با سوگ مردم همدلانه برخورد شود
علی فیروزآبادی _ روانپزشک
رویدادهایی که در ماه‌های اخیر در کشورمان به وقوع پیوست چون پتکی بر ذهن شهروندان فرود آمد. این حوادث پیش‌فرض‌هایی که همه ما در مورد انسان‌های دیگر و دنیا داریم را به چالش کشیده و در گام اول گیجی و بهت و در مرحله بعد خشم شدیدی را به‌دنبال داشتند که این مسائل می‌تواند به افسردگی و ناامیدی در بخشی از جامعه ختم شود. در مواجهه با این مسائل مردم از خود سؤال می‌پرسند که چرا؟ چگونه و چطور؟ این پرسش‌ها هم‌اکنون برای جامعه ایران بسیار مهم است و برای بازگرداندن تعادل روانی به اجتماع که در اثر حوادث گذشته دچار آسیب شده، باید به این سؤالات از سوی مسئولان پاسخ داده شود. البته مردم در ذهن خود نیز دائم به‌دنبال پاسخ هستند و در این مسیر به منابعی متوسل می‌شوند که به آنها در شفافیت کمک کند. ذهن انسان‌ها بی‌پاسخی را تاب نمی‌آورد و اگر راه پاسخگویی مناسب برای او بسته شود به ساختن پاسخ‌های توهمی برای خود قانع می‌شود و شروع به خلق پاسخ می‌کند. بنابراین گام اول برای بازگرداندن تعادل روانی به جامعه، ارائه اطلاعات شفاف، قابل باور و صادقانه به مردم است. این موضوع در شرایطی است که مردم تصور می‌کنند پیش از این به آنها حقایق در زمان مناسب گفته نشده و لاپوشانی صورت گرفته است. رسانه‌های آزاد باید بتوانند اطلاعات را به شکل مناسب و واقعی با مردم در میان بگذارند و با آنها ارتباط برقرار کنند؛ درست مخالف آنچه صدا و سیما در هفته‌های اخیر انجام داد و همچنان نیز به این رویه ادامه می‌دهد.
نهادهای مردمی، صاحب‌نظران، روانشناسان و روانپزشکان باید این امکان را داشته باشند که با مردم ارتباط برقرار کرده و یاریگر آنها در این شرایط دشوار باشند. دست اندرکاران بهداشت روان نقشی غیرقابل انکار در سامان دادن به اذهان آشفته افراد جامعه در این زمان دارند. رسیدن به شرایطی که بتواند اضطراب و احساس ناتوانی افراد را کاهش دهد، بخشی از فرایند پیشگیری و درمان در این مرحله است. طی طبیعی مراحل سوگواری برای آنچه از دست رفته نیز قسمتی از این فرایند است که گاه نیاز به یاری افراد صاحب صلاحیت دارد. همچنین برقراری خطوط ارتباطی مناسبی که افراد بتوانند در این زمان‌ها به فرد مناسبی دسترسی پیدا کنند می‌تواند راه‌حل مناسبی در کم کردن اضطرار و اضطراب در جامعه باشد. در مواجهه با مسائلی که در هفته‌های اخیر کشورمان شاهد آن بوده فرایند ترمیم‌کننده روانی اذهان شهروندان را نباید دست‌کم گرفت. اگر بستر مناسب برای شهروندان فراهم شود می‌توانند زخم‌های خود را تا حد زیادی مرهم بگذارند. پس مسئولان در مقابل ابراز خشم و سوگ افراد جامعه باید همراهی و شرایط را برای عبور از این فضا فراهم کنند و نباید جلوی غم عمومی ایستاد؛ بلکه برعکس باید از آنها حمایت کرد و اجازه داد که هیجانات در فضایی که در آن شهروندان احساس دردی مشترک دارند، تخلیه شود و با این مسائل به شکل امنیتی برخورد نشود. این مسئله به بازسازی وحدت ملی که در این زمان تا حدی دچار آسیب شده، کمک می‌کند. همچنین اگر مردم تقاضای برگزاری مجالس یا محافلی را برای ابراز احساسات خود دارند باید به آنها همدلانه پاسخ مناسب داد.
