سلامت زنان، ضامن بهتر شدن شهرها

پریسا امیرقاسم‌خانی- خبرنگار

نشست تخصصی «زنان و سلامت» با همکاری اداره کل سلامت و اداره کل بانوان شهرداری تهران، در بوستان گفتگو برگزار شد. در این نشست که مدیران شهری و متخصصان و فعالان حوزه سلامت جسمی، روانی و اجتماعی زنان حضور داشتند، در 2بخش به طرح مباحثی  در این زمینه‌ها پرداختند.

تدوین سند سلامت شهر تهران
  ناهید خداکرمی، عضو شورای اسلامی شهر
طی 10سال اخیر در ایران به سرعت در حال افت نرخ باروری هستیم. اگر بخواهیم نسل‌مان ادامه پیدا کند، نرخ باروری باید 1/2 باشد؛ درحالی‌که امروز این عدد 8/1 است. در حقیقت هر سومدیریتی که در ۴۰سال اخیر داشتیم، بر حرکت جمعیتی کشور تأثیر گذاشته است. وقتی از جمعیت حرف می‌زنیم نمی‌توانیم کسانی را که از کشور مهاجرت می‌کنند و از روستا به حاشیه‌های شهر می‌آیند نادیده بگیریم. درحالی‌که روستاها خالی از مردان جوان می‌شود و فقط زنان در آن باقی می‌مانند. این حرکت باعث بیشتر شدن سرعت پیری جمعیت می‌شود. جنگ، تحریم و محدودیت‌ها خطرات بزرگی هستند، اما خطر کاهش نرخ باروری کمتر از این مسائل نیست. خانواده‌ها در مقوله ازدواج، رؤیایی فکر می‌کنند و مسائل مادی را بیش از حد در مسائل عاطفی دخالت می‌دهند. باید تابوها را در روابط بشکنیم تا امر ازدواج تسهیل شود. مدیریت شهری اکنون سند سلامت شهر تهران را در دست تدوین دارد. با توجه به استخراج آمار به این نتیجه رسیدیم که در بعضی از محلات یک سری از مسائل در اولویت هستند و در برخی دیگر اولویت‌ها تغییر می‌کند. اگر این آمار‌ها را به‌صورت محلی استخراج کنیم می‌توانیم برنامه‌ای مبتنی بر اطلاعات برآمده از نقاط مختلف تهران را در این سند تعریف کنیم.

شهر تا چه اندازه برای حضور زنان مناسب است؟
  زینب نصیری، مدیرکل سلامت شهرداری تهران
در این نشست تلاش شده به محورهایی که در حوزه سلامت زنان کمتر به آن توجه شده و بخش‌هایی که به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم بر حوزه سلامت زنان تأثیر می‌گذارد، بیشترپرداخته شود. موضوع زنان از این جهت جدی است که نیمی از جمعیت کشور را زنان تشکیل می‌دهند و علاوه بر این سلامت زن به‌عنوان پایه خانواده می‌تواند بر روابطش با فرزندان و همسرش اثر‌گذار باشد. زنان شخصیت مراقبت‌کنندگی دارند و در جامعه از میزان مشارکت بالاتری برخوردارند. در بحث فعالیت‌های فیزیکی این مسئله که شهر تا چه حد از نظر کالبدی و از حیث امنیت و موضوعات فرهنگی و اجتماعی برای حضور زنان مناسب است، پرداخته شده است یا در ارتباط با بحث مراقبت‌های جنسی نیز مسائل جدی وجود دارد که اگر راجع به آن حرف زده نشود و گفت‌وگویی صورت نگیرد به اتفاقاتی شبیه به مسئله ایدز می‌رسیم؛ جامعه دیر به سمت شکستن این تابو پیش رفت.

ایجاد پاتوق‌های مادر و نوزاد در سرای محلات
  زهرا بهروزآذر، مدیرکل امور بانوان شهرداری تهران
تجربه‌های مادری در تهران بسیار متفاوت شده است. اگر می‌خواهیم مسائل و مشکلات جمعیتی را حل کنیم باید شناخت دقیقی از تجربه مادری امروز داشته باشیم. ترس در دوران قبل از بارداری به‌صورت ذهنی و در روابط خانوادگی و انتقال آن به شهر و فضای عمومی جامعه و ناامیدی بروز می‌کند.
این ناامیدی می‌تواند میزان فرزندآوری را پایین آورد. ترس از دست دادن شغل و ترس از چگونگی و تعیین نوع رابطه با همسر و خانواده بعد از فرزندآوری ناشی از ضعف‌های فردی و فقدان مهارت‌های فردی است که به آن هوش هیجانی می‌گویند. حین بارداری ترس از به دنیا آوردن فرزند معلول را داریم. هرچند امروزه مادران با آگاهی بیشتری در زمینه فرزندآوری مواجه‌اند اما این آگاهی‌ها ترسی مضاعف را درباره امکان معلول بودن فرزند در مادران ایجاد کرده است. تغییرات فیزیولوژیکی در دوران بارداری نیز باعث حساسیت بیشتر مادران می‌شود. در ترس بعد از بارداری شرایط به‌مراتب سخت‌تر می‌شود. در شهرداری تهران تلاش می‌شود این امر تسهیل پیدا کند و برای این کار سال آینده پاتوق‌های مادر و نوزاد را در سرای محلات ایجاد خواهیم کرد.

   متخصصان حوزه سلامت و روان زنان چه می‌گویند
  وجیهه آقامولایی، متخصص مغز و اعصاب‌:‌
شیوع بیماری‌های اختلالات شناختی و آلزایمر در زنان حدود 2تا 3برابر بیشتر از مردان است و مهم‌ترین عامل در این مسئله افزایش سن است.
  رضوان هاشمی، کارشناس امور تغذیه‌:روند چاقی در خانم‌ها باعث کاهش اعتماد به نفس، بلوغ زودرس، کوتاهی قد و احتمال ناباروری می‌شود.
  نوشین خادم‌الرضا، روانپزشک و روان درمانگر:اختلالات افسردگی در زن‌ها دوبرابر شایع‌تر از مردان است و 50درصد از بیماران تحت درمان، درمانشان را قطع می‌کنند.
  هادی خانیکی، استاد ارتباطات دانشگاه: در جامعه امروز با زنانی مواجه هستیم که در خانواده نسبت به حوزه عمومی قدرتمندتر هستند.

تلاش شهرداری تهران برای حضور فعالانه‌تر زنان در مدیریت شهری
  زهیر صباغ‌پور، معاون امور بین‌الملل مرکز ارتباطات و امور بین‌الملل شهرداری تهران :
با نگاهی به سیر تکوین زندگی اجتماعی انسان متوجه یک وجه غالب مردانه در ابعاد مختلف زیست انسان می‌شویم که این برتری در ابعاد مختلف زندگی تکثیر و بازتولید شده، تا جایی که برخی جوامع را از بهره‌مندی و استفاده از توانمندی‌ها و استعدادهای حدود نیمی از جمعیت خود محروم کرده است. این در حالی است که جهان امروز به این نتیجه رسیده است که بانوان ظرفیت‌های فراوانی دارند که می‌توان از آنها بسیار بهره برد. امروز در بعد بین‌المللی، نهاد زنان ملل متحد به‌عنوان یکی از مهم‌ترین سازمان‌های بین‌المللی در زمینه حقوق زنان در حوزه‌های مختلف منجمله توانمند‌سازی‌ بانوان بسیار فعال و پرتلاش است. شهرها اما به‌عنوان زیستگاه بیش از 55درصد مردم جهان موظف به مهیا کردن زیرساخت‌های لازم برای حضور امن بانوان در سطح شهر، ایجاد عدالت و فرصت برابر شغلی و همچنین حضور زنان در بالاترین سطوح مدیریت شهری هستند. همانطور که در دوره جدید مدیریت شهری تهران، گفتمان شهری تحت شعار «تهران، شهری برای همه» تأکید بر نقش‌آفرینی تمامی گروه‌ها در زیست شهری دارد. از این منظر، چشم‌انداز ما در شهرداری تهران براساس برنامه سوم توسعه شهر تهران روی توانمند‌سازی‌ زنان، ارتقای سطح عدالت جنسیتی و افزایش امنیت زنان در فضاهای شهری شکل گرفته است. اداره کل بانوان نیز در شهرداری فعالانه در این مسیر گام برداشته و به‌دنبال پر رنگ کردن حضور و نقش زنان در عرصه‌های شهری است و به امید روزی هستیم که توازن جنسی را در حد اعلا داشته باشیم.