بیش از 800مدرسه در خطر هستند

محمد سرابی _ خبر‌نگار

827مدرسه از 4هزار مدرسه شهر تهران در وضعیت قرمز ایمنی قرار دارند؛ به این معنی که سازه‌ آنها درصورت بروز حادثه آسیب زیادی خواهد دید. با وجود اینکه شرایط ایمنی شهر تهران چندان نامناسب نیست اما مدارس این شهر حتی از مدارس شهر‌های کوچک اطراف آن نیز بیشتر در معرض خطر قرار دارند.

شهردار تهران در همایش «گام دوم طرح مدرسه آماده» که با حضور 1500تن از مدیران مدارس در برج میلاد برگزار شد، با بیان آمار ایمنی مدارس موجود در شهر اظهار کرد: گزارشی که از این طرح به من دادند نشان می‌دهد ٢٨٨٨مدرسه در تهران زیر پوشش آن قرار دارند و از این تعداد، ٨٢۶مدرسه مخاطره غیرسازه‌ای با آسیب کم دارند، ١٢٣۵مدرسه وضعیت زرد و ٨٢٧مدرسه نیز وضعیت قرمز دارند که سازمان توسعه و تجهیز مدارس وظیفه پیگیری و بهبود این شرایط را بر عهده دارد.
«پیروز حناچی» با بیان اینکه طرح مدرسه آماده از سال1394 آغاز شده است، افزود: در این طرح ١۵٧٩۵ از کارکنان مدارس به‌صورت حضوری، ١۵٠٠مدیر و ٣٠٠هزار دانش‌آموز مقدماتی آموزش دیدند. همچنین ابزارها و اقلام آموزشی زیادی هم برای آموزش در مدارس تهیه شده که سال٩۶ یکی از آنها بهترین کتاب در حوزه مدیریت بحران شد و ٢٠ساعت آموزش الکترونیکی نیز صورت پذیرفت. طراحی و تولید کانکس تجهیزات و طراحی سامانه الکترونیکی و ان‌شاءالله در گام دوم، برگزاری رویدادهای بسیاری را نیز در دستور کار داریم. همچنین هفته‌ای یک کانکس به مدارس داده می‌شود.
او ادامه داد: می‌خواهم به یک تجربه جهانی و اینکه چگونه یک تجربه جهانی می‌تواند در تمام دنیا تأثیرگذار باشد اشاره کنم. در ١٧ژانویه سال١٩٩۵ ساعت5:46 صبح زلزله‌ای در «کوبه» ژاپن اتفاق افتاد که ٢٠ثانیه طول کشید. ژاپنی‌ها باور دارند با زلزله زندگی می‌کنند و این زلزله که در ١۴کیلومتری سواحل دریا رخ داد، این احساس را در ژاپنی‌ها ایجاد کرد که با وجود گذشت نیم‌قرن از جنگ جهانی دوم، هنوز آسیب‌پذیر هستند. در این زلزله ۶۴٠٠نفر کشته و ٢۵٠هزار ساختمان تخریب و ٣٠٠هزار نفر بی‌خانمان شدند و به‌خاطر این حوادث بود که شهردار کوبه‌ خودکشی کرد.
حناچی اظهار کرد: موضوع این است که ژاپنی‌ها این زلزله را به آزمایشگاهی تبدیل کردند. البته ما در حوزه‌هایی درس گرفتیم؛ به‌عنوان مثال تجهیزات آتش‌نشانی ما بعد از حادثه پلاسکو با قبل از آن تفاوت دارد اما باید جدی‌تر در این زمینه عمل کنیم. در زلزله کوبه آتش‌سوزی‌ گسترده و شکستن لوله‌های اصلی آب رخ داد و پل‌های اصلی شهر از بین رفت که امکان امداد‌رسانی نبود.
شهردار تهران با تأکید بر اینکه امکان وقوع زلزله در شهر بم خیلی کم بود، ادامه داد: در زلزله بم تعداد کسانی که بر اثر حوادث بعد از زلزله از دنیا رفتند تقریبا معادل کشتگان خود زلزله بود.
حناچی اضافه کرد: ١٠ درصد زلزله‌های ثبت‌شده در زمین، در اطراف ژاپن ثبت شده و این کشور در محل تلاقی 4گسل قرار دارد. درس‌های زلزله کوبه بعد از آن تبدیل به آیین‌نامه‌های جهانی ایمنی شد. شاید در نگاه نخست اینطور به‌نظر نیاید اما ما در تهران بیش از ٧٠٠پل اصلی داریم که دائم باید مورد مانیتورینگ قرار بگیرند. برای بند‌های مختلف آیین‌نامه آتش، آیین‌نامه زلزله، آیین‌نامه موسوم به ٢٨٠٠؛ برای هرکدام از اینها تعداد زیادی کشته‌شده‌اند تا آیین‌نامه‌ها تنظیم شده است.

از اتفاقات درس بگیریم
شهردار تهران با اشاره به حادثه جان‌باختن تعدادی از هموطنان در مراسم تشییع شهید قاسم سلیمانی بیان کرد: ما نباید در شرایطی مثل هفته‌ گذشته در بدیهی‌ترین موارد تلفات دهیم. وقتی جمعیت با تراکم در یک منطقه حضور پیدا می‌کند، این موارد قابل پیش‌بینی است. این موضوع در قالب قوانین مکانیک سیالات قابل مطالعه است و می‌دانیم هر گرفتگی و مانعی می‌تواند سکته ایجاد کند. درس گرفتن در قالب آیین‌نامه‌هایی که برای آن افرادی کشته‌شده‌اند، حداقل کاری است که متخصصان می‌توانند و باید برای مردم انجام دهند.
حناچی گفت: کاری که در آموزش مدارس می‌کنیم اهمیت دارد، چراکه به‌جای اینکه از زلزله بترسیم باید برای آن آمادگی داشته باشیم و بپذیریم که به‌طور قطع زلزله خواهد آمد. باید شرایطی ایجاد کنیم که دانش‌آموزان به‌جای ترس از زلزله یاد بگیرند با آن زندگی کنند. در قرن ۶ و ٧ شهرری 700-۶٠٠هزار نفر جمعیت داشته و آنچه بعد از زلزله‌های متعدد باقی ماند بخشی از دژ رشکان، بخشی از برج طغرل و دیواره‌ای از مقبره حضرت عبدالعظیم است اما زیر اینها 3لایه تاریخی نشان می‌دهد این منطقه بار‌ها زلزله را تجربه کرده است. باید یاد بگیریم با زلزله زندگی کنیم و راهی جز افزایش تاب‌آوری نداریم.
شهردار گفت: دیدم در بخش خصوصی «شبیه‌ساز» زلزله را در یک اتاقک درست‌ کرده‌اند که می‌تواند زلزله‌های معروف تاریخ را شبیه‌سازی‌ کند؛ دانش‌آموزان باید از این دستگاه‌ها استفاده کنند تا آماده باشند. او در بخش دیگری از سخنان خود تأکید کرد: همکاری ما با آموزش و پرورش جنبه‌های دیگری هم دارد. 4مسئله اساسی تهران آلودگی هوا، ترافیک، پسماند و حمل‌ونقل عمومی است. از سوی دیگر ما شهرداران مدارس را داریم و آموزش و برخورد درست با پسماند و محیط‌زیست را باید از مدارس آغاز کنیم. بدون شک اگر روی نوباوگان سرمایه‌گذاری کنیم، کم‌هزینه‌تر و پربازده‌تر خواهد بود.

فرونشست زمین
شهردار تهران در حاشیه این مراسم در جمع خبرنگاران در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه تهران با فرونشست ۳۶سانتی‌متری روبه‌روست، تصریح کرد: اگر تهران ۳۶سانتی‌متر نشست می‌کرد ما نمی‌توانستیم به‌راحتی تردد کنیم؛ هرچند که نشست زمین دارای دلایل مختلفی ازجمله برداشت زیاد از آب‌های زیرزمینی است که باید تاب‌آوری تهران را افزایش دهیم.
او درباره کمک ۸میلیارد تومانی شهرداری تهران به جشنواره فیلم فجر و حواشی آن گفت: شهرداری همواره به این جشنواره‌ها کمک می‌کرده اما این کمک صرفا مالی نیست؛ بلکه می‌تواند در زمینه تبلیغات یا اجاره سالن‌ها باشد.
حناچی درباره ازسرگیری پرداخت ۲درصد از بهای تاکسی‌های اینترنتی به شهرداری نیز با تأکید بر اینکه می‌خواهیم فضای مناسبی را برای فعالیت چنین کسب‌وکارهایی فراهم کنیم، گفت: باید منافع درازمدت شهر را  درنظر بگیرند و ۲درصد از بهای هر کرایه حدود 300-200تومان می‌شود. این مسافربرهای اینترنتی در سطح شهر تردد می‌کنند و براساس قانون باید عوارض را نیز پرداخت کنند.
در این مراسم تفاهمنامه ملی‌شدن طرح مدرسه آماده با حضور شهردار تهران، وزیر آموزش و پرورش، رئیس سازمان پدافند غیرعامل، نمایندگان مجلس و شورای شهر و نماینده وزارت کشور به امضا رسید. همچنین اپلیکیشن شهر آماده به 1500مدیر حاضر در مراسم معرفی و مراحل و شیوه نصب کانکس‌های وسایل امداد و نجات در مدارس تشریح شد.

مالکان به‌دنبال تخریب 50مدرسه در تهران هستند

رئیس شورای شهر تهران صحبت‌های خود را با اشاره به سخنرانی پیش از خود آغاز کرد. غلامرضا جلالی، رئیس سازمان پدافند غیرعامل ایران برای نمونه آموزش و آمادگی مقابله با بحران، از مدارس کره‌شمالی مثال زد و «محسن هاشمی» پس از او گفت: کاش به‌جای کره‌شمالی از ژاپن مثال می‌آوردیم که فعالیت‌های زیادی در این زمینه داشته است. او اظهار کرد: 110هزار مدرسه در کشور داریم که 13هزار مورد آن در استان تهران قرار دارد و 4هزار مدرسه در شهر تهران واقع است. اما شرایط مدارسی که در شهر تهران هستند از مدارسی که در حاشیه شهر و شهر‌های دیگر استان قرار دارد نامناسب‌تر است، زیرا عمر بیشتری دارد و حتی مالکان حدود 50مدرسه‌ هم برای آنها حکم قضایی تخریب گرفته‌اند. از طرف دیگر استان تهران از نظر شرایط نامناسب ایمنی مدارس در پایین فهرست استان‌ها قرار دارد که نشان می‌دهد این ساختمان‌ها ممکن است بر اثر حوادثی مانند زلزله و توفان تخریب شود و به مرحله استفاده از سامانه‌های الکترونیک و اپلیکیشن‌های ایمنی نرسد. هاشمی همچنین اضافه کرد: شرایط کنونی کشور مشابه اواخر جنگ است اما سرمایه اجتماعی و اعتماد عمومی در آن زمان بالا بود و همین هم باعث شد که حضرت امام (ره) تصمیم شجاعانه قبول قطعنامه را بگیرند. متأسفانه الان راه‌حل کوتاه‌مدتی وجود ندارد و در میان‌مدت باید با تکیه بر فرمایش‌ رهبری مقاومت خود را افزایش دهیم.

در آمادگی متوسط قرار داریم

  محسن حاجی‌میرزایی؛ وزیر آموزش و پرورش 
از لحاظ خطر در معرض حوادث و بلایای طبیعی قرارداشتن، در شرایط بدی نیستیم اما از لحاظ آمادگی در وضعیت متوسط قرار داریم. اقدام شهرداری تهران و سازمان مدیریت بحران برای کسب آمادگی لازم و افزایش توانمندی در زمینه بحران و پدیده‌های طبیعی اقدامی ارزشمند است. ۱۵میلیون دانش‌آموز داریم که با احتساب خانواده، جمعیت عظیمی از کشور می‌تواند مخاطب این برنامه قرار گیرد. دانش‌آموزان ۹‌ماه در سال در اختیار آموزش و پرورش هستند و ظرفیت مهمی در کشور برای مقابله با بلایای طبیعی به‌وجود آمده است. از طرف دیگر حدود ۳۰درصد از مدارسمان نیاز به بهسازی و یا مقاوم‌سازی‌ دارند و دست یاری خود را به سمت شهرداری و سایر نهادهای مرتبط دراز می‌کنیم تا بتوانند سازمان نوسازی مدارس را یاری ببخشند.