در هیأت رئیسه دچار خودسانسوری می‌شوم
گفت‌وگو با زهرا نژادبهرام، عضو هیأت رئیسه و عضو کمیسیون معماری و شهرسازی شورای شهر تهران
محمد مولایی_خبرنگار
زهرا نژادبهرام یکی از سه عضو هیأت رئیسه شورای شهر تهران است. او از ابتدای تشکیل دوره پنجم شورا این پست را در اختیار دارد و معتقد است که احتمالا اعضای شورا با حضورش در هیأت رئیسه موافق بوده‌اند که تا امروز در این جایگاه باقی‌مانده است. محسن هاشمی‌رفسنجانی و بهاره آروین، دو عضو دیگر هیأت‌رئیسه هستند که البته هاشمی ریاست شورای شهر را به‌عهده دارد. نژادبهرام علاوه بر این، عضو کمیسیون معماری و شهرسازی است و همچنین رئیس کمیته شهرسازی شورای شهر. او در قامت فعال در حوزه زنان تلاش‌های بسیاری در شورای شهر و شهرداری تهران انجام داده است. دغدغه‌های بسیاری در مورد زنان دارد و در این گفت‌وگو علاوه بر این موضوع به مناسبت فرارسیدن روز شورا از سختی‌های حضور در هیأت رئیسه شورا، شهرسازی، معماری و... صحبت کرده است. نژادبهرام بر این باور است که انجام وظیفه همزمان به‌عنوان عضو شورای شهر و همچنین عضو هیأت‌رئیسه در صحن شورا جزو کارهای سختی است که به عهده دارد؛ اینکه چه زمان باید در قامت عضو شورا صحبت کند و چه موقع در قامت یک عضو هیأت رئیسه. او سال گذشته یکی از 11عضو شورای شهر بود که نسبت به تخریب خانه‌هایی با معماری معاصر در شهر تهران واکنش نشان داد. عضو شورای شهر معتقد است که این خانه‌ها ارزشمند هستند و نیاز به حفاظت دارند. برای همین، طرح الزام شهرداری تهران به ارائه لایحه حفاظت از میراث معماری شهر تهران آماده شد تا اجازه تخریب به برخی خانه‌هایی که جزو میراث فرهنگی نیستند، اما خانه‌هایی ارزشمند محسوب می‌شوند داده نشود.
خانم نژادبهرام، شما برای سومین سال متوالی به‌عنوان یکی از اعضای هیأت‌رئیسه در شورای شهر تهران حضور پیدا می‌کنید. فعالیت در این جایگاه چه سختی‌هایی دارد؟
در هیأت رئیسه شما همزمان باید هم مسئولیت عضوبودن در شورا را اجرا کنید و هم مسئولیت عضو هیأت‌رئیسه بودن را. به‌خصوص در زمان برگزاری صحن علنی علاوه بر اینکه باید دیدگاه خودتان را درباره مسائل مختلف داشته باشید، باید اصول و قواعد اداره جلسه را هم رعایت کنید. این مهم‌ترین مسئله در اجرای همزمان این دو پست هست. نکته جالب‌تر اینکه همه اعضا هر زمان که لازم باشد صحبت می‌کنند، اما شما در هیأت‌رئیسه دچار خودسانسوری می‌شوید. حتی زمانی که اظهارنظر درست و بجایی هم باشد، مجبور هستیم کنار بایستیم تا دیگر اعضای شورا نظرات خود را بیان کنند. اینها موضوعاتی است که در صحن شورا اتفاق می‌افتد و گاهی هم ممکن است مورد انتقاد اعضا قرار بگیرید که حق‌وحقوق را رعایت نکردید. سال اول این مشکلات بیشتر بود ولی از سال دوم به بعد وقتی از سیستم شماره‌گیری و نوبت‌بندی استفاده کردیم، این مشکلات کمتر شد. امسال هم که خوشبختانه این مشکلات به حداقل رسیده است. یکی از مشکلات به مکانیزم‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری برمی‌گشت، اما با پیگیری‌هایی که هیأت رئیسه انجام داد، دستگاه رای‌گیری در صحن شورا فعال شد. زمانی که این اتفاق رخ داد، ما بخش‌هایی مانند نوبت‌گیری را هم به آن اضافه کردیم؛ به‌خصوص در مورد مشخص‌کردن مخالفان و موافقان به طرح و لایحه‌ای با این مکانیزم بسیار کمک‌کننده بود. اینکه چه‌کسی مخالف است و چه‌کسی موافق یا چه‌کسی تذکر دارد.
ترکیب هیأت رئیسه معمولا 4عضو دارد (جدا از سخنگو، نایب‌رئیس، خزانه‌دار و معاون امور اجرایی)، اما در هیأت رئیسه دوره پنجم شورای شهر 3نفر هستند. چگونه تصمیم گرفته شد که هیأت رئیسه با تعداد کمتری فعالیت کند؟
بله، براساس قانون ترکیب هیأت‌رئیسه چهارنفره است اما آقای هاشمی با این رویکرد که ما می‌توانیم از ظرفیت اعضای شورا بیشتر استفاده کنیم؛ مانند آقای حبیب‌زاده که در کار نظارت بودند، آقای میرلوحی در کار اجرایی، آقای فراهانی در حوزه پایش فعالیت می‌کردند و...؛ در واقع تعداد هیأت رئیسه بیشتر از این بود و حدود9-8نفر درباره مسائل مختلف صحبت می‌کردیم. به این شکل تصمیم‌گیری‌ها هم ساده‌تر بود و خوشبختانه رویکرد اعضا نسبت به هیأت‌رئیسه برای رسیدن به توافق‌جمعی مثبت است. گاهی اوقات هم اختلاف نظری وجود داشت، آقای هاشمی یا آقای امینی و آقای رسولی به رفع این اختلافات کمک می‌کردند. ویژگی هیأت رئیسه این است که همه با همه هستند. یکی از کارهای خوبی هم که در هیأت رئیسه انجام شد، این است که ما متن جلسات را مکتوب می‌کنیم، درحالی‌که پیش از این تنها فایل صوتی بود. به هر حال، امیدوارم که اعضا از ما راضی باشند.
فعالیت در کمیسیون شهرسازی و معماری چگونه است، به‌خصوص اینکه شما ریاست کمیته شهرسازی را هم به‌عهده دارید؟
همه کمیسیون‌ها فعال هستند و کمیسیون شهرسازی و معماری یکی از فعال‌ترین کمیسیون‌ها محسوب می‌شود. به این دلیل که هم مسائل مربوط به بافت فرسوده را پیگیری می‌کند و درباره طرح‌های شهری هم مطالعات و بررسی‌هایی را انجام می‌دهد. اعضای کمیته شهرسازی را هم کارشناسان ما و همچنین اساتیدی از دانشگاه‌های مختلف تشکیل می‌دهند. یکی از رویکردهای کمیته شهرسازی این است که بتواند از همه ظرفیت‌های موجود در دانشگاه‌های کشور استفاده کند. ما به همه دانشگاه‌ها نامه می‌نوشتیم و درخواست می‌کردیم که نماینده خود را برای کمیته شهرسازی معرفی کنند؛ از دانشگاه آزاد گرفته تا دولتی و ... .
رویکرد ما به شهر این است که در کنار مردم باشیم؛ اینکه بتوانیم با آرای کارشناسان و نظرات اصناف مرتبط با این موضوع دیدگاه‌های خود را درباره طرح‌های شهری، اقدامات شهری و لوایح تغییر و توسعه دهیم. در این رابطه ما به حوزه حریم هم وارد شدیم و این موضوع را هم پیگیری می‌کنیم. مذاکرات مختلفی درباره طرح‌های توسعه دانشگاه‌ها انجام و پیگیری‌های متعدد ما به این منجر شد که اردیبهشت‌ماه سال گذشته مصوبه شورای‌عالی شهرسازی درخصوص طرح‌های توسعه دانشگاهی صورت گرفت. تلاش کمیسیون شهرسازی و معماری برای فعال‌کردن نهاد توسعه شهری که یکی از ارکان مربوط به طرح توسعه شهری بود، با کمک سه بخش شهرداری، شورای شهر و وزارتخانه انجام شد.
طرح تفصیلی منطقه 22هنوز رفع اشکال نشده است، درحالی‌که صحبت‌های زیادی درباره این طرح و رفع اشکال آن شده است. مشکل این طرح چیست؟
در مورد منطقه 22تمام تلاش خود را کردیم و چندین جلسه در وزارت راه و شهرسازی برگزار شد که شخصا در آن شرکت کردم. همچنین 4-3جلسه هم در شورای شهر داشتیم و در نهایت پیشنهادهایی ارائه شده است. قرار است تصمیم‌گیری نهایی از سوی شهرداری تهران انجام شود. حالا ما طرح‌ها و پیشنهادهای خود را ارائه دادیم و اینکه چگونه اصلاح شود یا نشود، باید توسط شهرداری صورت بگیرد.این را بگویم که در کمیسیون شهرسازی و معماری کارهای بسیاری انجام شده است؛ مثلا طرح توسعه محور نیلوفری در منطقه 17را خیلی پیگیری کردیم که اقدام خیلی خوبی بود. یکی از کوچک‌ترین کارهایی که کمیسیون شهرسازی انجام داد، در مورد بحث بودجه‌بندی برای شهرسازی بود که با دقت و درایت دوباره منجر به شهرفروشی نشود؛ چنانچه تا آنجا که ممکن است از ظرفیت‌های طرح‌های توسعه استفاده شود و نه ظرفیت‌های جانبی. البته کمیسیون شهرسازی در این زمینه خیلی دقیق شد و خوشبختانه در مورد این قضیه به‌طور موفقیت‌آمیز عمل کرده است. ارتباط ما با معاونت شهرسازی شهرداری خیلی نزدیک است و این کمک کرده که تعاملات مشترکی داشته باشیم.
سال گذشته تخریب خانه‌هایی با معماری معاصر در شهر تهران انتقاد شهروندان و همچنین اعضای شورای شهر را برانگیخت. پس از آن طرحی برای حفظ این خانه‌ها تهیه شد و به امضای 11عضو شورا رسید که شما یکی از آنها هستید. بفرمایید که مشکل این خانه‌ها چیست که میراث فرهنگی رغبتی برای حفاظت از آنها ندارد؟
در تهران یکسری بناهایی وجود دارد که تحت حفاظت میراث فرهنگی هستند و شهرداری هم موظف است براساس قانون طبق دستورالعمل‌های میراث فرهنگی عمل کند. اکثر این بناها جزو بناهای ملی یا جزو میراث جهانی هستند. حالا برخی بناها در تهران ارزش حفاظت را دارند، اما تحت حفاظت میراث فرهنگی نیستند یا ثبت ملی نشدند. از نظر ظاهری این بناها ارزشمند هستند، ولی وقتی شهرداری این بناها را استعلام می‌کرد، سازمان میراث فرهنگی نظری درباره آنها نداشت، درحالی‌که این بناها ارزشمند و جزو معماری معاصر است. لذا ما طرحی را مصوب کردیم که برمبنای آن حفظ بناهای ارزشمند در دستور کار قرار گرفت؛ حتی اگر ثبت ملی هم نشده باشد، اگر شهرداری و کارشناسان به این جمع‌بندی برسند که فلان بنا ارزشمند است، راهکارهای لازم را برای حفاظت از آن مورد توجه قرار می‌دهند؛ در واقع این بناها روی زمین مانده بود و میراث هم برای اینکه امکانات لازم را برای حفظ و نگهداری این بناها ندارد، به سختی بنایی را ثبت ملی می‌کند.
به‌عنوان یک فعال در حوزه زنان تبعیض و ناامنی را اصلی‌ترین چالش زنان قلمداد کردید. به‌نظر شما، برای برطرف‌کردن چالش‌های زنان در جامعه چه اقداماتی باید انجام داد؟
در مورد زنان حرف‌های بسیاری برای گفتن وجود دارد. ما همچنان در حوزه زنان فعالیت می‌کنیم و وقتی زنان یک نماینده زن را انتخاب می‌کنند، دلیلش این است که مسائل و نیازهای آنها هم دیده شود. ما سعی کردیم مسئله و ضرورت‌های زندگی شهری برای زنان را در تمام اقدامات خود ببینیم. تمام تلاش ما این است که در بودجه شهرداری موضوع زنان دیده شود و اینکه نسبت به گذشته افزایش پیدا کرده باشد. نگاه ما نسبت به جامعه زنان از ارائه خدمات تا امنیت‌بخشی به شهر مورد توجه قرار بگیرد. ارتقای سطح زنان در سازمان شهرداری و افزایش 30درصدی پست زنان در شهرداری هر ساله در دستور کار است و رصد می‌شود و اینکه بودجه مشخصی را برای فضاهای بی‌دفاع در راستای امنیت مورد توجه قرار دادیم. الان طرحی در منطقه 10انجام شده که درباره فضاهای بی‌دفاع در این منطقه است. اقداماتی است که معاونت اجتماعی انجام می‌دهد و شورای شهر هم از آن حمایت می‌کند. در کل شهرداری به‌دنبال این است که فضاهایی را ایجاد کند که هم امنیت در آن باشد و هم اینکه تبعیض در آنجا صورت نگیرد. این قالب مدل‌های شهرسازی، زیباسازی و مدل‌های بهره‌برداری خدمات شهری مانند مترو، اتوبوس، پارک‌ها و سرویس‌های بهداشتی در شهر اجرا می‌شود.
افزایش 30 درصدی پست‌های بانوان در شهرداری
تمام تلاش ما این است که در بودجه شهرداری موضوع زنان دیده شود و اینکه نسبت به گذشته افزایش پیدا کرده باشد. نگاه ما نسبت به جامعه زنان از ارائه خدمات تا امنیت‌بخشی به شهر مورد توجه قرار بگیرد
ارتقای سطح زنان در سازمان شهرداری و افزایش 30درصدی پست زنان در شهرداری هرساله در دستور کار است و رصد می‌شود و اینکه بودجه مشخصی را برای فضاهای بی‌دفاع در راستای امنیت مورد توجه قرار دادیم
