اضطراب جدایی در کودکان

سیده مریم زوار موسوی ـ روانپزشک کودک و نوجوان

اختلالات اضطرابی جزو شایع‌ترین اختلالات در دوره کودکی و نوجوانی محسوب می‌شوند. اضطراب یک واکنش هیجانی، شناختی و رفتاری دربرابر یک تهدید واقعی یا ذهنی است. اضطراب می‌تواند یک پدیده سازگارانه باشد که قادر است فرد را در برابر خطرات محافظت کند، ولی وقتی واکنش اضطرابی بسیار شدید باشد و سبب رنج و ناراحتی شود یا در عملکرد فرد اختلال ایجاد کند به‌عنوان یک اختلال بالینی درنظر گرفته می‌شود.
یکی از این اختلالات اضطرابی شایع در کودکان، اختلال اضطراب جدایی است. در سنین خاصی این اضطراب می‌تواند یک پدیده رشدی و طبیعی باشد. به‌عنوان مثال نشانه‌های اضطراب جدایی در شیرخواران از ۸ ماهگی شروع و تا ۱۸ ماهگی به اوج می‌رسد و تا حدود 2.5 سالگی به پایان می‌رسد و نشان‌دهنده آگاهی کودک نسبت به جدایی از مادر یا مراقب اصلی است. همچنین بروز اضطراب جدایی گذرا در چند هفته اول در کودکان خردسال هنگامی که برای نخستین بار وارد مدرسه می‌شوند، طبیعی است.
زمانی تشخیص اختلال اضطراب جدایی برای کودک مطرح می‌شود که اضطرابی مفرط و نامتناسب با سطح رشد در هنگام جدایی از شخص مهم مورد دلبستگی بروز کند. در این اختلال کودک ممکن است به‌شدت نگران باشد که هنگام جدایی اتفاقی برای والد بیفتد که موجب آسیب یا از دست دادن والد شود و دیگر او را نبیند. این نگرانی منجر به ناراحتی زیاد و گاهی کابوس‌های مکرر شبانه با موضوع جدایی می‌شود. کودکان مبتلا ممکن است از تنها ماندن یا دور بودن از خانه اجتناب کنند و همچنین به‌طور مکرر دچار علائم جسمی مثل سردرد، دل درد، تهوع، استفراغ یا سرگیجه می‌شوند.
در این مواقع با توجه به‌شدت اختلال و اهمیت درمان و اینکه درصورت درمان نشدن مناسب مشکلات قابل توجهی برای کودک و خانواده ایجاد خواهد شد، لذا مشورت با روانپزشک کودک و نوجوان توصیه می‌شود.