تأمین اتوبوس شهری نیازمند حمایت دولت

سید محمد فخار- خبر‌نگار

بزرگ‌ترین و پرجمعیت‌ترین شهر کشور، هم‌اکنون 5900اتوبوس دارد که ۵۴درصد این ناوگان فرسوده هستند و تا سال1402 این عدد به ۸۹درصد فرسودگی خواهد رسید.
طبق قانون باید سهم اصلی اتوبوس‌دهی به تهران را دولت انجام دهد اما از سال89 هیچ اتوبوسی به تهران تحویل داده نشده است. در چنین شرایطی طرح‌های سلبی برای کاهش تردد خودروهای شخصی در تهران هرازگاهی اجرا می‌شود، بدون آنکه ظرفیت اتوبوسرانی افزایش یابد. طی ماه‌های اخیر و پس از پیگیری مکرر مسئولان شهری، وعده‌های جدیدی برای تجهیز و نوسازی ناوگان داده شده تا شاید مسکنی نو برای شرایط فعلی باشد. هم‌اکنون روزانه ۳۰۰دستگاه اتوبوس به‌دلیل فرسودگی در سطح شهر متوقف می‌شوند و توقف هریک، یعنی فلج‌شدن بخشی از ترددهای شهری و رو آوردن شهروندان به خودروی شخصی که عامل ترافیک و آلودگی هوای بیشتر است.

تهمیدات ماه پیش‌رو
در کنار اتوبوس‌های عادی، روزانه هزار دستگاه اتوبوس بی‌آرتی در تهران فعال است. محمود ترفع، مدیرعامل شرکت واحد اتوبوسرانی درباره تمهیدات ویژه ناوگان اتوبوسرانی برای خدمات‌رسانی به شهروندان در‌ ماه پیش‌رو گفت: با توجه به سهم قابل ملاحظه این اتوبوس‌ها در جابه‌جایی مسافران، تمام تلاش خود را به‌کار می‌گیریم که ناوگان اتوبوسرانی به‌ویژه اتوبوس‌های بی‌آرتی در اسفند‌ماه با تمام توان به شهروندان خدمات‌رسانی کنند. او گفت: برنامه‌ریزی کرده‌ایم تا به‌منظور آرامش خاطر و سهولت تردد شهروندان نسبت به برقراری و تقویت خطوط منتهی به بازار، مراکز خرید و مجتمع‌های تجاری اقدام کنیم. نسبت به تقویت خطوط شبانه اتوبوسرانی تهران و افزایش اتوبوس‌های فعال این خطوط نیز اقدام می‌کنیم. همچنین تمام تلاشمان را به عمل آورده‌ایم تا ساعت توقف اتوبوس‌ها در تعمیرگاه‌ها را به حداقل ممکن کاهش دهیم تا اتوبوس‌ها بیشتر در مدار خدمات‌رسانی به شهروندان قرار بگیرند.ترفع در ادامه افزود: به بخش خصوصی نیز اعلام کرده‌ایم تا زمان تغییر اتوبوس‌های در اختیار آنها نیز به حداقل میزان ممکن کاهش یابد. اتوبوسرانی تهران با تمام توان انسانی و ظرفیت ناوگان موجود در خدمت شهروندان خواهد بود. تمام تلاش خود را خواهیم کرد تا با توجه به محدودیت‌های موجود، بهترین و بیشترین خدمات را به شهروندان عزیز ارائه دهیم.

دورنمای سال آینده
بودجه توسعه اتوبوسرانی تهران برای سال99، از محل منابع نقدی و غیرنقدی، ‌1300میلیارد تومان تعیین شده است. در عین حال منابعی که باید به اتوبوسرانی تهران کمک کنند شامل منابع شهرداری، کمک‌های دولتی و منابع حاصل از اوراق مشارکت حمل‌ونقل عمومی است. از طرفی قیمت هر دستگاه اتوبوس شهری 1.7میلیارد تومان برآورد شده که اگر همه بودجه سال آینده شهرداری در این بخش به خرید اتوبوس‌های نو اختصاص یابد، می‌توان 760اتوبوس جدید خرید که رسیدن به این عدد به‌ویژه در شرایط فعلی غیرممکن است.

برنامه چه می‌گوید؟
براساس برنامه 5ساله سوم شهرداری تهران باید سهم اتوبوسرانی در ترددهای شهری تهران تا 1402 به 30درصد برسد و برای این مهم به 5هزار اتوبوس جدید و نوسازی 4هزار اتوبوس فرسوده فعلی نیاز است. این یعنی باید 9هزار اتوبوس نو به پایتخت برسد که اگر همین امروز خریداری شوند، 15هزار میلیارد تومان بودجه باید برای آنها تصویب شود. این رقم یعنی ترددهای اتوبوسی تهران که هم‌اکنون روزانه 4میلیون سفر است، می‌تواند به 7میلیون سفر روزانه برسد اما...

1500اتوبوس نفتی
این روزها پیگیری برای تأمین اتوبوس‌ها و مینی‌بوس‌های جدید پایتخت روی ریل افتاده است. در این خصوص همه دستورالعمل‌های تعیین‌شده برای کمک دولت به حوزه اتوبوسرانی مشخص شده است. در برخی دستورالعمل‌های تعیین‌شده نیاز به حضور بانک‌ها بوده اما آنها پای کار نیامده‌اند و موارد دیگر مربوط به تبدیل ارز به ریال بوده است، مجموع این عوامل باعث شده دستورات تعیین‌شده منجر به خرید اتوبوس نه‌تنها برای تهران بلکه برای سایر شهرها نیز نشود. یکی از این موارد، صدور مجوز خرید 1500دستگاه اتوبوس از محل ارز حاصل از صادرات نفت است. استاندارد این اتوبوس‌ها طبق ضوابطی است که کمیته فنی زیرمجموعه وزارت کشور تعیین می‌کند، استاندارد محیطی آنها نیز طبق مصوبه شورای شهر تهران خواهد بود که درصورت دیزلی بودن باید دارای استاندارد یورو4 و فیلتر جذب دوده باشند. در این خصوص شهردار و شورای شهر موافقت کرده‌اند که بتوان از منابع مالی شهرداری خرید اتوبوس شود البته اتوبوس آماده وجود ندارد و همیشه براساس سفارش مشتری اتوبوس‌ها ساخته می‌شوند. بر این اساس پیگیری‌های لازم در حال انجام است و فراخوان نیز در روزنامه به چاپ رسیده تا از طریق خودروسازان داخلی نسبت به خرید اتوبوس اقدام شود. در این فراخوان یکی از کارخانه‌ها اعلام کرد 13دستگاه اتوبوس آماده در اختیار دارد که طی روزهای آینده تحویل خواهد شد. بدین‌ترتیب تا پایان سال 2خط که اتوبوس‌های فرسوده دارند از محل منابع شهرداری نوسازی خواهند شد.
از سویی شورای شهر در قانون بودجه سال۹۸، مجوز انتشار و فروش اوراق مشارکت به مبلغ ۵۰۰میلیارد تومان را مصوب کرد اما هنوز بانک مرکزی در تسریع صدور مجوزهای مربوطه همکاری نکرده است.

براساس برنامه 5ساله سوم شهرداری تهران باید سهم اتوبوسرانی در ترددهای شهری به 30درصد برسد و برای این مهم به 5هزار اتوبوس جدید و نوسازی 4هزار اتوبوس فرسوده فعلی نیاز است

ورود مینی‌بوس‌های جدید
بخشی از خطوط اتوبوسرانی تهران که مسافران کمتری دارند، قرار است با مینی‌بوس تجهیز شوند. برای این مهم، طی ماه‌های اخیر 500مینی‌بوس از محل عوارض طرح ترافیک خریداری شده که ارتفاع سقف آنها بلند و استاندارد آلایندگی آنها طبق مصوبات شورای شهر است و فیلتر جذب دوده نیز دارند. همچنین بخشی از تجهیز ناوگان اتوبوسرانی تهران قرار است از محل صندوق کارآفرینی امید صورت گیرد. طبق تفاهمنامه منعقدشده شهرداری و صندوق کارآفرینی امید برای کمک به حوزه حمل‌ونقل عمومی، رقمی که برای حوزه اتوبوسرانی درنظر گرفته بودند پاسخگوی نیازهای تهران نبود، از این‌رو با صندوق امید مکاتبه شده تا رقم‌ را افزایش دهند اما این امر نیاز به مصوبه هیأت‌مدیره صندوق دارد که امیدواریم به نتیجه مطلوب منتهی شود.