کاورهای آنتیباکتریال موبایل برای مبارزه با بیماری
محققان ماده آنتیباکتریال جدیدی کشف کردهاند که با استفاده در وسایل مختلف میتواند مانع از انتقال ابرمیکروبها شود
عمادالدین قاسمی پناه_خبرنگار
اکثر ما در روز ساعتها گوشی موبایلمان را در دست داریم. بسیاری از عوامل بیماری هم از طریق همین وسایل به بدن ما منتقل میشود.اکنون اما یک ماده جدید آنتیباکتریال که میتواند برای تولید محصولات مختلف، ازجمله کیف و کاور موبایل مورد استفاده قرار گیرد باعث توقف گسترش ابرمیکروبهای مرگبار میشود.
پژوهشگران انگلیسی قطعاتی را با پرینت سهبعدی تولید کردهاند که باکتریهای مقاوم به آنتیبیوتیک مانند باکتری خطرناک MRSA را از بین میبرد. MRSA یا «استافیلوکوک اورئوس مقاوم به متیسیلین» یکی از عمدهترین زیرگونههای استافیلوکوک(Staphylococcus) است و تفاوت آن با سایر زیرگونهها، مؤثر نبودن آنتیبیوتیکهای معمولی در درمان آن است. این ماده جدید کشفشده در بخشهای عمومی بیمارستانها، دستگیره در، اسباببازی کودکان، دندانپزشکی و محصولات مصرف روزمره کاربرد دارد.
با تولید این ماده، میتوان نسبت به متوقف کردن شیوع بیماریهای جدی در بخشهای بیمارستانی و خانههای سالمندان امیدوار شد و بهطور بالقوه برای نجات بیماران آسیبپذیر اقدام کرد. کاندیس ماژوسکی که در گروه مهندسی مکانیک دانشگاه شفیلد فعالیت میکند، میگوید: مدیریت گسترش باکتریهای مضر، عفونتها و افزایش مقاومت به آنتیبیوتیکها یک دغدغه جهانی به شمار میآید. بیشتر محصولات پرینت سهبعدی فعلی عملکرد دیگری جز همان کاربرد اولیه ندارند. تولید یک محافظ آنتیباکتریال برای محصولات و دستگاهها هنگام تولید، میتواند بهعنوان ابزاری بسیار مهم در این مبارزه تلقی شود.
سازمان بهداشت جهانی میگوید: مقاومت به آنتیبیوتیکها نشاندهنده یک تهدید بزرگ جهانی برای سلامت عمومی است. این شرایط بهعنوان یک «دوره پساآنتیبیوتیک» توصیف شده است؛ دورهای که دهههای متمادی است برای بشر تهدیدآمیز تلقی میشود و مردم بهخاطر عفونتهای معمولی میمیرند. پژوهشگران دانشگاه شفیلد برای مبارزه با این تهدید از تکنیکی استفاده کردهاند که طی آن چاپ سهبعدی با یک ترکیب آنتیباکتریال مبتنی بر نقره آمیخته میشود.
این پژوهشگران در مقالهای که در مجله Scientific Reports منتشر شده است، نوشتهاند: ما از یک ماده افزودنی تجاری ضدمیکروب به نام Biocote B65003 بهره گرفتیم و آن را با یک پودر Laser Sintering به نام polyamide 12, EOS PA2200 ترکیب کردیم تا یک ماده ضدمیکروبی مناسب برای طیف وسیعی از کاربردهای بالقوه تولید کنیم. نتایج نشان داد که مواد شیمیایی را میتوان با مواد فعلی چاپ سهبعدی، با موفقیت و بدون هیچگونه تأثیر منفی بر تولید یا استحکام قطعات، درآمیخت. این قطعات که سمی هم نیستند در برابر میکروبهای مضر مقاوم هستند. آزمایشهای انجامشده روی سلولهای انسانی و کشت آنها در آزمایشگاه نشان داده است که این مواد از اثرات سمی عاری هستند.
آزمایشهای بیشتری برای تولید طیف وسیعی از محصولات با هدف همکاری با مدیران صنعتی پیشبینی شده است تا بتوان آنها را به بازار عرضه کرد.
ابزارهای پزشکی از قدیم، غالبا با یک ترکیب آنتیباکتریال روکش میشدند و برای پاکیزگی یا استریلیزاسیون آنها کارهای دقیق و سختگیرانهای انجام میشد.
درحالیکه این کار در برابر میکروبها محافظت ایجاد میکرد، اما خطای انسانی در استریلیزاسیون یا صدمه به پوشش آنتیباکتریال آنها هنوز میتوانست باعث شیوع باکتریها شود. آزمایشها و تصویربرداریهای دقیقی انجام شده است تا تأثیر این مواد افزودنی، ازجمله خواص مکانیکی آن تأیید شود و همچنین مشخص شود که این افزودنیها در فرایند تولید دچار مشکل نمیشوند.
هم قطعات دارای ترکیب آنتیباکتریال و هم قطعات عاری از آن، در محلولهای گوناگون قرار داده میشوند تا مشخص شود که چه تعداد میکروب پس از 24ساعت روی آنها باقی میماند.
آن قطعاتی که با این ترکیب روکش شدهاند در برابر نمونههایی از 2گروه عمده باکتریها، مقاوم بودهاند. نام این دو گروه Gram positive مثل استافیلوکوکوس اورئوس و Gram negative مثل سودوموناس آئروژینوزاست که هرکدام از آنها باعث عفونتهای متفاوتی میشوند.
تعداد باکتریهای چسبیده به سطوح این قطعه در غالب زیستلایههای غیرقابل حذف نیز کاهش یافته است. زیستلایه گروهی از سلولهای میکروارگانیسمی است که به یک سطح متصل و توسط مواد پلیمری پوشیده شدهاند.
پژوهشگران اثر یک «ضدزیستلایه» را مشاهده کردند که در آن باکتریها قبل از اینکه بتوانند به این قطعات بچسبند از بین میرفتند. باب ترنر که در دپارتمان علوم کامپیوتر دانشگاه شفیلد فعالیت میکند میگوید: تعامل ما با میکروبها پیچیده و متناقض است. آنها برای بقای ما حیاتی هستند و در عین حال میتوانند باعث مرگ ما شوند. یک تکنولوژی اینچنینی، برای مدیریت آگاهانه و پایدار این رابطه با طبیعت مهم خواهد بود.
پساآنتیبیوتیک
مقاومت به آنتیبیوتیکها نشاندهنده یک تهدید بزرگ جهانی برای سلامت عمومی است. این شرایط بهعنوان یک «دوره پساآنتیبیوتیک» توصیف شده است؛ دورهای که دهههای متمادی است برای بشر تهدیدآمیز تلقی میشود و مردم بهخاطر عفونتهای معمولی میمیرند