سبزه‌میدان علیه میرداماد

 قیمت هر دلار آمریکا، که در هفته جاری 12درصد رشد کرده، دیروز باز هم رشد کرد و به محدوده 16هزار تومان رسید. این روند به افزایش شدید قیمت طلا و سکه منجر شد.
به‌گزارش همشهری، دیگر صحبت کردن از کنترل قیمت در بازار ارز معنا ندارد؛ قیمت هر دلار آمریکا، از 8آبان ماه که قیمت هر دلار آمریکا 11هزار و150تومان بود، تاکنون دست‌کم 40درصد رشد کرده و به مرز 16هزار تومان رسیده است. در طول این مدت دولت و مقامات بانک مرکزی بارها تأکید کرده‌اند کنترل بازار ارز را در دست دارند و دوباره قیمت‌ها را کاهش خواهند داد اما بازار اثبات کرده قدرتش از سیاست‌های دستوری و تزریقی، در بازار ارز، قوی‌تر است. به‌نظر می‌رسد با صعود قیمت دلار تا قله 16هزار تومان، حالا دیگر همه رشته‌های یک سال گذشته بانک‌مرکزی، برای تثبیت نرخ‌ها در بازار ارز، در حال پنبه شدن است.

رشد تا مرز 16هزار تومان
قیمت هر دلار آمریکا از زمان قرار گرفتن نام ایران در فهرست سیاه FATF در روز جمعه تاکنون وارد یک کانال صعودی پر قدرت شده، در مبادلات دیروز و در ابتدای صبح قیمت هر دلار آمریکا در محدوده 15هزارو600 تا 15هزارو750تومان دادوستد می‌شد اما از بعدازظهر یکباره تا محدوده 16هزار تومان پیشروی کرد. بیشترین حجم دادوستد‌ها در بازارهای آزاد ارز عمده، در تهران، نظیر سبزه‌میدان و چهارراه استانبول، بین ساعت 11صبح تا 17 انجام می‌شود و دلار در این ساعات از روز با شیب تقاضا مواجه می‌شود و بعد از ساعت17 با کاهش حجم تقاضا از التهاب بازار کاسته می‌شود. به‌نظر می‌رسد قرار گرفتن نام ایران در فهرست سیاه FATF از روز جمعه و شیوع ویروس کرونا که به کاهش سطح مراودات تجاری با کشورهای همسایه ایران منجر شده، ازجمله دلایل رشد قیمت دلار است. مضاف بر این هرسال همزمان با روزهای پایانی سال، بر حجم تقاضا برای خرید ارز اضافه می‌شود.

رد تئوری توطئه
برخی طرفداران تئوری توطئه، این سیر صعودی را ناشی از سیاست‌های دولت برای تامین کسری بودجه می‌دانند؛ با این حال هادی حق‌شناس از کارشناسان اقتصادی نزدیک به دولت معتقد است: تصور حمایت دولت از افزایش قیمت ارز برای تامین کسری بودجه به‌دلیل آثار منفی فراوان آن، فرضیه‌ای اشتباه است. دولت می‌تواند از محل تسعیر نرخ ارز مشکل خود را حل کند، اما این طرح به‌دلیل مشکلات فراوان توجیه اقتصادی ندارد. به‌گفته او هرچند افزایش قیمت ارز می‌تواند بخشی از کمبود بودجه دولت را تامین کند، اما آثار منفی دیگری مانند افزایش نرخ تورم، هدایت نقدینگی به سمت سفته‌بازی، آسیب بخش اقتصادی و افزایش قیمت مواداولیه،بخشی از تبعات افزایش قیمت ارز است.

عوامل رشد
در چنین شرایطی محتمل‌ترین سناریوها درباره دلایل افزایش قیمت ارز، اثر روانی ناشی از قرار گرفتن نام ایران در فهرست سیاه FATF و شیوع ویروس کروناست. افزون بر این گمان می‌رود کندی روابط تجاری با چین که به دشواری‌های بیشتر برای تبدیل یوان به سایر ارزها منجر شده هم ازجمله دلایلی بوده که در افزایش قیمت ارز در هفته جاری نقش داشته است. یحیی آل‌اسحاق، رئیس اتاق بازرگانی ایران و عراق، با اعلام 4عامل مؤثر در افزایش قیمت ارز در روزهای اخیر گفت: افزایش قیمت ارز ناشی از جو روانی حاکم بر جامعه به‌دلیل شرایط سیاسی، انتخابات، FATF و همچنین نزدیک شدن به ایام نوروز و افزایش تقاضاست. او با اشاره به نقش رشد نقدینگی و پول‌های پرقدرت در این روند صعودی افزود: 90درصد نقدینگی در دست 10درصد از جامعه است که دائما وجوه را از حوزه‌ای به حوزه دیگر منتقل می‌کنند. آل‌اسحاق ادامه داد: به‌نظر می‌رسد اظهارات عبدالناصر همتی درباره امکان کنترل نرخ دور از حقیقت نیست و شرایط کنونی گذرا خواهد بود.

ارزش واقعی دلار
با این حال سینا سلیمانی از تحلیلگران بازارهای مالی در کانال شخصی‌اش نوشت: ارزش واقعی دلار با درنظر گرفتن حجم نقدینگی و قدرت جذب بخش صادرات، در سطح ۱۴۱۰۰ الی ۱۶۴۵۰ تومان است. او افزود: یکی از معیارهایی که همواره می‌توان در تشخیص قیمت ارز استفاده کرد، بررسی بازارهای موازی است. اگر به بازارهای کالایی مثل بازار خودرو توجه کنید، قیمت‌ها به سطح نرخ دلار 15هزارتومانی نزدیک شده‌اند که این روند در بازار خودرو بیشتر نمود پیدا می‌کند؛ زیرا از سطح کنترل پذیری کمتری برخوردار است.

بازار سکه و طلا هم داغ شد
همزمان با افزایش قیمت دلار، قیمت سکه و طلا هم در بازار آزاد با رشد مواجه شده و گرایش مردم به خرید طلای دست دوم افزایش پیدا کرده است. البته به‌طور سنتی هرسال همزمان با نزدیک شدن به پایان سال تقاضا برای خرید طلا افزایش می‌یابد و قیمت هم رشد می‌کند اما امسال رشد قیمت دلار هم بر عوامل قبلی اضافه شده. این روند موجب شد دیروز قیمت هر قطعه سکه طرح جدید به ۶میلیون و 150هزار تومان و هر قطعه سکه طرح قدیم به ۶میلیون و ۵۰ هزار تومان برسد. هر مثقال طلا هم با قیمت ۲میلیون و ۶۷۷ هزار تومان و هرگرم طلای ۱۸عیار نیز با قیمت 630هزار تومان در بازار فروخته شد. این اعداد نشان می‌دهد، قیمت هرگرم طلای 18عیار از زمان قرار گرفتن نام ایران در فهرست سیاه دست‌کم 15درصد و قیمت هر سکه بهار آزادی 16درصد رشد کرده است. از نظر فنی بین قیمت طلا و سکه و قیمت دلار و همینطور اونس جهانی طلا همبستگی وجود دارد و افزایش قیمت دلار در بازار داخلی و اونس جهانی طلا به رشد قیمت طلا و سکه منجر می‌شود. قیمت هر اونس طلا در بازار‌های جهانی از زمان شیوع کرونا در چین تاکنون 10درصد رشد کرده و از 1554دلار دیروز به 1647دلار رسیده است.نادر بذرافشان، دبیر اتحادیه طلا و جواهر تهران دراین باره گفت: در چند روز گذشته با شیوع ویروس کرونا، قیمت هر اونس طلا در بازار جهانی ٧٠دلار گران شده است. محمد کشتی‌آرای، رئیس کمیسیون تخصصی طلا و جواهر هم گفت: با افزایش قیمت جهانی دیروز بار دیگر قیمت طلا در بازار داخل افزایش یافت. به گفته او دلیل اصلی رشد قیمت طلا در بازار‌های جهانی، پیش‌بینی کاهش رشد اقتصادی در جهان براثر شیوع ویروس کروناست.