کشورهای پیشرفته و در حال توسعه چه برنامههای حمایتیای برای سالمندان دارند؟
سالمندپرستها
نورا عباسی ـ روزنامهنگار
وقتی صحبت از این میشود که 30سال دیگر، جمعیت سالمندان جهان با افزایش دو برابری، بیش از یک پنجم جمعیت کل جهان را در بر میگیرد، پس بیراه نیست که ببینیم کشورهای مختلف برای زندگی بهتر این جمعیت کثیر چه میکنند. سوئد، نروژ، سوئیس، کانادا و... جزو کشورهایی هستند که با توجه به شاخصهای بالای توسعه در زمینه توجه به سالمندان، جایگاه برتر را بهدست آوردهاند. هر یک از این کشورها تلاش کردهاند با ارائه خدمات حمایتی و گنجاندن قوانین خاص سالمندان در ساختار اجرایی کشورشان، مسیر زندگی را برای سالمندها هموارتر کنند.
سوئد و اتریش
«نگهداری سالمند در منزل» اصل اولیهای است که بسیاری از برنامههای کشور سوئد حول آن شکل گرفته و حتی در شرایطی که فرد سالمند نیاز به مراقبتهای بهداشتی دارد، ترجیح بر این است که این مراقبتها در فضای خانه انجام شود. سیاستهای ملی سوئد بیشتر بر این موضوع تکیه دارد که سالمندان به شکل مستقل و بدون نیاز به کمک دیگران با درنظر گرفتن تمامی جنبههای کیفی و استانداردهای لازم سالمندان زندگی کنند. نکته قابل توجه این است که در سوئد هر اقدامی که به نوعی با موضوع کمک به زندگی سالمندان گره خورده باشد، از پرداخت مالیات معاف میشود. اتریش هم در روزهای تعطیل برنامههای خاصی برای افراد سالمند دارد و در کنار آن برای آنکه افراد سالمند برای استفاده از وسایل حملونقل عمومی کمتر دچار مشکل شوند، به کارکنان این وسایل نحوه برخورد با سالمندان آموزش داده میشود.
سوئیس
در این کشور برای آنکه سالمندان دچار انزواطلبی و افسردگی نشوند، برنامههای جالبی با کمک نیروهای دواطلب مردمی مهیا شده است بهعنوان مثال برای اینکه سالمندان به خوردن غذا تشویق شوند، یکبار در هفته، افراد داوطلب همراه با گروهی از سالمندان برای صرف غذا به رستوران میروند. این برنامه بهطور ویژه بر سالمندانی تمرکز دارد که بهدلیل تحرک محدود، خیلی امکان خروج از خانه را ندارند.
استونی
این کشور هم مانند سوئد تلاش کرده است تا به ارائه خدمات در خانه افراد سالمند، شرایط را برای زندگی با کیفیت سالمندان فراهم کند. سالمندان از این طریق میتوانند تا زمانی که ممکن باشد در خانههایشان زندگی کنند. تماس تلفنی برای استفاده از خدمات در شرایط اضطراری یکی از برنامههایی است که در کشور استونی پیگیری میشود. براساس این برنامه به سالمندان این امکان داده میشود که در شرایط اضطراری مانند سقوط، نیاز پزشکی غیرمنتظره یا در شرایطی که نیاز به خدمات نجات (آتشسوزی، انفجار و غیره) وجود دارد، با یک تماس تلفنی از خدمات خاص سالمندان استفاده کنند.
فرانسه
حضور سالمندان در فضای شهری و مناسبسازی این فضا، دغدغهای است که کمتر مورد توجه قرار میگیرد تا جایی که بسیاری از سالمندان ترجیح میدهند در خانه بمانند و تن به مشقتهای حضور در فضای شهری ندهند. فرانسه از آن دسته کشورهایی است که برای حضور سالمندان در خیابانهای شهر برنامه دارد و شهر دیژون برای اجرای این ایده دست بهکار شده است. شهرداری این شهر با برگزاری چندین جلسه مشارکتی با افراد سالمند از نظر آنها برای مناسبسازی فضای شهری استفاده کرده است.
بلژیک
این کشور هم همچون فرانسه بهمنظور فراهم کردن شهری مناسب برای سالمندان گام برداشته است و در پیادهروهای برخی از شهرهای بلژیک نشانههای ساده برای سالمندان و بهویژه برای افراد مبتلا به زوال عقل درنظر گرفته شده است.
اسلونی
این کشور سرمایهگذاری قابل توجهی برای دسترسی سالمندان به وسایل حملونقل عمومی انجام داده است و وسایل نقلیه برقی بهصورت رایگان در اختیار سالمندان قرار دارد.
کانادا
برنامه روزانه تماس ایمنی یکی از برنامههای دولت کانادا برای حمایت از افراد سالمند است و به همین منظور برنامه روزانه تماس ایمنی در منزل برای سالمندان در استان کبک و تورنتو راهاندازی شده است. پرسنل این مرکز تماس تلفنی بهطور روزانه با سالمندان تماس میگیرند تا از وضعیت سلامتی آنها آگاه شوند و همچنین یک رابطه عاطفی با متقاضیان خود برقرار کنند. افراد تنهایی که بالای سال55 و اقامت کانادا داشته باشند، میتوانند از این امکانات رایگان استفاده کنند.