خطر ابتلای ۵ میلیارد نفر به ویروس کرونا
«ویروس واگیردار کرونا درصورتی که کنترل نشود میتواند دوسوم جمعیت جهان را درگیر کند.»؛ این را مشاور سازمان سلامت جهانی میگوید. ایرا لانگینی، دانشمند برتر بیماریهای عفونی و مدیرمرکز آماری بیماریهای عفونی در دانشگاه فلوریدا معتقد است که روشهای سختگیرانه چین که شامل قرنطینه افراد مبتلا به ویروس کرونا میشود فقط روند شیوع بیماری را کند میکند. این محقق میگوید: با وجود این روشها، همچنان ویروس کرونا در حال گسترش در چین و سایر کشورهای دنیاست.
آمار و اطلاعات نشان میدهد که هر فرد مبتلا به ویروس کرونا میتواند 2 الی 3نفر را درگیر کند و به این ترتیب میلیاردها نفر میتوانند دچار این ویروس شوند. دانشمندان مدعی هستند که حتی اگر راهی باشد تا 50درصد انتقال این بیماری را کاهش دهد این ویروس باز هم میتواند یک سوم مردم جهان را مبتلا کند. در این مسیر لانگینی تنها دانشمندی نیست که نسبت به شیوع سریع این بیماری هشدار میدهد، گابریل لئونگ، یک استاد دانشگاه و متخصص بیماریهای واگیردار در هنگکنگ نیز پس از اعلام اخیر سازمان بهداشت جهانی مبنی بر اینکه بیمارانی که تاکنون هرگز چین را ندیدهاند به این ویروس مبتلا شدهاند نسبت به شیوع سریع این بیماری هشدار داد.
پروفسور لئونگ میگوید: کارشناسان معتقدند هر فرد مبتلا میتواند تقریبا 5/2نفر را مبتلا کند. پس نرخ کلی شیوع میتواند 60 تا 80درصد باشد؛ یعنی حداقل ۵ میلیارد نفر از مردم جهان بهصورت بالقوه در خطر ابتلا به این ویروس قرار دارند. لئونگ طی نشستی که کارشناسان در سازمان بهداشت جهانی در ژنو برگزار کردند به گاردین گفته است: 60درصد از جمعیت کل جهان عدد بسیار بزرگی است. حتی اگر آمار کامل مرگومیر این ویروس به اندازه یک درصد باشد، با درنظرگرفتن موارد خفیفتر، همین میزان مرگ هم زیاد است. در کمتر از یکماه از شیوع، ویروس کرونا مثل یک گلوله برفی کوچک آنقدر غلتید تا حالا شبیه به یک بهمن فاجعهآمیز شده است. حالا بیش از 40هزار نفر نهتنها در چین که در کشورهای مختلف دنیا به این ویروس مبتلا شدهاند. کارشناسان و دانشمندان با توجه به شرایط هشدار سازمان بهداشت جهانی در جستوجوی راهی برای متوقفکردن این ویروس پیش از شکلگیری یک فاجعه جهانی هستند.
آیا میتوان آن را متوقف کرد؟
زمانی که سارس در سال2002 سروکلهاش پیدا شد، پس از ابتلای تعداد کمی، عده کثیری به این ویروس مبتلا شدند. اما بسیاری از کارشناسان معتقدند که شانس تبدیل شیوع ویروس کرونا به فاجعه سارس کم است. دیوید هیمن، استاد بیماریهای عفونی واگیردار در دانشگاه لندن گفت: سارس در یک یا 2نفر خود را نشان داد، اما شیوع این بیماری فعلی گویا از ابتدا عده زیادی را مبتلا کرده و آنها زنجیره ابتلا را ادامه دادهاند و تبدیل شده است به چیزی که الان میبینیم.
تفاوت در ابتلای اولیه بین این دو بیماری فاحش است- 2نفر در برابر 16نفر- وقتی تعداد مبتلایان یک بیماری عفونی واگیردار هر 5 روز 2برابر افزایش مییابد مهار آن مشکل میشود. هیمن میگوید: بسیار زود است که بخواهیم بگوییم قرنطینه در کاهش شیوع چه اثری دارد. در چند روز اخیر تعداد مبتلایان کمتری در سطح جهان گزارش شده است که میتواند اتفاق خوشبینانهای باشد اما حتی میتوان آن را بهحساب ثبت موارد ابتلا در سطح جهان دانست.
آیا میتواند جهش پیدا کند؟
برخی از ویروسهای کرونا فصلی هستند پس بنابراین ممکن است تعداد موارد با شروع بهار کمتر شود اما لزوما به این معنا نیست که برای همیشه از بین میرود. درست مثل آنفلوآنزا، ویروس کرونا میتواند زمستان سال بعد دوباره خود را نشان بدهد و به همین دلیل دیگر باید به آن به چشم یک بیماری واگیردار انسانی نگاه کرد. آزمایشها تاکنون نشان داده که ویروس کرونا تقریبا ثابت است اما از آنجا که از انسان به انسان در حال انتقال است میتواند به شکل یک بیماری انسانی بروز کند. پروفسور پیتر اسمیت، یک متخصص بیماریهای واگیر میگوید: این لزوما اتفاق بدی نیست هرچند بنا بر نظریه داروین ویروس میخواهد زنده بماند، پس برای انجام این کار معمولا تصور منطقی این است که ویروس انسان را نکشد. موفقترین ویروس میتواند افراد زیادی را مبتلا کند و در مواردی منجر به آسیب بافتی شود. بنابراین ویروس کرونا به همان شیوهای که ویروس آنفلوآنزا تغییر شکل میدهد، تغییر میکند. رانش ژنتیک همان چیزی است که هر سال لزوم ساخت یک واکسن جدید آنفلوآنزا را ضروری میکند. کسی که یکبار دچار آنفلوآنزا میشود نمیتواند مطمئن باشد که بار دیگر که این ویروس سروکلهاش پیدا میشود دچار آن نشود. اما ویروس کرونا بهنظر نمیرسد به این سرعت بتواند جهش پیدا کند بنابراین اگر یک واکسن ایجاد شود میتواند در آینده مفید باشد.
واکسن چه زمانی آماده میشود؟
تیمهایی در کل دنیا برای ساختن واکسن کرونا در حال رقابت هستند و چند واکسن نیز تاکنون مورد آزمایش حیوانی قرار گرفته است. جف ریچاردسون از تیم تحقیقاتی
Inovio Pharmaceuticals میگوید: واکسن مبتنی بر DNA این ویروس به میزان زیاد برای تست انسانی ساخته شده است که اوایل تابستان مورد آزمایش قرار خواهد گرفت. کمتر کسی شک دارد که یک واکسن مناسب تا تابستان مورد آزمایش انسانی قرار بگیرد. اما مسئله این است که زمان زیادی طول میکشد تا به یک واکسن واحد رسید که بیخطربودن آن برای انسان نیز ثابت شود.
تداوم زنجیره ابتلا
سارس در یک یا 2نفر خود را نشان داد، اما شیوع ویروس کرونا گویا از ابتدا عده زیادی را مبتلا کرده و آنها زنجیره ابتلا را ادامه دادهاند و تبدیل شده است به چیزی که الان میبینیم