عاشقانه شجریان و مشکاتیان منتشر میشود
نغمههای فرزندان نامی خراسان
ندا انتظامی- روزنامهنگار
از مدتها پیش زمزمه انتشار آلبوم «خراسانیات» اثر مشترک محمدرضا شجریان و پرویز مشکاتیان که در سال۶۵ ضبط شده است، به گوش میرسید؛ خبری که با استقبال مخاطبان مواجه شد. حال همایون شجریان خبر انتشار این آلبوم را تأیید کرد: «آلبوم «خراسانیات» کار مشترک و شنیدهنشده از پدر و زندهیاد استاد پرویز مشکاتیان است که پس از یک سال زحمات آوا مشکاتیان عزیز(طراحی) و جناب رادمان توکلی مهربان (هماهنگی کلیه امور میکس و انتشار) و همچنین جناب غلامرضا صادقی(میکس و مسترینگ) برای آمادهسازی آن به جهت انتشار در سال۹۸، در ۱۹ اسفندماه امسال تقدیم حضورتان میشود.»
به گفته همایون شجریان، کلیت کار حال و هوایی از خراسان یا همان زادگاه این دو هنرمند را دارد و همچنین تصانیف آن روی اشعار ملکالشعرای بهار ساخته و خوانده شده است. او در تکمیل سخنان خود نوشت: «ضبط آلبوم «خراسانیات» مربوط به سال۱۳۶۵ است و از آنجایی که ساز و آواز این مجموعه ضبط نشده بود و پدر هم امسال در شرایط خواندن و تکمیل آن نبودند، یک ساز و آواز از کنسرت آلمان ایشان به همراه ساز استاد مشکاتیان و بر شعر باباطاهر به این مجموعه اضافه شد. این ساز و آواز اجرای صحنه است که در سال۱۹۸۹ میلادی در آلمان اجرا شده است.» محمدرضا شجریان و پرویز مشکاتیان رابطه دیرینه و عمیقی باهم داشتند. محمدرضا شجریان در آبان1388 در مراسم چهلم زندهیاد پرویز مشکاتیان آشنایی خود را با این آهنگساز اینگونه شرح داد: «پرویز 21ساله بود که من با وی آشنا شدم و در همان سال بود که با آقای علیزاده گروهی را شکل دادند و آن چهارمضراب زیبا را ساخت.»
همکاری حرفهای این دو از سال1358شروع شد. یعنی زمانی که شجریان 35ساله و مشکاتیان 24ساله بود. حاصل تجربیات شجریان و خلاقیت مشکاتیان جوان خلق کارهای بینظیری همچون «بیداد»، «آستان جانان»، «سر عشق»، «نوا»، «دستان»، «گنبد مینا»، «دود عود»، «جان عشاق»، «بهاریه» و «قاصدک» بود. شجریان ساختهها و اثرهای داماد خود پرویز مشکاتیان را مهردار و نشاندار میدانست: «آهنگهایی که پرویز ساخته مهر و نشان خود را دارد و همین ویژگی سبب شد تا بسیاری به شیوه ایشان آهنگ بسازند و کارش را دنبال کنند.»
این همکاری تا سال1374 ادامه داشت؛ زمانی که شجریان 55ساله در قله موسیقی سنتی ایران بود و مشکاتیان 40ساله بهعنوان آهنگسازی خلاق و جوان در موسیقی سنتی ایرانی مطرح شده بود. این دو هنرمند اثرهای ماندگاری را خلق و کنسرتهای بسیاری را در ایران و خارج از کشور برپا کردند. اما براساس اختلافات و مشکلات، مسیرهای خود را از هم جدا کردند. دامنه این جدایی چنان گسترده بود که کارهای منتشرنشده بهدست فراموشی سپرده شد.
حتی آشتی این دو هنرمند در مرداد 1386 و در حاشیه شب اول کنسرت گروه آوا در تالار بزرگ وزارت کشور باعث نشد که کارهای منتشرنشده از پستوی فراموشی بیرون بیاید. علاقهمندان استاد آواز ایران بهخاطر ممنوعالکاری که از دولت نهم و دهم بر او تحمیل شده، از شنیدن و دیدن کنسرتهایش محروم شدند، اما سرانجام آثار منتشر نشده این دو هنرمند بهدست علاقهمندان رسید. نخستین بارآلبومِ «طریق عشق» به خوانندگی محمدرضاشجریان و آهنگسازی روانشاد پرویز مشکاتیان در سال1395 منتشر شد. این اثر با همکاری گروه «عارف» با اشعار حافظ و مولانا که شامل کنسرت افشاری اکتبر سال۱۹۸۹ در اروپاست، در هفته اول انتشار در رده اول آلبومهای پرفروش هفته قرار گرفت.
آلبوم «خراسانیات» زمانی منتشر میشود که ده سال از رفتن پرویز مشکاتیان از عالم خاکی میگذرد و محمدرضا شجریان در بیمارستان بستری است. آوا مشکاتیان در جایگاه نوه محمدرضا شجریان و دختر پرویز مشکاتیان در صفحه شخصی خود آن را اثری عاشقانه خواند: «خراسانیات عاشقانه است. سالها پیش ضبط شده و شیدایی ناب آن سالها را در خود دارد، خراسانیات مجموعهای است از هنر فرزندان نامی خراسان؛ ملکالشعرای بهار، محمدرضا شجریان و پرویز مشکاتیان با اجرای گروه عارف.»
پرویز مشکاتیان (آهنگساز و نوازنده سنتور، سهتار) به همراه یاران قدیمی گروه عارف در کنار محمدرضا شجریان این اثر را تولید کردهاند؛ هنرمندانی همچون جمشید عندلیبی (نی)، منصور سینکی(تار، بمتار)، محمد فیروزی (بربط)، اردشیر کمامکار(کمانچه، قیچک)، بیژن کامکار(رباب) و ارژنگ کامکار(تنبک).
آلبوم «خراسانیات» با صدای محمدرضا شجریان و آهنگسازی پرویز مشکاتیان تولید دلآواز است که 18 اسفند منتشر میشود و پخش سراسری آن از 19 اسفند خواهد بود.