قیمت نچسب ظروف در بازار تفلون
پزشکان و کارشناسان بهداشت تغذیه معتقدند تمامی ظروف فلزی، اگر از فلزات سنگین ساخته شده باشند در مواجهه با مواد غذایی عوارض نسبتا زیادی بر سلامت دارند. با این حال استیل و روی می‌توانند مناسب‌ترین ظروف برای پخت‌وپز مواد غذایی، به‌خصوص سبزیجات باشند
فرخنده رفائی_خبرنگار
شکی نیست که آشپزی شیک و آسان با ورود ظروف تفلون به آشپزخانه‌ها شروع شد. تا پیش از آن آشپزی در قابلمه‌های مسی، رویی و لعابی انجام می‌شد و گرچه برای پخت غذاهای مایع مثل سوپ و آش مشکل خاصی وجود نداشت ولی از پلوها و ماکارونی‌ها و کوکوهای قالبی هم خبری نبود. جدا کردن ته‌دیگ و کتلت و کوکو از کف قابلمه و ماهیتابه و سرخ‌کردن سیب‌زمینی، هم مهارت زیادی می‌خواست و هم روغن زیادی و باز هم گاهی با موفقیت همراه نبود، راه پیدا‌کردن قابلمه‌های تفلون به خانه‌ها این کارها را بسیار آسان کرد. مهم‌ترین ویژگی و مزیت ظروف تفلون، نچسب‌بودن آنها بود که باعث شد مورد استقبال مردم قرار بگیرند و به سرعت فراگیر شوند. البته قابلمه‌های تفلون دیگر این روزها کمی قدیمی شده‌اند و ظروفی از جنس چدن و استیل و گرانیت جای آن را گرفته‌اند ولی هنوز هم می‌توان سراغ آنها را از مغازه‌ها و سایت‌های اینترنتی گرفت و در خانه‌ها پیدایشان کرد.
ترکیب‌شدن غذا با مواد تشکیل‌دهنده ظروف یکی از دغدغه‌های همیشگی کارشناسان تغذیه و مردم بوده و هنوز هم چالش‌هایی درباره آن وجود دارد. حرارت بالا در زمان پخت و وجود مواد اسیدی در غذا می‌تواند باعث تغییرات شیمیایی در ظرف و جداشدن مولکول‌هایی از آن شود که در ترکیب با ماده غذایی می‌تواند برای سلامتی انسان مشکل‌ساز شوند. این دغدغه درباره همه ظروف کمابیش وجود دارد ولی در برخی ظروف جدی‌تر است که تفلون یکی از آنهاست. برای اینکه بیشتر با این ظروف آشنا شویم بهتر است به معایب و مزایای آنها نگاهی داشته باشیم.
مزایا و معایب تفلون‌ها
نچسب‌بودن همانطور که گفته شد مهم‌ترین ویژگی این ظروف است. تفلون از انواع مواد پلیمری است که رویه فلز را می‌پوشاند و موجب می‌شود ماده حین پخت به ظرف نچسبد. تفلون در مقایسه با پوشش‌های نچسب دیگر از بالاترین ضریب نچسبی برخوردار است. مقاومت حرارتی بالا و زیاد در برابر مواد اسیدی و قلیایی ویژگی مهم دیگری است که سبب برتری تفلون می‌شود. ضریب اصطکاک کم و عایق‌بودن در برابر الکتریسیته از دیگر ویژگی‌های مطلوب ظروف تفلون است که آنها را بسیار محبوب کرده است. به گفته کارشناسان و سازندگان ظروف تفلون، این ماده به‌دلیل مقاومت‌های ذکر شده در برابر ترکیب‌شدن با غذا هم مقاوم است و در شرایط عادی، مصرف مواد غذایی در آنها موجب آلودگی و مسمومیت غذایی نمی‌شود. اما نکته همین‌جاست؛ در شرایط عادی! منظور از شرایط عادی زمانی است که تفلون ظرف بر اثر ضربه، خراشیدگی، ساییدگی و استفاده مداوم آسیب ندیده و سطح آن کاملا یکدست و سالم باشد. اما در شرایط سخت و سلامت کامل هم گفته می‌شود این ظروف می‌توانند مضراتی داشته باشند. مهم‌ترین مشکل در استفاده از ظروف تفلون زمانی اتفاق می‌افتد که با قاشق و کفگیر و ملاقه یا هر جسم سخت یا تیز دیگری خراشی بر آن بیفتد. این لایه آسیب‌پذیر حتی در اثر شست‌وشو با اسکاچ زبر یا سیم ظرفشویی هم ممکن است خراشیده شده و آسیب ببیند و مشکل دقیقا از همین‌جا شروع می‌شود. تمام معایبی که برای ظروف تفلون عنوان می‌شود زمانی که خراشیدگی و ساییدگی در سطح ظرف ایجاد شده باشد بروز می‌کند و به همین دلیل در چنین مواقعی بهترین کار ممکن توقف استفاده از ظرف مورد نظر است.
بازسازی ظروف تفلون؛ درست یاغلط؟
عمر ظروف تفلون کم است و با همه مراقبت‌ها باز هم با استفاده مداوم در کمتر از 3-2سال خراشیده می‌شوند. همین ضعف، بازسازی ظروف تفلون را به فعالیت پرسودی تبدیل کرده که با وجود همه توصیه‌های بهداشتی هنوز هم ادامه دارد. مغازه‌های فراوانی در سطح شهر هست که این ظروف را از مردم تحویل می‌گیرند و در کارگاه‌هایی که کسی نمی‌داند کجا هستند، پوشش این ظروف را بازسازی می‌کنند. حتی تبلیغات اینترنتی هم در این زمینه وجود دارد و شرکت‌های تبلیغ‌کننده مدعی هستند فرایند اجرای پوشش جدید کاملا مشابه با تولید ظروف تفلون نو و در نتیجه بهداشتی است که به هیچ وجه برای سلامتی مضر نیست؛ ادعایی که کارشناسان تغذیه و سلامت آن را تأیید نمی‌کنند. با این حال صرف‌نظر از اینکه چنین ادعایی درست است یا غلط، این نکته را نباید از نظر دور داشت که وقتی پای سلامتی در میان است، باید جانب احتیاط را رعایت کرد. علت بازسازی ظروف تفلون ممکن است صرفه‌جویی در هزینه‌های خانوار باشد اما صرفه‌جویی سودمندی به‌نظر نمی‌رسد؛ چراکه مواد استفاده‌شده در بازسازی مورد تأیید سازمان‌های بهداشتی نیست. البته مغازه‌هایی که این خدمات را ارائه می‌دهند گواهی‌هایی برای خود درست کرده و به مشتری نشان می‌دهند که اگر به دقت بررسی شود نه مهر معتبری دارند و نه به‌طور رسمی کاری را که انجام می‌شود، تأیید می‌کنند. این اوراق مدارکی جعلی هستند که می‌توانند تنها برخی مشتریان را مجاب کنند؛ چراکه اغلب نام یک دانشگاه معتبر یا حتی وزارت بهداشت را بر خود دارند. با این حال به‌نظر می‌رسد این کار از نظر اقتصادی هم چندان به‌صرفه نیست چون برندهای مختلفی از این ظروف در بازار لوازم خانگی وجود دارند که قیمت‌های بسیار مناسبی هم دارند.
گشتی در بازار نچسب‌ها
مدت‌هاست که قابلمه‌های چدنی، گرانیتی و استیل در بازار لوازم آشپزخانه جایگزین تفلون شده‌اند که با وجود قیمت بالاترشان، به‌دلیل کیفیت و دوام بهتر مورد استقبال بیشتر مشتری‌ها هستند اما قیمت نسبتا پایین تفلون، همچنان این ظروف را جزو انتخاب‌های خریداران نگه داشته است. قیمت یک سرویس قابلمه و ماهیتابه بسته به تعداد پارچه، جنس و کشور سازنده آن متفاوت است. البته امروزه به‌دلیل اینکه وارداتی در زمینه ظروف فلزی آشپزخانه انجام نمی‌شود می‌توان مطمئن بود که آنچه در بازار موجود است تولید داخل کشور است؛ حتی اگر نام یک برند خارجی را بر خود داشته باشد. رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی فلزی و آشپزخانه درباره برندهای خارجی ظروف فلزی به همشهری می‌گوید: وارداتی در زمینه این اقلام نداریم و اجناسی که با برند خارجی در بازار وجود دارند یا از قبل باقی‌مانده‌اند یا در کشور تولید و به نام خارجی بسته‌بندی و فروخته می‌شوند. فریدون نصیری با تأکید بر کیفیت بالای تولیدات داخلی می‌افزاید: اگر از 8تا 10درصد کالایی که به‌صورت غیررسمی وارد کشور می‌شود صرف‌نظر کنیم، هم‌اکنون تولیدکنندگان داخلی بیش از 90درصد اجناس موجود در بازار را تولید و نیاز بازار را تامین می‌کنند. با این حساب می‌توانید تا 90درصد مطمئن باشید سرویس قابلمه‌ای را که به اسم دسینی به شما معرفی می‌کنند در ایران تولید شده است، نه ایتالیا. اما اگر بخواهیم نگاهی به قیمت‌های بازار بیندازیم هم‌اکنون یک سرویس تفلون 7پارچه را می‌توان با قیمتی حدود 160هزار تومان خریداری کرد اما قیمت چدن بالاتر است و به‌طور مثال یک سرویس 7پارچه چدن بین 400تا 450هزار تومان قیمت دارد. سرویس 10پارچه چدن را هم می‌توان حدود 700هزار تومان خرید. ظروف گرانیتی هم همین حدود قیمت را دارند و مثلا یک سرویس 8 پارچه گرانیت را 680هزار تومان و یک سرویس 10پارچه از همین جنس را بین 700 تا 800هزار تومان می‌توان تهیه کرد. ظروف استیل هم قیمت بالایی دارند، مثلا یک سرویس 9تکه استیل که به نام یک برند خارجی فروخته می‌شود در بازار 950هزار تومان قیمت خورده است. در همه این موارد غیراز تفلون، قیمت سرویس‌های بالای 20پارچه بین یک میلیون و 500تا بیش از 3میلیون تومان است. با توجه به قیمت‌های بازار، خرید ظرف تفلون هنوز هم اقتصادی به‌نظر می‌رسد اما اگر مسائل دیگری غیر از قیمت مدنظر باشد مطمئنا انتخاب‌های بهتری می‌توان داشت. پزشکان و کارشناسان بهداشت تغذیه معتقدند تمامی ظروف فلزی، اگر از فلزات سنگین ساخته شده باشند در مواجهه با مواد غذایی عوارض نسبتا زیادی بر سلامت دارند. با این حال استیل و روی می‌توانند مناسب‌ترین ظروف برای پخت‌وپز مواد غذایی، به‌خصوص سبزیجات باشند.
نبض بازار
اکنون یک سرویس 7پارچه تفلون حدود 160هزار تومان، یک سرویس 7پارچه چدن بین 400تا 450هزار تومان، یک سرویس 8پارچه گرانیت 680 و یک سرویس 9 تکه استیل که به نام یک برند خارجی فروخته می‌شود در بازار 950هزار تومان قیمت خورده است
بازسازی ظروف تفلون
بازسازی ظروف تفلون به فعالیت پرسودی تبدیل شده که با وجود همه توصیه‌های بهداشتی هنوز هم ادامه دارد. مغازه‌های فراوانی در سطح شهر هست که این ظروف را از مردم تحویل می‌گیرند و در کارگاه‌هایی که کسی نمی‌داند کجا هستند، پوشش این ظروف را بازسازی می‌کنند. حتی تبلیغات اینترنتی هم در این زمینه وجود دارد
در همینه زمینه :