مبتدی‌ها و متخصص‌ها

زهرا رستگارمقدم ـ خبرنگار

دزدی‌ انواع مختلفی دارد که نوعی از آن سرقت‌های خاص است. این سرقت‌ها شامل دزدی از دکل‌های برق، کابل‌های مخابراتی، دریچه‌های فولادی فاضلاب‌ها، ریل قطار و... است که گاهی جان شهروندان را به خطر می‌اندازد. بسیار اتفاق افتاده که افراد ناشی در دزدی از دکل‌های برق جان خود را از دست داده و گاهی رهگذرانی در خیابان‌ها در چاه‌هایی سقوط کرده‌اند که درهای آنها دزدیده شده بودند. سرهنگ حمیدرضا گل‌صباحی، رئیس پلیس سابق استان البرز در این‌باره در مقام کارشناس با ما گفت‌وگو کرده و از سرقت‌های خاص با ما صحبت می‌کند.

  آیا آماری از سرقت‌های خاص در اداره پلیس وجود دارد؟
این سرقت‌ها از نظر آماری شامل مواردی می‌شود که در عرف از آن با عنوان سرقت خاص یاد نمی‌کنند. اداره پلیس از این سرقت‌ها آماری دارد اما ادارات دولتی آمار دقیق‌تری از تجهیزات سرقت‌شده‌شان دارند.
    برای پیشگیری از چنین دزدی‌هایی پلیس چه موارد پیشگیرانه‌ای را پیشنهاد می‌کند؟
بعضی مراکز مخابراتی با مشورت پلیس، دورتادور دکل سیم‌خاردار کشیده‌اند و یا علمک‌های گاز کنار خانه قفل زده می‌شوند. اما در اماکنی که بیشتر سرقت صورت می‌گیرد از دوربین‌های مدار بسته نیز استفاده می‌شود. این نوع سرقت‌ها معمولا کار معتادان خیابانی یا کسانی است که در سطح شهر ضایعات را جمع‌آوری می‌کنند.
  چرا درهای فاضلاب یا درپوش‌های کانال‌های مخابرات سرقت می‌شوند؟
فلزات معمولا باارزش هستند و به فروش می‌رسند. این اقلام به ضایعاتی‌ها فروخته می‌شوند.
  چگونه باید از سرقت چنین تجهیزاتی جلوگیری کرد؟
هر سرقتی موارد پیشگیرانه مختص به‌خود را دارد؛ از این‌رو باید نسبت به نوع سرقت، این موارد، لیست و ارائه شود.
  چه اماکنی دستخوش چنین اتفاقاتی هستند؟ آیا نوع مکان در این دزدی‌ها اثرگذار است؟
معمولا اماکن دور افتاده بیشتر درگیر چنین اتفاق‌هایی می‌شوند. در مسیرهای جاده‌ای و روستایی که چندان در دسترس و محل عبور و مرور نیست، محل مناسبی برای چنین سرقت‌هایی به شمار می‌رود. معمولا زمانی متوجه چنین سرقت‌هایی می‌شوند که برق روستایی به‌علت سرقت سیم‌های برق قطع شده است یا مواردی از این دست. البته اگر به شکل سریالی چنین اتفاقاتی تکرار شود، این موضوع توسط پاسگاه و کلانتری‌های منطقه پیگیری می‌شود و تعدادی از این افراد دستگیر و تحویل مراجع قضایی می‌شوند. اینکه پس از آن دادگاه می‌تواند چه درصدی از مال را پس بگیرد، دیگر به پلیس ارتباط ندارد. پلیس جرم را کشف و مجرم را دستگیر کرده است.
 این دزدی‌ها توسط چگونه افرادی انجام می‌شود؟
این مجرمین به‌اصطلاح خودشان، دزدان رده‌پایین هستند؛ مانند آن سارقانی که در باز منازل را فرصتی برای سرقت کپسول گاز و کفش می‌دانند. اما در همین سرقت‌های خاص نیز گاهی متخصصانی همراه این دزدان به آنها کمک می‌کنند. مثلا از پایه‌های دکل‌های برق گاهی شمش‌هایی از مس سرقت می‌شود که وزن و قیمت بالایی دارند. این سرقت‌ها نیاز به شناخت و تخصص دارد که سارق با این نوع دکل‌ها آشنایی داشته باشد. اما معمولا این سرقت‌های خرد نیاز به توانایی خاصی ندارد.
 آیا خودتان در سال‌های خدمت با چنین سرقت‌هایی مواجه بوده‌اید؟
در سال‌های خدمت، در گشت‌زنی‌های زیر پل ری متوجه گاری ضایعاتی شدیم که کنارش کسی نبود. وقتی داخل گاری را بررسی کردیم، متوجه شدیم در فلزی دریچه‌های جوی آب در فاصله‌های چند متری از هم را دزدیده و زیر کارتن‌های تلنبارشده در گاری پنهان کرده بودند. گویا در حال بازکردن دریچه‌ای دیگر بوده‌اند که وقتی متوجه حضور ما می‌شوند، در را نیمه‌کاره با گاری رها و فرار  می‌کنند. این دزدی‌ها البته می‌تواند خطرناک هم باشد.
 آیا می‌توان از مردم خواست در این موارد اطلاع‌رسانی کنند چون ممکن است کسی متوجه این نباشد که این افراد دزد هستند و اصلا ممکن است با لباس کارگران این ادارات دزدی کنند. مردم از کجا باید متوجه شوند؟
فضا باید مساعد باشد تا این افراد دست به دزدی بزنند. درست است که در بسیاری موارد ممکن است مردم متوجه چنین اتفاقاتی نشوند، اما دزدان هم ریسک نمی‌کنند. البته بحث هزینه‌ها هم مطرح است که باید خود سازمان‌ها، دوربین‌هایی را در محلی که امکانات و تجهیزات زیادی دارند نصب کنند.
 آیا سارقان، دزدی‌های خود را به ضایعاتی‌ها می‌فروشند؟
ضایعات، خریدهای هدفمندی پیدا کرده و این اصلا بد نیست اما با توجه به اینکه ایران ضایعات بالایی تولید می‌کند، بازیافت بعضی از این ضایعات مانند فلزات باید هدفمند هدایت شود. آلومینیوم با قیمت بالایی خرید و فروش می‌شود و حتما تابلوهای علائم رانندگی سود خوبی نصیب دزدان می‌کند.