شغل ما ساختن شهری برای کودکان است

سال96، سال خوبی برای کودکان نبود، خبر دزدی و قتل کودکان- از آتنا گرفته تا ملیکا و بنیتا و قبل‌تر ستایش- به‌قدری تلخ بود که ذهن جامعه را آزرده و همه را در ترس و شوک فرو برده بود. تب این اتفاقات آنقدر شدید شد که حتی بر رفت‌وآمد کودکان به مدرسه و بازی آنها با همسالان خود در مدرسه و همسایگی تأثیر منفی گذاشت و باعث محدودتر شدن فضای بازی و جنب‌وجوش‌شان شد.

اما در این میان فعالان حوزه کودکان و نوجوانان ناامید نشدند و تلاش کردند تا در پس همه دشواری‌‌هایی که برای احقاق حقوق کودکان وجود دارد، مطالبات آنها را دنبال کنند. «علی ترقی‌جاه» مسئول پروژه «‌زرند، شهر دوستدار کودکان» یکی از این افراد بود. او کسی است که سال‌ها به‌دنبال بازسازی فضاهای شهری به نفع کودکان بوده؛ شهری که به آنها احترام بگذارد و شادی و نشاط را به آنها برگرداند. او برای اثبات اینکه می‌توان بر تمام مشکلات و موانع فائق آمد و به این ایده‌آل رسید. او سراغ یکی از شهرهای استان کرمان رفته که جزو استان‌‌های کمتر برخوردار است؛ استانی که همواره در افکار عمومی با مدارس کپری، کودکان محروم از تحصیل و فقر مطلق معرفی شده است. او سال‌هاست مطالعات دانشگاهی و تحقیقی در حوزه کودکان انجام داده و حتی روی شهرهای «رجیو» و «اشتوتگارت» که در دنیا به‌عنوان شهر کودکان مطرح هستند، متمرکز شده و در نهایت نتایج تمام تحقیقات و یافته‌های خود را در شهر زرند واقع در شمال استان کرمان پیاده کرده است.

او در این‌باره که چرا کرمان و چرا شهر زرند، می‌گوید: «‌با افراد و نهادهای مختلفی صحبت کردیم اما در نهایت خیرین استان کرمان پذیرفتند که در این زمینه با ما همکاری کنند. ما تلاش کردیم که بر این بدگمانی معمول که مسئولان استانی و دولتی حمایت نمی‌کنند و آموزش و پرورش چوب لای چرخ می‌گذارد و پروژه در نهایت شکست می‌خورد، فائق آییم و تلاش کنیم بدبینی‌ها را کمتر کنیم ؛چرا که پروژه‌های عمیق فرهنگی نیاز به صبر و حوصله زیاد دارد و نباید توقع داشت از همان ابتدا همه‌‌چیز فراهم باشد». ترقی‌جاه و دوستانش حالا 6 سال است که در شهر زرند با پشتکار مانده‌اند و مسئولان و مردم را به این باور رسانده‌اند که شهر باید به نفع کودکان تغییر کند. دامنه فعالیت آنها بسیار گسترده و متنوع است؛ از تغییر فضا به نفع کودکان تا برگزاری جشنواره هزار بازی‌ در پارک اصلی شهر، برگزاری نشست‌های مستمر با خانواده‌ها، تربیت مادران و مربیان مهدهای کودک و...

«به‌طور نمونه یکی از مشکلات اصلی جامعه هم‌صحبتی با کودکان است. ما باید خانواده‌ها را به این نقطه می‌رساندیم که صحبت کردن با کودکان غذای اصلی رشد آنهاست.پس ما از همایش پیاده‌روی که شهرداری مجری آن بود، استفاده و دوره آموزشی کوتاهی را برگزار کردیم یا برنامه مفصلی در حوزه کتاب و شیوه کتابخوانی و آشنا شدن با کتاب‌های خوب را داشتیم که از آقای هوشنگ مرادی کرمانی خواستیم به‌عنوان یک کرمانی چند روزی به زرند بیایند و برای بچه‌ها و خانواده‌‌هایشان داستان بخوانند و حرف بزنند؛ نتیجه اینکه میزان فروش کتاب در زمان حضور ایشان چندین برابر شد و بچه‌ها با لذت داستان‌ها را گوش می‌دادند.» ترقی‌جاه، همکارانش و مسئولان شهر تصمیم می‌گیرند که ساخت نماد شهر تاریخی زرند را هم به‌دست کودکان بسپارند؛ «باید این نماد هویت و عقبه شهر را هم نشان می‌داد،پس رفتیم سراغ سفالگری که هویت مردم کویر است و از طرفی در تمام جشنواره‌‌ها و بازی‌‌های کودکانه آن را دنبال کرده بودیم و جزو برنامه‌های اصلی‌مان در زمینه هنر برای کودکان بود و نتیجه نهایی این شد که همزمان با هفته کودک 500 اثر سفالی طرح برجسته و لعاب‌کاری شده کودکان زرندی بر دیوارهای اصلی شهر نصب شد تا به‌عنوان نماد زرند برای همیشه ماندگار شود.» علی ترقی‌‌جاه و همکارانش حالا زرند را به شهری تبدیل کرده‌اند که کودکان بیشتر در آن احساس هویت می‌کنند و نسبت به آن تعلق خاطر دارند. آنها 5سال پیاپی تلاش کردند که جایگاه کودکان و اهمیت آنها را در ذهن خانواده‌ها، مسئولان فرهنگی و شهری زرند تثبیت کنند و حالا که این قطار در ریل خود افتاده و راهش را پیدا کرده است، می‌‌خواهند آن را به مردم شهر بسپارند و برنامه‌های خود را از نو و با تجربه بیشتر در نقطه دیگری دنبال کنند؛ آنها راه سختی را در پیش دارند ولی به قول خودش همه این سختی‌ها به خنده کودکان می‌ارزد.