هشداردرباره قحطی جهانی

جواد نصرتی ـ خبرنگار

ویروس کرونا، علاوه بر سلامت انسان‌ها، امنیت غذایی آنها را هم هدف گرفته و 265میلیون نفر را در سراسر دنیا به سمت قحطی هل می‌دهد.
به گزارش گاردین، سازمان ملل در گزارش سالانه خود درباره وضعیت غذا در دنیا هشدار داده که پیامدهای همه‌گیری ویروس کرونا، تعداد افرادی را که در سراسر دنیا با ناامنی غذایی حاد مواجه هستند نسبت به سال پیش، دوبرابر کرده و به 265میلیون نفر رسانده است.
به گزارش بی‌بی‌سی، دیوید بیزلی رئیس برنامه جهانی غذا، یکی از تهیه‌کنندگان این گزارش جامع، گفته است که تنها با اقدامات فوری می‌توان از یک فاجعه جلوگیری کرد.
بیشترین افراد آسیب‌پذیر دنیا، در 10کشور یمن، جمهوری دمکراتیک کنگو، افغانستان، ونزوئلا، اتیوپی، سودان جنوبی، سودان، سوریه، نیجریه و هائیتی قرار دارند.
دکتر عارف حسین، ‌اقتصاددان ارشد برنامه جهانی غذا گفته است: «کووید-19 برای میلیون‌ها نفر که همین حالا هم با تهدیدهای جدی روبه‌رو هستند فاجعه‌بار است. این شرایط، برای میلیون‌ها نفری که تنها درصورت دریافت دستمزد می‌توانند غذا بخورند همچون ضربه پتک است. قرنطینه و رکود جهانی همین حالا هم سبد غذایی این افراد را کوچک کرده است. فقط یک شوک دیگر، چیزی مثل کووید-19 کافی است که آنها از لبه پرتگاه سقوط کنند. برای کاهش اثرات این فاجعه جهانی همگی باید همین الان به‌صورت جمعی دست به‌کار شوند.»
گزارش جهانی بحران غذا برای 2020، توسط سازمان خواروبار کشاورزی ملل متحد، برنامه جهانی غذا و 14سازمان دیگر تهیه شده است. در این گزارش به این مسئله اشاره شده که میلیون‌ها انسان احتمالا در حالی از ویروس جان سالم به در خواهند برد که بعد از آن گرسنگی در انتظار آنهاست.
آنتونیو گوترش، دبیر کل سازمان ملل در مقدمه این گزارش نوشته است: «شرایط سختی که همه‌گیری کووید-19 ایجاد کرده خانواده‌ها و جوامع را به درون بحران عمیق‌تری هل خواهد داد. در میانه این چالش‌های جدی جهانی، از شوک‌های اقلیمی گرفته تا بی‌ثباتی اقتصاد، ‌باید تلاش‌‌هایمان برای غلبه بر گرسنگی و سوتغذیه را دوبرابر کنیم. ما ابزارها و دانش آن را داریم. تنها چیزی که نیاز داریم اراده سیاسی و تعهد پایدار از سوی کشورها و رهبران است.» این گزارش، هشدار داده است که همه‌گیری ویروس کرونا، می‌تواند بحران سال‌های 8-2007 را که باعث ناآرامی‌های سیاسی گسترده‌ای در بخش‌هایی از دنیا شد و اثرات آن همچنان در خاورمیانه، آسیا و آمریکای لاتین قابل احساس است تکرار کند.
کارشناسان از این نگران هستند که کشورهای کمک‌کننده دنیا هنوز حتی تامین بودجه‌ای را که به‌صورت فوری مورد نیاز است تا شبکه توزیع کمک‌های انسان‌دوستانه را کلید بزند شروع نکرده‌اند. ارسال کمک‌ها به‌صورت زمینی و هوایی هم در مناطق وسیع زیادی متوقف شده است. برنامه جهانی غذا تخمین زده است که برای شروع کار، 350میلیون دلار به‌صورت فوری مورد نیاز است اما تنها یک چهارم این پول در حال تهیه است.
این گزارش با بررسی شرایط همه‌گیری کرونا نوشته است که بخش‌های خدمات درمان در کشورهای در حال توسعه که حتی پیش از بحران کرونا هم به‌شدت درگیر بودند با حجم بالای درخواست خدمات مواجه خواهند شد و در همین حال، رکود جهانی در زنجیره تامین غذای جهانی اختلال ایجاد خواهد کرد. نگرانی‌های خاص زیادی هم درباره افرادی که در اقتصاد غیررسمی فعالیت می‌کنند و همین‌طور نزدیک به 80میلیون مهاجر در سراسر دنیا وجود دارد. تولید غذا هم احتمالا به‌خاطر بیماری ضربه خواهد خورد و اقدامات حمایت‌گرانه دولت‌ها قیمت غذا را بالا خواهد برد. علاوه بر آن، افزایش نرخ بیکاری قدرت خرید مردم را کاهش خواهد داد و در نتیجه، گرسنگی، افراد بیشتری را در برخواهد گرفت. حتی با وجود سال زراعی خوب در سراسر دنیا، محدودیت در تردد برای مهار ویروس کرونا مشکلات زیادی در فرایند توزیع غذا ایجاد خواهد کرد. کشورهای فقیرتر در حالی خود را برای پیامدهای گسترده‌تر کووید-19 در بخش بهداشت و درمان آماده می‌کنند که همین حالا هم از اثرات اقتصادی قرنطینه سراسری در دنیا رنج می‌برند.
این گزارش هشدار داده است: «برخی از فقیرترین کشورهای دنیا احتمالا مجبور به انتخاب مشقت‌بار بین زندگی مردم و سطح زندگی آنها خواهد شد. به‌عبارت دیگر، در بدترین سناریو، مردم از ویروس کرونا نجات پیدا خواهند کرد تا بعدا به‌خاطر گرسنگی جانشان را از دست بدهند.»
حتی بدون درنظر گرفتن اثرات ویروس کرونا، چشم‌انداز در بسیاری از کشورها بسیار تیره و تار خواهد بود؛ برای نمونه در یمن، جایی که درگیری نظامی به گرسنگی میلیون‌ها نفر منجر شده یا شرق آفریقا، جایی که ملخ‌ها تهدید قحطی را روزبه‌روز پررنگ‌تر می‌کنند.
سال گذشته، 77میلیون نفر از 130میلیون نفری که از ناامنی حاد غذایی رنج می‌برند، در کشورهایی که در آن درگیری وجود دارد زندگی می‌کردند. 34میلیون نفر از این افراد در کشورهایی بودند که به‌شدت از تغییرات اقلیمی آسیب دیده‌اند و 24میلیون نفر هم در کشورهایشان با بحران‌های عمیق اقتصادی دست و پنجه نرم می‌کردند.