شمار واگن‌های مترو و اتوبوس‌ها کم شوند یا زیاد؟

سید محمد فخار ـ خبرنگار

کلاف سردرگم حمل‌ونقل عمومی تهران این روزها دستخوش مشکلات کرونایی نیز شده تا وضع واگن‌های مترو و اتوبوس‌های پایتخت حادتر از گذشته باشد. مدیران حمل‌ونقل شهری تهران که طی هفته‌های پایانی سال98 با پیشنهاد تعطیلی حمل‌ونقل عمومی شهر مواجه شده بودند، حالا از لزوم افزایش مترو و اتوبوس می‌گویند. هرچه هست در شرایط شیوع کرونا باید راه‌حلی کارشناسانه و جدی در دستور کار قرار گیرد.

راه حل کدام است؟
راه‌حل‌های انقباضی و انبساطی نه در روزهای اخیر که سال‌هاست در سطح حمل‌ونقل عمومی شهری مطرح می‌شود؛ اینکه مترو و اتوبوس در تهران افزایش یابند یا کاهش؟ اینکه خیابان‌ها مملو از وسایل نقلیه شود یا خالی بماند؟ این ایده‌ها و اختلافات ناشی از آن سابقه‌ای به درازی نیم‌قرن دارد و باید رویه‌ای کارشناسانه به‌عنوان الگو درنظر گرفته شود. بیشتر شهرهای بزرگ جهان در چنین شرایطی از 1980 به بعد ایده کاهش وسایل ترددی را درنظر می‌گیرند و در شرایط کرونایی نیز این راه‌حل شایع است.

ایده آقای رئیس
رئیس شورای شهر تهران دیروز درباره رویکرد شهری در برابر شرایط فعلی اعلام کرد که تعداد وسایل حمل‌ونقل عمومی در شرایط شیوع ویروس کرونا در پایتخت باید افزایش پیدا کند تا شاهد تراکم جمعیت نباشیم. پیشنهاد نخست شورای شهر تهران به ستاد ملی و استانی کرونا، لزوم تعطیلی حمل‌ونقل عمومی در پایتخت بوده که آنها قبول نکردند و ستاد اعلام کرد کاهش وسایل حمل‌ونقل عمومی به‌عنوان راه‌حل مناسب باید اتفاق بیفتد. این در شرایطی است که کاهش وسایل حمل‌ونقل عمومی ازجمله تعداد قطارهای مترو عاملی برای افزایش جمعیت و ازدحام است. محسن هاشمی در این‌باره گفت:‌ در شرایط شیوع کرونا باید تعداد وسایل حمل‌ونقل عمومی افزایش یابد تا تراکم جمعیت کاهش پیدا کند اما در این‌باره به شیوه معکوس عمل می‌شود. از طرفی پیشنهاد تقسیم‌بندی شهروندان تهرانی به ١٠دهک براساس شماره کد ملی آنها و تردد بر این اساس نیز مطرح شده است. این امر باعث کاهش جمعیت در وسایل حمل‌ونقل عمومی و خیابان‌ها می‌شود اما رئیس شورای شهر می‌گوید برای این منظور نیازمند همکاری همه ازجمله شهروندان، شهرداری تهران و نیروی انتظامی هستیم.

شلوغی مترو و اتوبوس
طی روزهای گذشته و با به پایان رسیدن تعطیلات نوروزی تصاویری از وسایل حمل‌ونقل عمومی ازجمله اتوبوس‌های بی‌آرتی و واگن‌های مترو در فضای مجازی منتشر شده که نشان می‌دهد تراکم جمعیت در وسایل حمل‌ونقل عمومی به هیچ عنوان با توصیه‌های ستاد ملی کرونا مبنی بر فاصله‌گذاری اجتماعی مطابقت ندارد. (از جمله فیلمی مربوط به brt  خط راه‌آهن به تجریش) با پایان یافتن تعطیلات نوروز، حجم تردد خودروها و مسافران حمل‌ونقل عمومی در تهران افزایش چشمگیری پیدا کرده اما بعد از هشدار دوباره مسئولان درباره لزوم رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی و خانه‌نشینی تا حد امکان، موج تردد تا حدودی کاهش یافت. از 16فروردین اما همه شلوغی‌ها و ترافیک‌ها به شرایط قبل کرونا بازگشته و این در ادامه حیات کرونا بسیار مؤثر است.

چه می‌شود؟
براساس تصمیم اخیر ستاد مبارزه با کرونا، قرار است فعالیت‌های اقتصادی تهران از ۳۰فروردین و فعالیت کسب‌وکارهای کم‌خطر در دیگر استان‌ها از ۲۳فروردین آغاز شود. همچنین از روز شنبه ۲۳فروردین ساعات کاری ادارات در کل کشور از ۷صبح تا ۲بعدازظهر خواهد بود. از طرفی برخی محدودیت‌های ترددی و کاری از اواخر فروردین کاهش می‌یابد و برخی دیگر تا پایان دوره شیوع ویروس ادامه خواهد داشت. در چنین شرایطی باید دید آینده این ویروس و شیوع بیماری تنفسی حاکی از آن تا چه زمانی دامن‌گیر کشور و شهروندان خواهد بود؟