پیشنهاد مخالفان معامله قرن برای حل مسئله فلسطین چیست؟
همه‌پرسی عمومی؛ راهکار صلح‌آمیز
قرار است طرح همه‌پرسی ایران برای حل مسئله فلسطین به‌عنوان یک سند بین‌المللی در اختیار اعضای شورای امنیت قرار گیرد
شیوا نجفی
رئیس‌جمهور ایالات متحده روز هشتم بهمن طرحی را ارائه داد که به گفته او «راه‌حل واقع‌گرایانه ایجاد دو کشور مستقل» را درنظر گرفته است. این طرح، بیت‌المقدس را به‌عنوان پایتخت اسرائیل به رسمیت می‌شناسد و برای کشور فلسطین پایتختی در شرق اورشلیم درنظر گرفته است. براساس طرح ترامپ، دره اردن و شهرک‌های کرانه باختری رود اردن بخشی از اسرائیل خواهند بود. اعلام چنین طرحی از سوی دونالد ترامپ واکنش تند مخالفان در سراسر جهان را در پی داشته است. گروه‌های فلسطینی، رهبران گروه حماس و جنبش جهاد اسلامی، جنبش مقاومت فلسطین، ترکیه، ایران، اردن، اتحادیه عرب و حزب‌الله لبنان در محکومیت این طرح، آن را چراغ سبز کاخ‌سفید به بنیامین نتانیاهو برای الحاق بخش‌های بزرگی از سرزمین‌های اشغالی به خاک اسرائیل دانسته‌اند. اما باید دید در میان مخالفت‌ها با معامله قرن، چه پیشنهادهایی برای حل مسئله فلسطین ارائه شده و نیروهای مخالف چه می‌گویند؟
اتحادیه اروپا معتقد به مذاکره مستقیم است
بیانیه اتحادیه اروپا در مورد معامله قرن نشان می‌دهد که موضع آمریکا- اسرائیل و بی‌توجهی آنها به قوانین بین‌المللی و اجماع جهانی درخصوص راه‌حل میان فلسطین و اسرائیل در انزوا قرار دارد. اتحادیه اروپا طرح ترامپ برای حل مناقشه میان اسرائیل و فلسطینیان را مغایر توافق‌های بین‌المللی می‌داند و اسرائیل نیز از موضع اتحادیه به‌شدت انتقاد کرده است.
اتحادیه اروپا خواهان ایجاد یک کشور مستقل و دمکراتیک فلسطین در کنار اسرائیل است، به این شرط که هر دو کشور یکدیگر را به رسمیت بشناسند تا ساکنان آنها بتوانند در کنار هم و در صلح و امنیت زندگی کنند و تحقق این امر را مستلزم مذاکره مستقیم بین دو طرف می‌داند. این اتحادیه به راه‌حل تشکیل 2کشور پایبند است و خواستار تقسیم عادلانه اراضی طبق توافقات صورت گرفته میان دو طرف است.
به رسمیت شناختن فلسطین
مردم فلسطین به حمایت جهانی برای بازپس‌گیری حقوق خود طبق توافقات بین‌المللی امیدوارند. گروه‌ها و جنبش‌های ملی فلسطین نیز خواهان به رسمیت شناختن کشور فلسطین در این شرایط زمانی هستند. محمود عباس -رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین- گفته برای پیگیری مسئله خود به شورای امنیت سازمان ملل متحد خواهد رفت و دیگر نمی‌پذیرد که آمریکا تنها میانجیگر آنها در مذاکرات با اسرائیل باشد.
وی در بیانات خود اعلام کرده که قدس، فروشی نیست و طرح ترامپ توطئه‌ای بی‌سرانجام است. راهبرد ما بر تداوم مبارزه برای پایان اشغالگری تمرکز دارد و از حقوق تاریخی خود نمی‌گذریم.
تاسیس دولت مستقل فلسطینی
کشورهای عربی و اسلامی منطقه با معامله قرن مخالفت کرده و آن را نقض آشکار حقوق مشروع مردم فلسطین می‌دانند. برخی وزیران خارجه اتحادیه عرب راه‌حل نهایی را شامل تاسیس دولت مستقل فلسطینی و نیز مورد توافق دو طرف نزاع می‌دانند. ریاض خواستار تشکیل دولت مستقل فلسطین به پایتختی قدس شرقی است. مصر هم خواهان تحقق خواسته‌های ملت فلسطین براساس قوانین بین‌المللی است و تأخیر در حل موضوع فلسطین را باعث رشد تروریسم و خشونت می‌داند. اردن نیز خواستار بازگشت همه به طرح صلح عربی در سال۲۰۰۲ شده است. اردن بر حاکمیت فلسطین بر قدس و تولیت اردن بر اماکن اسلامی آن تأکید دارد. دولت اردن همواره تشکیل 2کشور اسرائیل و فلسطین را تنها راه‌حل مسئله فلسطین دانسته است. دولت عراق هم که در صف مخالفان طرح معامله قرن قرار دارد پیشنهاد داده برای حل موضوع فلسطین نشست فوق‌العاده اتحادیه پارلمان عربی در کشور فلسطین برگزار شود.
پشتیبانی از موضع‌گیری حکومت خودگردان و احزاب و گروه‌های فلسطینی در محکوم و رد کردن معامله قرن و اصرار بر حق بازگشت پناهندگان به وطنشان مطابق قطعنامه ۱۹۴ شورای امنیت سازمان ملل که در سال۱۹۴۹ میلادی تصویب شد، از اولویت‌های وزیران خارجه اتحادیه عرب است.
طرحی در چارچوب سازمان ملل
هرگونه طرح صلح برای حل و فصل مناقشه اسرائیل- فلسطین باید در چارچوب پارامترهایی باشد که پیش از این از سوی سازمان ملل تعیین شده است. این پیشنهاد ترکیه است که همواره درخصوص مسئله حاکمیت بر بیت‌المقدس، از فلسطین حمایت کرده و می‌کند. ترکیه بیانیه سازمان ملل علیه طرح صلح ادعایی آمریکا را «بسیار مثبت» ارزیابی کرده است و از تصمیم اخیر اتحادیه عرب مبنی بر مخالفت با طرح صلح ادعایی آمریکا موسوم به معامله قرن حمایت می‌کند.
همه‌پرسی عمومی؛ پیشنهاد ایران
طرح جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان یکی از مخالفان طرح معامله قرن برای حل مسئله فلسطین، طرحی کاملا اجرایی و مبتنی بر اصل حق تعیین سرنوشت مردم است و بازگشت آوارگان فلسطینی به سرزمین آبا و اجدادی، برگزاری انتخابات با مشارکت مردم اصلی فلسطین اعم از مسلمان، مسیحی و یهودی، تشکیل نظام سیاسی منتخبِ اکثریت براساس همه‌پرسی و نهایتا تصمیم‌گیری از سوی نظام سیاسی منتخب اکثریت برای سایر ساکنان در فلسطین اشغالی که مردم اصلی آن محسوب نمی‌شوند را دنبال می‌کند. براساس این طرح، همه فلسطینیان واقعی اعم از مسلمان و یهودی و مسیحی در داخل و خارج از سرزمین‌های اشغالی در همه‌پرسی شرکت کرده و با مراجعه به افکار عمومی، نظام حاکم بر سرزمین خود را تعیین می‌کنند. طرح برگزاری همه‌پرسی برای حل مسئله فلسطین از سوی رهبر معظم انقلاب اسلامی در شانزدهمین نشست سران جنبش غیرمتعهدها در نهم شهریور 1391 مطرح شد و اخیرا طی نامه مجید تخت روانچی، نماینده دائمی ایران در سازمان ملل متحد، به‌عنوان یک سند بین‌المللی برای آنتونیو گوترش دبیرکل این سازمان ارسال شد تا در اختیار اعضای شورای امنیت قرار گیرد. طرح ایران که امروز به‌عنوان سند سازمان ملل متحد نیز مطرح شده، به‌عنوان اقدامی مبتنی بر مردم‌سالاری و سازگار با ارزش‌ها و معیارهای بین‌المللی، مورد تأیید نخبگان جهان و مردم آزاده قرار گرفته است.
مقاومت؛ تنها راه
حزب‌الله لبنان گزینه مقاومت را تنها انتخاب پیش‌رو برای آزادی اراضی اشغالی می‌داند و معتقد است مذاکرات نمی‌تواند هیچ اسیر یا سرزمینی را آزاد کند بلکه دشمن را به تجاوز و اشغال بیشتر سوق می‌دهد. در بیانیه حزب‌الله آمده است: معامله قرن گام بسیار خطرناکی است که پیامدهای بسیار بدی بر آینده منطقه و ملت‌های آن خواهد داشت.
