پروژه های آبخوان‌داری آخر تابستان به بهره‌برداری می‌رسند

 حدود 14میلیون هکتار از آبخیزهای کشور به‌طور کامل تحت پوشش طرح‌های آبخیزداری و آبخوان‌داری قرار گرفتند. بررسی‌های انجام شده در پایان سال گذشته نشان داد این اقدامات بیش از 10.5میلیارد مترمکعب از سیلاب‌های سال 98را مهارکرد و با نفوذ به درون زمین، علاوه بر کاهش خسارات سیل، موجب تقویت ذخیره آب و بهبود وضعیت آبی در آبخوان‌ها، چشمه‌ها و قنات‌ها در مناطق مختلف کشور شد. سازمان جنگل‌ها در پایان سال 98و با توجه به میزان افزایش سیلاب در این سال اعلام کرد حوضه‌هایی که فعالیت‌های آبخیزداری در آنها انجام شده، کمترین میزان خسارت ناشی از سیلاب را تجربه کرده‌اند. در سال‌جاری نیز قرار است وسعت این فعالیت‌ها افزایش یافته و تا پیش‌از آغاز فصل بارش به بهره‌برداری برسد تا ضمن ذخیره بارش‌ها، خسارات سیلاب نیز کاهش یابد.
«اگر تمهیدات لازم برای آبخوان‌داری و آبخیزداری و کنترل آبراه‌ها و بازگرداندن شرایط هیدرولوژیکی به حوضه‌های آبریز انجام نشود، درصورت وقوع سیل تا 80درصد شهرهایی که هم‌اکنون نیمی از آنها زیر آب رفته است به‌طور کامل غرق می‌شوند.» این اظهارات روح‌الله فتاحی، رئیس هیأت مدیره انجمن هیدرولوژی ایران در گفت وگو با  همشهری است که ‌سال گذشته پس از فروکش شدن سیلاب بهاری اعلام کرد.
اگر اقدامات آبخیزداری سال97 جدی‌تر به اجرا درنیامده بود و از صندوق ذخیره توسعه ملی اعتباری به این بخش اختصاص نمی‌یافت، ‌میزان خسارت سیلاب98 بسیار بیش از آن چیزی بود که رخ داد و ذخیره آب در آبخوان‌ها نیز به 10.5میلیارد مترمکعب نمی‌رسید.

اولویت‌های تخصیص بودجه به 900حوضه بحرانی
بررسی تأثیر اجرای فعالیت‌های آبخیزداری و آبخوان‌داری کشور طی بازه زمانی 10ساله نشان می‌دهد، اجرای پروژه‌ها، دبی اوج سیلاب را تا 7برابر کم کرد و حجم سیلاب را تا 50درصد کاهش داد. همچنین زمان تمرکز سیلاب نیز که عامل مهمی در میزان تخریب است تا 18دقیقه کاهش یافت.
براساس قانون افزایش بهره‌وری کشاورزی و منابع طبیعی، 50درصد سهم مهار بارش‌ها و ارتقای آنها به‌عهده وزارت کشاورزی و سازمان جنگل‌ها و 50درصد دیگر نیز به‌عهده وزارت نیرو است. مهار بارش‌ و افزایش میزان ذخیره آب حاصل از بارش در دشت‌ها و آبخوان‌هایی در دستور کار قرار گرفت که دارای بیلان منفی بودند.
سال گذشته در بخشی از این مناطق فعالیت‌های آبخیزداری به اجرا درآمد و برای امسال نیز 900حوضه آبخیزداری اولویت‌دار در دست بررسی قرار گرفتند تا پس از ارزیابی شاخص‌های مختلف، بودجه درنظر گرفته شده از صندوق ذخیره توسعه ملی به آنها اختصاص یابد.
ابوالقاسم حسین‌پور، مدیرکل دفتر کنترل سیلاب و آبخوان‌داری سازمان جنگل‌ها به همشهری می‌گوید: «100میلیون یورو برای این بخش درنظر گرفته شد که تاکنون و در فاز اول 900میلیارد تومان تخصیص یافت. بعد از انجام کامل بررسی‌ها نیز اولویت‌های این 900حوضه مشخص خواهد شد. البته ممکن است بر حسب نیاز، تمامی 900حوضه شامل دریافت این بودجه شوند.»
 
بهره‌برداری از طرح‌های آبخیزداری 12استان سیل‌خیز تا پایان شهریور
260میلیارد تومان از صندوق توسعه ملی در سال‌جاری برای فعالیت‌های آبخیزداری در 12استان دارای اولویت در کشور درنظر گرفته شده است. حسین‌پور می‌گوید: «این بودجه به استان‌هایی تخصیص داده شد که دارای نقاط بحرانی و سیل‌خیز بیشتر نسبت به سایر مناطق کشور هستند.»  به گفته حسین‌پور، 5استان خوزستان، لرستان، گلستان، سیستان‌وبلوچستان و فارس با اولویت اول و 7استان ایلام، کرمانشاه، کهگیلویه ‌و بویراحمد، بوشهر، هرمزگان، خراسان جنوبی و گیلان در اولویت دوم 12استان بحرانی قرار گرفته‌اند.
آنگونه که مدیرکل کنترل سیلاب و آبخوان‌داری می‌گوید، پروژه‌ها هم‌اکنون وارد مراحل اجرایی شده و قرار است تا پایان نیمه اول سال‌جاری و پیش از آغاز بارش‌های پاییزی به بهره‌برداری برسد. افزایش تاب‌آوری مناطق بحرانی در مواجهه با سیلاب، کاهش خسارات سیل و بهره‌برداری از ظرفیت سیلاب نیز از اهداف فعالیت‌های آبخیزداری در استان‌های بحرانی کشور است.