جاده مخصوص؛ چشم انتظار بسته نجات

 مدیرعامل ایران خودرو برای نخستین بار اعلام کرد؛ بدهی صنعت‌خودرو به قطعه‌سازان از 80هزار میلیارد تومان فراتر رفته است. پیش‌تر، مجموع میزان زیان انباشته خودروسازان هم، در گزارش‌های ارائه شده به بورس، 50هزار میلیارد تومان تخمین زده شده بود.
به گزارش همشهری، آمارها نشان می‌دهد با وجود آنکه میزان تولید در شرکت‌های خودروساز ظرف 2‌ماه گذشته افزایش یافته اما روند تولید زیان در این شرکت‌ها هنوز متوقف نشده است. دولت سهامدار اصلی شرکت‌های خودروساز است اما به جای اینکه سیاستی پایه‌ای برای بهبود عملکرد شرکت‌های خودروساز طراحی کند، صرفا قصد دارد از طریق پول پاشی صنعت خودرو را نجات دهد.دولت در تلاش است از طریق بسته‌های 4تا 5هزار میلیارد تومانی این صنعت را نجات دهد، بسته‌هایی که از یک طرف به نظام بانکی و اقتصاد فشار وارد می‌کند و از طرف دیگر به باور کارشناسان در بلندمدت مشکل اصلی خودروسازان را حل نخواهد کرد. این موضوعی است که حتی چندی پیش به جدال لفظی میان رئیس‌کل بانک مرکزی و وزیر صنعت منجر شد. چند‌ماه پیش عبدالناصر همتی، رئیس‌کل بانک مرکزی با گلایه از پرداخت کمک‌های مالی به صنعت خودرو‌سازی‌ این صنعت را فشل نامید و این اظهارنظر به جنگ لفظی او با وزیر صنعت منجر شد. با وجود این اظهارات دولت چند‌ماه پیش 4هزار میلیارد تومان پول به شرکت‌های خودروساز پرداخت کرد تا بخشی از بدهی‌شان را به قطعه‌سازان پرداخت کنند و اکنون قرار است یک بسته 5هزار میلیارد تومانی دیگر نیز پرداخت شود تا چرخ تولید دوباره بچرخد. اما اغلب کارشناسان با رئیس‌کل بانک مرکزی هم‌عقیده‌اند و راه اصلی نجات صنعت خودروسازی را بهینه‌سازی‌ مدیریت از طریق خصوصی‌سازی‌ وآزاد‌سازی‌ اقتصادی می‌دانند.  اظهارات مدیرعامل ایران خودرو در مورد میزان بدهی‌های خودروسازان به قطعه‌سازان، ابعاد تازه‌تری از بحران مالی در صنعت خودرو را نمایان می‌کند؛ در این شرایط آیا می‌توان این صنعت را با تخصیص بسته‌های مالی 4تا 5هزار میلیارد تومانی نجات داد؟

توزیع منابع بین قطعه‌سازان
چند ‌ماه پیش دولت از طریق پرداخت یک بسته 4هزار میلیارد تومانی به شرکت‌های خودروساز از آنها خواست تا بخشی از بدهی سنگینشان را به شرکت‌های قطعه‌ساز پرداخت کنند. با پرداخت این مبلغ مقدار تولید در شرکت‌های خودروساز بهبود پیدا کرد و روند تولید افزایش یافت. قرار است دولت در گام دوم یک بسته 5هزار میلیارد تومانی دیگر برای پرداخت بدهی خودروسازان به قطعه‌سازان پرداخت کند. در آستانه پرداخت این مبلغ مدیرعامل شرکت ایران‌خودرو می‌گوید: در یک برنامه زمان‌بندی مشخص با قطعه‌سازان و با محوریت انجمن‌ها و تشکل‌های بخش خصوصی ظرف یک سال و نیم آینده بدهی‌های این گروه صنعتی به قطعه‌سازان به حداقل خواهد رسید. هرچند فرشاد مقیمی توضیح نداد که چگونه قرار است این بدهی تا یک سال و نیم آینده با وجود زیان‌های سنگین این شرکت پرداخت شود؛ اما او با اشاره به تسهیلات مصوبه شورای پول و اعتبار گفت: تسهیلات و همه منابع مالی تخصیص‌یافته به گروه صنعتی ایران‌خودرو، بین قطعه‌سازان توزیع می‌شود.

زیان عملکرد شرکت‌های خودروساز
آمارهای رسمی نشان می‌دهد فقط در نیمه نخست امسال زیان ایران خودرو 122درصد و زیان سایپا 53درصد رشد کرده است. در 9‌ماه سال‌جاری هم جمع کل زیان به سایپا 3هزار و 253میلیارد تومان و زیان ایران‌خودرو به 7 هزار و 949میلیارد تومان رسیده است.مقدار زیان انباشته شرکت سایپا در سال گذشته 6هزارو 723میلیارد تومان و ایران‌خودرو 8هزار و 63میلیارد تومان بود، با این حساب هم‌اکنون جمع کل زیان شرکت سایپا به 9هزارو 976میلیارد تومان و ایران خودرو به 16هزارو 12میلیارد تومان رسید که البته این مقدار، به غیراز زیان کل گروه است. مطابق اطلاعات آماری، جمع کل زیان انباشته گروه سایپا در سال گذشته 16هزارو 156میلیارد تومان و زیان انباشته ایران خودرو 14هزارو 954میلیارد تومان بوده، یعنی اگر جمع زیان دو شرکت اصلی خودرو‌سازی‌ یعنی ایران خودرو و سایپا را با بقیه شرکت‌های خودروساز جمع کنیم مقدار زیان انباشته شرکت‌های خودروساز به سطح 50هزار میلیارد تومان خواهد رسید که این مقدار زیان به غیر از میزان کل بدهی‌هایی است که این شرکت‌ها به قطعه‌سازان باید بپردازند. 

   لزوم اختصاص 5هزار میلیارد تومان به ناوگان حمل‌ونقل عمومی 

همزمان با تلاش دولت برای تزریق منابع مالی به صنعت خودرو، برخی کارشناسان پیشنهاد می‌دهند 5هزار میلیارد تومان منابع مالی موجود در مسیر توسعه ناوگان حمل‌ونقل عمومی صرف شود و در مقابل دولت اقدامات بنیادی‌تری را برای بهبود عملکرد صنعت خودرو‌سازی‌ ازجمله خصوصی‌سازی‌ در این صنعت دنبال کند. آمارها نیز نشان می‌دهد در همه دوره‌های گذشته تزریق منابع مالی دولتی به صنعت خودرو نتوانسته از حجم مشکلات این صنعت کم کند و به افزایش بهره‌وری و بهینه شدن نحوه مدیریت در این صنعت منجر شود اما در مقابل توسعه حمل‌ونقل عمومی می‌تواند از بار مشکلات شهر‌ها به‌ویژه تهران کم کند.