای پشمی و آستری ساتنی ساخته شده بودند. بیشتر این کت‌ها به رنگ قهوه‌ای بوده‌اند. بعد‌ها ارتش آمریکا مدلی دیگر از این کت‌ها را برای خلبانانی که در هواپیماهای روباز پرواز می‌کردند طراحی کرد، کتی که از زیپ مخفی برخوردار بود و تا حد امکان در برابر باد مقاوم‌سازی شده بود. بعد‌ها بیش از 17مدل دیگر ویژه خلبانان ارتش از این کت ساخته شد که هریک برای شرایطی متفاوت طراحی شده بودند. فراوانی مدل‌های این کت خلبانی باعث شد در میان نظامیان و مردم عادی محبوبیت زیادی پیدا کند. شرکت آلفا نخستین بار در سال1959 این کت‌ها را برای مصرف تجاری تولید کرد. تا سال1970 علاوه بر گروه‌های مختلف جوانان در بریتانیا و استرالیا، پوشیدن کت‌های خلبانی در هالیوود هم باب شده بود. مثلا استیو مک‌کوئین در فیلم فرار بزرگ محصول سال1963 چنین کتی به تن داشت و محبوبیت بالای او و شخصیت هیلز در این فیلم باعث محبوبیت کت خلبانی او در میان جوانان شد. از دهه 80میلادی به بعد کت‌های خلبانی محبوبیتی چندین برابر پیدا کردند و مورد توجه هنرمندان هیپ‌هاپ، طراحان مد، برندهای خیابانی و شرکت‌های مد قرار گرفتند. طراحانی مانند هلمت لنگ و کارول کریستین پوئل از این کت‌ها در طراحی‌های خود استفاده می‌کنند.
شلوار 6جیب
شلوارهای کارگو یا باری که دست‌کم در ایران به شلوارهای 6جیب مشهور هستند، در برنامه تحول یونیفورم‌های نظامی ارتش بریتانیا در سال1938 معرفی شد. این شلوار بالای زانوی چپ و روی ران پای راست از 2جیب بزرگ برخوردار بود تا سربازان بتوانند ابزار و داروهای مورد نیاز خود را حین نبرد حمل کنند. این شلوار هم طی سال‌های مختلف توسط بریتانیایی‌ها و آمریکایی‌ها چندین‌بار بازطراحی شد و در نهایت ارتش آمریکا آن را به لباسی یکسره با 6جیب، 4جیب روی بالاتنه و 2جیب روی شلوار تبدیل کرد. ارتش آمریکا در سال1943 این یونیفورم 6 جیب را به لباس رسمی تمامی نیروهای خود تبدیل کرد. در دهه1960 و همزمان با جنگ ویتنام این یونیفورم متناسب با فضای جنگلی ویتنام با 7جیب بازطراحی شد. در دهه1970 بسیاری از سربازان از جنگ برگشته این لباس را در زندگی روزمره به تن می‌کردند. اما بدنامی جنگ ویتنام و خشم مردم از ارتش آمریکا باعث شد کسی علاقه‌ای به این لباس از خود نشان ندهد. نخستین موج محبوبیت شلوارهای جیب‌دار در دهه 1980و اوایل دهه 90میلادی ایجاد شد، زمانی که جنگ ویتنام از خاطرات جمعی پاک و لباس‌های ارتشی گشاد به مد روز تبدیل شده بود. امروزه برند‌هایی مانند آندرکاور، خولیوس، اکرونیم و نوم دو گر ازجمله برندهای مشهوری هستند که از این سبک لباس برای تولید محصولات خود استفاده می‌کنند.
در همینه زمینه :