نمایندگان مردم در ستاد مبارزه با کرونا جایی ندارند

مائده امینی_روزنامه نگار

هوا که رو به تاریکی می‌رود، بر تعدادشان افزوده می‌شود. انگار کرونا را نمی‌شناسند یا فرصت ترسیدن ندارند؛ زباله‌گردهای پیر، جوان، کودک و نوجوانی که سال‌هاست معضل حضور آنها در شهر حل نشده است.  حالا در شرایطی که به طرح‌هایی مثل فاصله‌گذاری اجتماعی مدام در رسانه‌ها توصیه می‌شود، مشاغل پرخطر تعطیل هستند و سایر اصناف و کارگرها و... 2‌ماه است درآمدی نداشته‌اند، زباله‌گردها در تهران به‌راحتی آب خوردن به تشدید تکثیر ویروس کرونا کمک می‌کنند و سلامتی خود، خانواده‌شان و جامعه را به خطر می‌اندازند. آنان، محتاجان به نان شب و حلقه آخر یک زنجیره‌ اشتباه در مدیریت پسماندهای تهران‌ هستند که سال‌هاست بر سر تعدادشان در پایتخت، اختلاف  هست. اما چه‌کسی مسئول تدوین، اجرا و نظارت بر یک طرح فوری در این‌باره است؟ آیا زمان آن نرسیده تا کسانی که سال‌ها از حضور این کارگران در سطح شهر منتفع شده‌اند، برای مدتی دست نگه‌ دارند؟ آیا وقت آن نیست که این هزاران زباله‌گرد تهران، ساماندهی شوند تا سالم بمانند؟  در روزهایی که همه کشورهای جهان مقررات سفت و سختی برای قطع زنجیره کرونا در شهرهای‌شان برقرار کرده‌اند، آیا حضور این‌همه زباله‌گرد در کلانشهرهای ایران بیش از همیشه خطرناک نیست؟ حجت نظری، سخنگوی کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر تهران، بر این باور است که براساس مشاهداتش، این روزها تعداد زباله‌گردها در سطح تهران تا حدودی کمتر شده، اما هنوز نیاز به همکاری جدی همه ارگان‌ها، نهادها و سازمان‌ها برای ساماندهی این افراد در محله‌ها و مناطق مختلف احساس می‌شود.


 این روزها حضور زباله‌گردها در تهران بیش از همیشه خطرناک است؛ هم سلامتی خود این افراد و خانواده‌هایشان در معرض خطر قرار دارد و هم کمکی به شیوع زنجیره کروناست. مشکل زباله‌گردی تا کی باید حل‌نشده باقی بماند؟ 
مشکل زباله‌گردی، مشکل چندسال اخیر شهر تهران است. متأسفانه از زمانی که در دوره پیشین مدیریت شهری اراده بر این شد که رویه در مورد جمع‌آوری پسماند تغییر کند، ما شاهد گسترش این پدیده هستیم. هنگامی که مدیریت شهری تصمیم گرفت به جای اینکه در ساعت مشخصی ماشین‌ها برای جمع‌آوری پسماند به در خانه‌ها بروند، مخازنی برای این کار در سطح شهر تعبیه شود، متأسفانه این مخازن خود عاملی برای به‌وجود آمدن معضلی به نام زباله‌گردی شد. در دوره مدیریت جدید، با تغییراتی که در سازمان پسماند انجام شد، طرحی به نام طرح کاپ، با محتوای کاهش تولید پسماند مطرح شده و در دست پیگیری قرار دارد.

 طرح کاپ چرا در این روزها به شکل فوری در دستورکار قرار نمی‌گیرد و اجرا نمی‌شود؟ 
این طرح برای رسیدن به مرحله اجرا، با موانع مختلفی روبه‌رو شده است؛ مشکلاتی که عموما ریشه در ساختار مدیریت شهری دارد. اگر طرح کاپ به ‌صورت کامل اجرا شود عملا شاهد جمع شدن مخازن خواهیم بود و به تبع نبود مخازن، شاهد از بین رفتن پدیده زباله‌گردی خواهیم بود.
همچنین فشارهایی که پیمانکاران به شهرداری وارد می‌کنند و نگاهی که مدیران ذی‌نفوذ در مدیریت شهری دارند موجب می‌شود که رغبت  جمعی برای اجرای طرح کاپ وجود نداشته باشد. اگرچه خود سازمان مدیریت پسماند درباره اجرای این طرح اراده جدی دارد، اما اراده این سازمان به‌تنهایی کافی نیست.

اراده چه نهادها و سازمان‌هایی باید به اراده سازمان پسماند اضافه شود؟ آیا سازمان پسماند نقش خود را به درستی ایفا کرده است؟ 
- همه باید همکاری کنند. نه فقط نیروی انتظامی بلکه تمام بخش‌های مختلف شهرداری، ازجمله معاونت محترم خدمات شهرداری، مناطق مختلف شهرداری تهران و...
در دوران کرونا، سازمان پسماند تلاش کرد که با صدور بخشنامه و پیگیری از مناطق، زباله‌گردی در تهران را مدیریت کند و کاهش دهد، اما با توجه به اینکه ما در مدیریت شهری ضابط قضایی نیستیم و امکان دستگیری برای ما وجود ندارد، در فرایند اجرا با مشکلاتی مواجه هستیم؛ مشکلاتی که موجب شده امروز شاهد تعامل کمتری بین نیروی انتظامی و مدیریت شهری باشیم. اگر رایزنی‌ها و تعاملات افزایش پیدا کند، می‌توان امید داشت که زباله‌گردی به حداقل برسد.

 پس آقای نظری نقش شورا در این میان چیست؟ امروز شهر تهران با شرایطی عادی دست‌وپنجه نرم نمی‌کند و نیاز به عزمی راسخ از سوی صاحبان قدرت و سیاست‌گذاران داریم.
واقعیت این است که مشکلات، در حوزه برخورد با زباله‌گردان است. ببینید! ما نهایتا بتوانیم گاری و گونی را ضبط کنیم، اما امکان دستگیری افراد را نداریم. اگر می‌خواهیم این اتفاق به‌صورت کامل رخ بدهد، لازم است که نیروی انتظامی هم وارد ماجرا شود. وقتی در قانون، زباله‌گردی جرم نیست، دستگاه قضا هم خود را مکلف به برخورد نمی‌بیند.

 با همه این اما و اگرها... پیشنهاد شما برای بهبود شرایط کنونی چیست؟ چه کنیم که زباله‌گردی در این ایام کمتر شود.؟ 
در ستاد ملی مبارزه با کرونا هیچ نماینده‌ای از مجلس شورای اسلامی یا شورای شهر وجود ندارد و همین موجب شده که ما نتوانیم صدای شهر یا مردم را به ستاد ملی مبارزه با کرونا برسانیم. تنها راه ما صدور بخشنامه و گفت‌وگو با رسانه‌هاست. شما ببینید در ستادی که قرار است برای امور جاری مردم مهم‌ترین تصمیم‌های این روزها گرفته شود، نمایندگان مردم حضور ندارند. نتیجه این فقدان همین شرایط است که می‌بینید. طرح‌های مدیریت شهری در ایام کرونا، روی کاغذ باقی می‌مانند.

 در این روزها، کدام‌  مناطق تهران درباره این پدیده بهتر عمل کرده و توانسته‌اند آن را در حوزه خود مدیریت کنند؟ 
هنوز برای ارزیابی ابزاری نداریم. صرفا می‌توانم بگویم که بیشتر مناطق تلاش خود را برای کاهش این پدیده در روزهای کرونایی کرده‌اند.