فیبرومیالژیا و سندروم خستگی مزمن

مریم رضاپور- روانپزشک و استادیار دانشگاه

بیماران مبتلا به بیماری فیبرومیالژیا از دردهـای مزمن و منتشرشونده بدنی همراه با احساس خســتگی، ســردرد، خشکی مفاصل و احساس فراموشی رنج می‌برند. این بیماران پس از خوابیدن کافی نیز احساس رفع خستگی نمی‌کنند. این بیماری شایع است و به‌طور متوسط دو تا چهار نفر ازهر صد نفر به این بیماری مبتلا هستند. همچنین ابتلا به آن درزنان 9برابربیشتر از مردان است. فیبرومیالژیا درهمه گروه‌های سنی دیده می‌شود، اما شایع‌ترین سن بروز آن در 20تا 50سالگی است. اگرچه عامل اصلی ایجاد‌کننده این بیماری به درستی شناخته نشده است، اما گمان می‌رود، ناهنجاری در عملکرد سیستم عصبی مرکزی و  ‌متعادل نبودن ترشح هورمون‌ها و مواد شیمیایی بدن موجب افزایش حساسیت و تغییر در تجربه حس درد می‌شود. این بیماری منجربه تخریب مفاصل یا بیماری خطرناک‌تری نمی‌شود. در مطالعه‌ای که  درساری انجام شد مشخص شد،65درصد بیماران به‌صورت همزمان به اختلال اضطرابی و 34درصد به اختلال خلقی مانند افسردگی مبتلا هستند. بنابراین برای تشخیص این بیماری نیاز به شرح حال دقیق، معاینه بالینی وانجام تست‌های لازم رد سایر بیماری‌های مفصلی است. درمان قطعی که موجب برطرف شدن همیشگی درد شود، وجود ندارد و نیاز است که بیمار با یک برنامه درمانی منظم برای آگاهی از روند بیماری، به ورزش‌های مناسب، اصلاح خواب، درمان افسردگی و اضطراب روی آورد وهمزمان تحت تجویز  داروهای کاهنده درد قرار گیرد. همانند فیبرومیالژیا، سندروم خستگی مزمن نیز بیماری شایعی است و علایم این دو بیماری همپوشانی دارند. بیمار مبتلا به سندروم خستگی مزمن از خستگی ذهنی و جسمی طولانی شکایت می‌کند که با استراحت کافی هم برطرف نمی‌شود. بیمار خواب نامناسب، احساس فراموشی، گلودرد، غدد لنفاوی دردناک، درد عضلات و مفاصل را تجربه خواهد کرد. علل بروز سندروم خستگی مزمن مانند فیبرومیالژیا و توصیه‌های درمانی‌اش نیز همانند آن است.