جنگ روانی ترامپ

امیرعلی ابوالفتح _ کارشناس مسائل آمریکا

به نوشته روزنامه معتبر واشنگتن پست، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا از ابتدای ورود به کاخ سفید تاکنون قریب به 17هزار دروغ و ادعای واهی مطرح کرده است. یکی از جدیدترین دروغ‌های ترامپ در توییتی که روز گذشته به فارسی هم منتشر شد، آمده است: «وزیر امور خارجه ایران می‌گوید ایران خواستار مذاکره با ایالات متحده است اما می‌خواهد که تحریم‌ها برداشته شود». ترامپ منبع این خبر را فاکس نیوز، یکی از شاخص‌ترین رسانه‌های ضد‌ایرانی در آمریکا عنوان کرده است.
اما آیا وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران چنین سخنی را بر زبان آورده است؟
توییت جنجالی ترامپ که با جمله « نه، مرسی!» تمام می‌شود، ساعاتی پس از انتشار مصاحبه محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران با نشریه آلمانی اشپیگل منتشر شد. در این مصاحبه، ظریف در پاسخ به این سؤال خبرنگار که « آیا شما احتمال مذاکره با آمریکا بعد از کشته شدن سردار سلیمانی را رد می‌کنید؟» می‌گوید: «خیر، من هرگز چنین امکانی را که مردم رویکرد آنها را تغییر خواهند داد و واقعیت‌ها را به رسمیت خواهند شناخت، رد نمی‌کنم. از نظر ما مهم نیست که چه‌کسی در کاخ سفید است، چیزی که اهمیت دارد نحوه رفتار آنهاست. دولت ترامپ می‌تواند گذشته‌اش را جبران کند؛ تحریم‌ها را بردارد و به میز مذاکره بازگردد. ما کماکان بر سر میز مذاکره هستیم. آنها میز را ترک کردند. آمریکا آسیب بزرگی به مردم ایران زده است. روزی می‌رسد که آنها مجبور به جبران خواهند شد. ما صبر زیادی داریم.» با نگاهی به این جملات مشخص می‌شود که وزیر امور خارجه ایران به هیچ عنوان جمله به‌کار رفته در توییت ترامپ را بر زبان نیاورده است بلکه گفته است اگر آمریکا تحریم‌ها علیه ملت ایران را بردارد و به میز مذاکرات برجام برگردد می‌تواند با ایران مذاکره کند ؛ آن هم مسلما صرفا در چارچوب موضوع هسته‌ای. این موضع وزیر امور خارجه را پیش از این مقامات ارشد جمهوری اسلامی ایران به کرات مورد تأکید قرار داده بودند.
اما چرا رئیس‌جمهوری آمریکا اینگونه جملات وزیر امور خارجه ایران را تحریف کرده است ؟
رئیس‌جمهوری آمریکا 2هدف عمده را دنبال می‌کند، یکی مرعوب کردن وزیر امور خارجه ایران برای چشم‌پوشی از گفت‌وگو با رسانه‌های غربی و دوم، ایجاد شکاف در کشور و برهم زدن وحدت. اول اینکه بعد از اینکه دیپلماسی مومی وزیر امورخارجه ایران در 2سال گذشته با استقبال گسترده در جهان همراه شد، به‌ویژه بعد از فراگیر شدن عبارت «تیم - ب» به نشانه غلبه چهره‌های ضد‌ایرانی بر سیاست خارجی دولت آمریکا، شخص محمد جواد ظریف در کانون فشارهای وارده از سوی واشنگتن قرار گرفت. ابتدا نام ظریف در فهرست اشخاص تحریم شده از جانب آمریکا قرار گرفت؛ سپس همتای آمریکایی وی از رسانه‌های آمریکایی خواست با ظریف مصاحبه نکنند و در نهایت برای قطع دسترسی رسانه‌ها به وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، درخواست روادید سفر ظریف به نیویورک برای شرکت در نشست سازمان ملل رد شد.
با این حال، مواضع ایران از زبان وزیر امور خارجه ایران به قدری برای رسانه‌های بین‌المللی جذاب است که با وجود تمامی مانع تراشی‌های دولت ترامپ، رسانه‌هایی همچون اشپیگل با ظریف مصاحبه انجام می‌دهند. اکنون ترامپ و مشاورانش امیدوارند با راه انداختن جنجال بر سر جملات ظریف در این مصاحبه و بالابردن هزینه‌های سیاسی اظهارنظر وی در داخل ایران، وزیر امور خارجه را از گفت‌وگوهای بیشتر با رسانه‌ها منصرف نمایند و درصورت تحقق این هدف، دیپلماسی عمومی ایران که اتفاقا به‌دلیل انزوای سیاسی دولت آمریکا در قضیه خروج از برجام و ماجراجویی‌های منطقه‌ای واشنگتن شنونده‌های زیادی در جهان دارد، زمینگیر شود. هدف دوم نیز بی‌ارتباط با هدف نخست نیست. مشاوران ایرانی دونالد ترامپ و مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا به خوبی از حساسیت‌های سیاسی - جناحی حول موضوع «مذاکره با آمریکا» خبر دارند و در تلاش هستند وزیر امور خارجه ایران یا حتی رئیس‌جمهوری ایران را افرادی مشتاق به مذاکره با آمریکا معرفی نمایند تا زمینه شکاف در میان مسئولین ایرانی و حملات لفظی برخی جریان‌های سیاسی در ایران علیه دولت و شخص ظریف را فراهم کنند. این موضوع از این جهت اهمیت دارد که ایران در ماه‌های اخیر با حوادثی همچون ناآرامی‌های آبان‌ماه، ترور سردار سلیمانی و سقوط هواپیمای مسافربری اوکراین مواجه بوده اما هربار توانسته است وحدت و انسجام درونی خود را حفظ کند. ضربه زدن به این انسجام به قدری حائز اهمیت است که رئیس‌جمهوری آمریکا با وجود متن مکتوب و قابل دسترسی مصاحبه ظریف با اشپیگل، چنین دروغ فاحشی را به وزیر امور خارجه ایران نسبت می‌دهد. البته هیچ فردی ازجمله محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران خالی از اشتباه و خطا نیست و نقد عملکرد و نگرش‌های وی در جای خود ضرورت دارد؛ با این حال، نباید تلاش‌های دولت ترامپ برای هدف قرار دادن نماینده عالی دستگاه دیپلماسی ایران را فراموش کرد، تلاشی که با تحریم ظریف آغاز شد؛ سپس روادید سفر وی به مقر سازمان ملل را نشانه رفت و اکنون به ادعایی واهی در توییتر تقلیل یافته است.