جزیره‌ای کوچک با اقتصادی بزرگ

سمیرا مصطفی نژاد _روزنامه نگار

اصلی‌ترین کالای صادراتی صد‌و‌چهلمین اقتصاد صادرکننده جهان- ماکائو- جواهرات و زیورآلات است. براساس آمار سازمان توسعه و همکاری‌های اقتصادی، درآمد کلی این جزیره کوچک واقع در دریای جنوبی چین از محل صادرات تا سال 2018حدود 1.33 میلیارد دلار برآورد شده‌ که سهم جواهرات (شامل انواع زیورآلات گرانبها) حدود 202میلیون دلار تخمین زده شده‌است. پس از جواهرات، ساعت‌های گرانبها و فویل مسی به‌ترتیب با سهم 194 و56.1 میلیون دلاری اصلی‌ترین نقش را در صادرات این جزیره کوچک به‌عهده دارند. اگرچه برترین صادرکنندگان جواهرات در جهان کشورهای چین، هندوستان، سوئیس، ایالات متحده‌ آمریکا و امارات هستند اما جواهرات بار اصلی صادرات را در این کشورها به دوش نمی‌کشد و ماکائو است که بخش قابل توجهی از درآمدش بر صادرات این اقلام متکی است. تا سال2018 درآمد حاصل از صادرات جواهرات در جهان بالغ بر 103.2 میلیارد دلار برآورد شده که این رقم نسبت به سال پیش از آن کاهشی2.6 درصدی داشته‌است.

ویژگی‌های محصول صادراتی
جواهرات صادرشده از ماکائو شامل سنگ‌های قیمتی و زیورآلات مزین به این سنگ‌ها مانند الماس، زیورآلات طلا و نقره دست‌ساز یا کارخانه‌ای و انواع ساعت‌های گرانبهای ساخته‌شده از فلزات ارزشمند هستند. صنعت جواهرات ماکائو تحت‌تأثیر قدرت بالای جذب توریست‌های چینی و خارجی توسط بخش‌های بازی و شرط‌بندی، طی سال‌های پایانی دهه2010 با سرعت رو به رشد گذاشت. ورود مسافران خارجی به این جزیره با هدف خرید زیورآلات طلا و افزایش توان مالی شهروندان ماکائو که منجر به خرید بیشتر از جواهرات و زیورآلات تولید داخل شد، از عوامل تأثیرگذار در پیشرفت صنعت جواهرات در این منطقه شد. جواهرسازان و طلاسازان محلی ماکائو نیز طی سال‌های اخیر به لطف افزایش تقاضا برای ساخت زیورآلات ویژه مراسم عروسی به موفقیتی کم‌نظیر دست‌ یافته‌اند. زیورآلات دست‌ساز به‌صورت ویژه در این منطقه از محبوبیت بالایی برخوردار است.

کشورهای خریدار
ماکائو محصولات صادراتی صنعت جواهرات خود را به 2مقصد ارسال می‌کند. هنگ‌کنگ اصلی‌ترین و مهم‌ترین مشتری این کالای لوکس ماکائو است و 99.2 درصد از صادرات این محصولات، روانه هنگ‌کنگ می‌شود. ارزش صادرات جواهرات و زیورآلات ماکائو به هنگ‌کنگ بیش از 201میلیون دلار تخمین زده شده‌است. پس از هنگ‌کنگ، سوئیس، دومین مشتری مهم جواهرات ماکائو محسوب می‌شود که 0.84درصد از صادرات جواهرات ماکائو به مقصد این کشور انجام می‌شود و ارزش این صادرات حدود 1.7 میلیون دلار برآورد شده‌است. وضعیت ماکائو در زمینه صادرات ساعت‌های ساخته‌شده از فلزات گرانبها نیز به همین منوال است. هنگ‌کنگ و سوئیس اصلی‌ترین مشتریان این محصول هستند. هنگ‌کنگ در این بازار سهمی 99.5 درصدی و سوئیس سهمی 0.50 درصدی دارد و ارزش صادرات به این دو مقصد برای ماکائو به‌ترتیب حدود 193میلیون دلار و 990هزار دلار تخمین زده شده‌است. در لیست مشتریان ثابت صادرات کلی ماکائو نیز هنگ‌کنگ رتبه اول را دارد و پس از آن کشورهای چین، آلمان و ایالات‌متحده در رتبه‌های بعدی قرار گرفته‌اند.

وضعیت اقتصادی 
ماکائو، منطقه‌ای خودمختار که بخشی از مناطق ویژه اداری کشور چین به شمار می‌رود، وسعتی برابر 11536کیلومترمربع و بیش از 622هزار نفر جمعیت دارد. سرانه تولید ناخالص ملی این منطقه کوچک، به لطف توریسم فعال آن و سپس صادرات محصولات لوکس، رقمی باورنکردنی است و سال‌هاست که جایگاهش میان کشورهایی با بالاترین سرانه تولید ناخالص ملی تثبیت شده‌است. صندوق جهانی پول سرانه تولید ناخالص ملی این کشور در سال2018 را بالغ بر 116هزار دلار اعلام کرده‌است. با این‌همه برای مقایسه درآمد حاصل از مهم‌ترین صادرات این منطقه کوچک با درآمد‌های نفتی ایران در سال1397، باید سرانه صادرات جواهرات ماکائو را محاسبه کنیم.

مقایسه با درآمد نفت خام ایران
با توجه به درآمد 28.8 میلیارد دلاری نفت خام ایران و با درنظر گرفتن جمعیت تقریبی 80میلیون نفری کشور، درآمد هر ایرانی از محل درآمد‌های نفتی کشور 360دلار خواهد‌بود؛ عددی که از تقسیم میزان درآمد نفت خام بر جمعیت به‌دست می‌آید. به بیانی دیگر، هر ایرانی در سال1397 از درآمد‌های نفت خام 360دلار سهم داشته‌است. سهم هر شهروند ماکائو از درآمد اصلی‌ترین صادرات در این منطقه نیز به همین شیوه محاسباتی، عددی نزدیک به ایران و حدود324.7 دلار است. به بیانی دیگر درآمد شهروندان ماکائو از محل صادرات مهم‌ترین تولیدات صادراتی این منطقه با سهم شهروندان ایرانی از درآمد نفت‌خام کشور، اختلافی 36دلاری دارد.