محافظان خاموش شهر

محمود مولایی _ خبر‌نگار

حفظ جان آدمی در دوران جولان ویروس کرونا سخت به‌نظر می‌رسد. هر فرد می‌تواند ناقل این بیماری باشد و جان خود و دیگری را به خطر بیندازد. گویی هر رهگذر مشکوک است و محافظ می‌خواهد؛ اینکه پایش شود یا نشود؛ اینکه بیماری کرونا دارد یا ندارد. ملت‌ها درگیر هستند و دولت‌ها همچنین. در این وضعیت جامعه پزشکان در خط اول مقدم هستند و البته برخی از سازمان و نهادها هم. تغسیل و تدفین متوفیان کرونایی از همان ابتدای شیوع بیماری در کشور سؤال‌برانگیز بود. اینکه چگونه با رعایت اصول شرعی و ایمنی مراسم تدفین انجام می‌شود و در تهران با توجه به آمار فوتی‌ها دشوار به‌نظر می‌رسید. اینکه کارکنان سازمان بهشت زهرای تهران چگونه از خود محافظت می‌کنند. پرسنل حمل‌ونقل عمومی نیز به واسطه مواجهه با مردم در معرض خطر قرار گرفته و می‌گیرند؛ چنان‌که تاکنون 49راننده شرکت واحد اتوبوسرانی به کرونا مبتلا شده و 2نفر جان خود را از دست داده‌اند. از میان رانندگان تاکسی نیز 302نفر به این بیماری مبتلا شده و تاکنون 22فوتی داشته‌اند که 13نفر از آنها ساکن تهران بودند. آتش‌نشان‌ها، پرسنل بخش درمان، نیروهای سازمان پسماند و همینطور کارکنان میادین میوه و تره‌بار و فروشگاه‌های شهروند به واسطه فعالیت‌های روزانه در معرض خطر ابتلا به کرونا هستند. آنها به نوعی محافظان خاموش شهر هستند؛ در کلانشهر بزرگی مانند تهران، با جمعیت 8میلیون و 500نفری. مدیرعامل شرکت شهر سالم شهرداری تهران به همشهری می‌گوید: «در سراسر این کره خاکی متأسفانه ویروس کرونا به حالت یک پاندمی درآمده  و وقتی جهانی شد، خطر چند برابر می‌شود. درواقع مهار و از بین بردن بیماری کار دشواری است. در کشور ما هم از زمانی که رسما اعلام شد، تصمیماتی مبنی بر اینکه هم مردم و هم دست‌اندرکاران و مسئولان در رده‌های مختلف کمک کنیم، گرفته شد تا پیش از اینکه به درمان بیماری توجه کنیم، به پیشگیری آن فکر کنیم. اقداماتی را مردم انجام دادند و اقداماتی را دولت و از همان ابتدا در حوزه درمان و سلامت و حوزه شهرداری و به‌خصوص شهرداری تهران جانانه پای دفاع از سلامت مردم ایستادند. در شهرداری تهران حوزه‌های مختلفی مانند شرکت و سازمان بهشت زهرا، آتش‌نشانی، میادین میوه و تره بار، پسماند، شهروند، اتوبوسرانی و مترو فعال بودند.» حمید چوبینه ادامه می‌دهد: «قبل از شیوع ویروس کرونا در کشور و زمانی که چین درگیر این بیماری شده بود، یکسری پروتکل‌های وزارت بهداشت را ما به دستور آقای شهردار به سازمان‌ها، شرکت‌ها و جاهای مختلف ارجاع دادیم؛ طوری که پیشگیری‌هایی صورت گرفته بود اما وقتی که در کشور کرونا شیوع پیدا کرد، عملیات ما سنگین‌تر شد. آقای حناچی، رئیس مدیریت بحران را به‌عنوان رئیس عملیات شهرداری تهران منصوب کرد و همه واحدها هم در ذیل مدیریت استان تهران و ذیل ستاد مبارزه با کرونا همکاری‌های لازم را انجام دادند.» 

زندگی جامعه جهانی
بهداشت فردی زمینه‌ سلامت جمعی افراد را فراهم می‌آورد. هر فرد با رعایت نکردن علاوه بر سلامت خود می‌تواند سلامت دیگران را به خطر بیندازد. برای همین، چوبینه از واژه دوران سخت استفاده می‌کند و می‌گوید: «این دوران، دوران سختی است، اما ما باید بتوانیم بهره لازم را هم از آن ببریم. البته که دشوار است و خیلی جاها مشکلاتی را برای ما ایجاد می‌کند، ولی خیلی جاها هم فرصت‌هایی را فراهم می‌آورد. ما الان یاد گرفتیم که سرنوشت همه به هم گره خورده است. همه جای دنیا هم وضعیت همین است و زندگی تمام انسان‌ها را به خطر انداخته است. ما اینجا به‌خودمان می‌آییم که همه بندگان خدا هستیم و همه بر جان مشترک‌مان که روح حاکم بر این عالم است، باید با هم همدل شویم. اینکه فکر کنیم کسی بیمار است و من بیمار نمی‌شوم، امکان ندارد. هر لحظه امکان دارد سراغ من هم بیاید. پس من باید به سلامت دیگران هم توجه کنم. سعی کنم در مسیر انتقال آلودگی ویروس قرار نگیرم. ممکن است فردی از این بیماری جان سالم به در ببرد اما با انتقال به فرد دیگری سبب مرگش شود. پس احتیاط های لازم باید صورت بگیرد.» 

در کنار رعایت بهداشت فردی و همکاری مردم برای عبور از این بحران دنیاگیر، شهرداری تهران از ابتدای شیوع بیماری کرونا در پایتخت فعالیت‌های خود در کنار سازمان‌ها و نهادهای دیگر را شروع کرده است. مدیرعامل شهر سالم در این‌باره توضیح می‌دهد: «ما در مجموعه شهر سالم چند وظیفه داشتیم. یکی از وظایف ما همان 18مرکز درمانی بود که اوایل اسفند گذشته برخی مراکز از مواجهه با بیماران کرونایی می‌ترسیدند اما از همان ابتدا به رئیس ستاد مبارزه با کرونا اعلام کردیم که امکانات ما برای سرویس دادن به مردم آماده است؛ ضمن اینکه اعلام کردیم اجزای درمانگا‌ه‌های ما برای این موضوع آماده است و آن حفاظت‌هایی که لازم بود از پرسنل شهرداری انجام دهیم را هم گفتیم. درواقع اعلام کردیم دوستان تا آنجایی که امکان دارد به درمانگاه‌ها مراجعه نکنند و حتی وزارت بهداشت هم چنین می‌گفت. علت این بود که درصد انتقال آلودگی از مراکز درمانی به افراد بالاست و طبق آمار جهانی در کشورهای مختلف 42.5درصد مردم از طریق مراکز درمانی مبتلا شده‌اند. برای همین ما به پرسنل بازنشسته‌ اعلام کردیم که به‌صورت تلفنی یا با حضور در منزل این عزیزان مراحل درمان‌شان را پیگیری می‌کنیم؛ مگر اینکه آنها نیاز به حضور در مراکز درمانی پیدا کنند. در عین حال، ما این مراکز را برای کسانی که آلوده یا مبتلا هستند، آماده کردیم و خداروشکر رضایت فرماندهی ستاد مبارزه با کرونا هم درباره شرکت شهر سالم ابراز شد.»  چوبینه می‌گوید: «ما در منطقه 22تهران یک مرکز مجهز با 20تخت بیمارستانی داشتیم و به ستاد استان تهران اعلام کردیم که اگر این مرکز را به دستگاه ونتیلاتور مجهز کنند، امکان بستری شدن بیماران کرونایی در آنجا وجود دارد. خداروشکر با اتفاقات خوبی که در زمینه پیشگیری صورت گرفت، از این مرکز استفاده نشد.» 

روز سخت
پزشکان شرکت شهر سالم مانند دیگر پزشکان شهر تهران از خطر ابتلا به بیماری کرونا در امان نبودند. چندی پیش رئیس‌کلینیک منطقه 21جان خود را بر اثر کرونا از دست داد. حمید چوبینه می‌گوید: «در مدت شیوع بیماری کرونا چند تن از همکاران پزشک ما مانند دکتر شاکری، رئیس بازرسی به این بیماری مبتلا شد که بیشتر از یک‌ماه و نیم است که با آن درگیر است. خوشبختانه هم‌اکنون وضعیت خوبی دارد و امیدواریم هر چه زودتر بهبود کامل خود را به‌دست آورد. یکی دو همکار دیگر ما نیز متأسفانه به بیماری کرونا مبتلا شدند و یک همکار بسیار عزیز ما مهدی وریجی که رئیس‌کلینیک منطقه 21و فرزند شهید هم بود، جان خود را در مبارزه با این بیماری فدای سلامت مردم کرد.» مدیرعامل شرکت شهر سالم از سخت‌ترین روز خود در مدت شیوع ویروس کرونا در تهران صحبت می‌کند و می‌گوید: «سخت‌ترین روز من زمانی بود که فرزندان دکتر وریجی را دیدم؛ یک پسر کلاس هشتمی و یک دختر کلاس سومی. با مادرشان به کلینیکی که پدرشان در آنجا خدمت می‌کرد، آمدند. برای من لحظات سختی بود؛ اینکه در جایی که وریجی خدمت می‌کرد، این بار یک قاب عکس قرار گرفته بود و ما میزبان همسر و فرزندانش بودیم. حتی آن روز که برای تحویل گرفتن پیکر عزیزش به بیمارستان مسیح دانشوری مراجعه کردم، آنقدر برای من سخت نگذشت.» او یادآور می‌شود: «واقعیت این است که برخی از همکاران ما قبل از اعلام رسمی شیوع به این بیماری دچار شده بودند؛ یعنی علائم آن را داشتند و بعد از اعلام رسمی از وضعیت خود مطلع شدند. پزشکان مدام با مردم سروکار دارند و به این دلیل دچار شده بودند. اگر دقت کرده باشید در روزهای نخست خیلی از پزشکان مبتلا شده بودند و جان خود را در این مسیر از دست دادند. همکاران ما در سازمان بهشت زهرا نیز از این موضوع آسیب دیدند؛ زیرا در اوایل کار پیش‌بینی لازم را برای محافظت از خود  نداشتند.» 

آتش‌نشانان، نیروهای سازمان بهشت‌زهرا(س)، رانندگان و کارکنان مترو و اتوبوسرانی، پرسنل بخش درمان، پاکبانان، نیروهای پسماند، کارکنان میادین میوه و تره‌بار و فروشگاه‌های شهروند، کارکنان حوزه پیشگیری و مدیریت بحران شهر با تمام نیرو و از جان گذشتگی در حال خدمت‌رسانی هستند

غربالگری در شهرداری تهران 

غربالگری پرسنل در شرایطی که کارکنان شهرداری در جای جای شهر تهران حضور دارند، به‌نظر برای جلوگیری از ابتلای شهروندان لازم است. چوبینه می‌گوید: «پرسنل شهرداری تهران در برخی حوزه‌ها به‌طور شبانه‌روزی در خدمت مردم هستند. ما به‌ 2دلیل غربالگری از همکاران خود در شهرداری را شروع کردیم؛ یکی به خاطر حفاظت از سلامت همکاران و دوم به‌دلیل مواجهه همکاران ما با مردم. برای مثال همکاران ما در سازمان بهشت زهرا، شرکت شهروند، میادین میوه و تره بار و... به‌طور مستقیم با مردم سروکار دارند و اگر فردی از این عزیزان به کرونا مبتلا شود، می‌تواند خیلی‌ها را درگیر کند. برای همین، ما غربالگری را در دستور کار قرار دادیم و فکر می‌‌کنم تا پایان این برنامه همکاران ما به اضافه کارگران محل اسکان کارگری احتمالا بین 80تا 90هزار نفر از مجموعه پرسنل و کارگران شهرداری غربالگری خواهند شد. در این بین اگر همکاران ما بیماری زمینه‌ای داشته باشند، شناسایی می‌شوند و در این وضعیت مراقبت‌های بیشتری از آنها می‌شود.» او عنوان می‌کند: «41تیم عملیاتی داریم که همین حالا هم در شرکت‌ها، سازمان‌ها، اسکان کارگری و مناطق غربالگری می‌کنند. در عین حال، غربالگری در مورد خودِ پرسنلی که عملیات غربالگری را انجام می‌دهند نیز صورت می‌گیرد؛ ضمن اینکه آنها اقدامات حفاظتی را انجام می‌دهند تا هم خودشان محفوظ بمانند و هم اگر خدایی ناکرده یک هزارم درصد خودشان ناقل باشند، بیماری‌شان را به مردم انتقال ندهند.» عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران ادامه می‌دهد: «همکاران ما طبق فهرستی که منابع انسانی به شرکت شهر سالم ارائه داد، غربالگری را شروع کردند. نیروهای اسکان کارگری جزو نیروهای شهرداری محسوب نمی‌شوند و پیمانکار هستند، به دستور آقای مظاهریان و موافقت شهردار محترم غربالگری آن هم در حال انجام است. در سازمان میوه و تره بار نیز خیلی از افراد از نیروهای پیمانکار هستند ولی به‌دلیل اینکه آنها مدام با مردم سروکار دارند، پایش شدند. در مورد شرکت شهربان و حریم‌بان نیز چنین کاری صورت گرفت. ما 2 پایگاه پایش سلامت داریم که اگر کسی جا بماند، می‌تواند با مراجعه به این دو پایگاه پایش شود.»

آتش‌نشانان، نیروهای سازمان بهشت‌زهرا(س)، رانندگان و کارکنان مترو و اتوبوسرانی، پرسنل بخش درمان، پاکبانان، نیروهای پسماند، کارکنان میادین میوه و تره‌بار و فروشگاه‌های شهروند، کارکنان حوزه پیشگیری و مدیریت بحران شهر با تمام نیرو و از جان گذشتگی در حال خدمت‌رسانی هستند