عذرخواهی سخنگو
جلسه غیرمعمول علی ربیعی، سخنگوی دولت درباره روند اطلاعرسانی دلایل سقوط هواپیمای اوکراینی در آسمان تهران
محسن تولایی _ خبرنگار
نشست خبری روز دوشنبه سخنگوی دولت یک نشست غیرمعمول بود، بغض خبرنگاران و اهالی رسانه بر نشست سایه انداخته بود و ربیعی یکی از غمبارترین گفتوگوهای نشستهای مطبوعاتی خود با خبرنگاران را با وجود اهمیت بسیار بالای آن برگزار کرد. این بار اهمیت سؤالات خبرنگاران از پاسخهای سخنگو بیشتر بود و با اعلام پایان جلسه از سوی سخنگو آنچه باقی ماند سؤالات خبرنگاران در سالن بود.
سؤالات مطرح شده بیشتر این مضمون را داشت که وقتی رئیسجمهور و کل اعضای هیأت دولت در بیخبری مطلق 3روزه از سقوط هواپیمای حامل مسافران ایرانی به سر میبردند، مردم چطور باید به نتایج تحقیق کارگروه تشکیل شده دولتی اطمینان کنند؟ اصولا مگر مجموعه اطلاعات این سقوط دست دولت بود که آنها کارگروه تشکیل میدهند؟ سابقه این کارگروهها چه میگویند؟ دولت در ماجرای پروندههای سقوط هواپیمای یاسوج، کشتی سانچی و شهدای آبان98هم نتوانست گزارشی از کمیتهها و کارگروههای متعدد تشکیل شده در این پروندهها به مردم ارائه کند.
این سؤالات نیز مطرح شد: چرا نیروهای مسلح تا عصر جمعه دولت منتخب مردم را بیاطلاع گذاشتند؟ چه کسانی مانع از انتقال اطلاعات سرنگونی هواپیما به دولت شدند؟ چرا اسامی آنها افشا نمیشود؟ چه کسانی در این پرونده بازخواست شدهاند؟ چرا هیچ مقام عالی سیاسی و فرمانده ارشد نظامی در جریان این فاجعه ملی استعفا نمیدهد؟ چطور میخواهید اعتماد سلب شده مردم را جلب کنید؟ دولت چرا حداقل تعداد کشتهشدگان آبان98را اعلام نمیکند که خودش در جریان اطلاعات آن قرار دارد؟ چرا مراسم عزاداری عمومی برای 176شهید پرواز752به مقصد اوکراین نمیگیرید؟ چرا با تجمعات اعتراضی مردم که با دستهای خالی به خیابانها آمده بودند برخورد شد؟ حضور گسترده نیروهای امنیتی در مقابل جمعیت عزادار در خیابانها بهخاطر چیست؟ چرا گاز اشکآور در خیابانها و برخی ایستگاههای مترو شلیک شد؟ چه زمانی قرار است تجمعات اعتراضی مسالمتآمیز مردم را به رسمیت بشناسید؟
ربیعی در پاسخ به این سؤالات رنجوری و رنجش دولت و بیاطلاعی رئیسجمهور و اعضای کابینه تا عصر جمعه را یادآور شد. وی در پاسخ سوال بغضآمیز یک خبرنگار بهعلت برخوردهای شنبهشب و یکشنبهشب نیروهای انتظامی، امنیتی و لباسشخصیها با مردم و ضرورت نظارت دولت بر امنیت تجمعات و راهپیماییها گفت خودش هم در «حاشیه» این تجمعات سوگواری حضور داشته و شاهد قضایا بوده است. علی ربیعی در ابتدای صحبتهایش گفت: «انتقادات زیادی در این روزهای غمانگیز متوجه مسئولان و مقامات ذیربط کشور شد. ما متهم به دروغگویی و پنهانکاری شدیم درحالیکه واقعا اینگونه نبود. حتی در بیانیهای که من در پنجشنبه شب منتشر کردم برداشت عدمصداقت صورت گرفت. اما واقعیت این است که ما دروغ نگفتیم. دروغ به معنی جعل آگاهانه و عامدانه واقعیت است. این چیزی بود که از جانب ما به هیچ وجه اتفاق نیفتاد... روز جمعه نتایج تحقیقات نهاییشده ستاد کل نیروهای مسلح در دبیرخانه شورای امنیت ملی بررسی و به اطلاع رئیسجمهور رسید. پس از آن جلسهای در دفتر رئیسجمهور تشکیل شد. همه بهتزده، ناراحت و نگران بودند.»
ربیعی در عین حال عذرخواهی کرد و گفت: از همان ساعت رئیسجمهوری تأکید کردند که به سرعت به مردم اطلاعرسانی شود. همین جا از همه ملت ایران، افکارعمومی و روزنامهنگاران عزیز عذرخواهی میکنم. واقعیت این است که دولت خود گرفتار این چرخه معیوب اطلاعرسانی و کسب اطلاعات است. برخی انتقاد میکنند چرا قبل از اعلام موضع تحقیق بیشتری به عمل نیاوردی؟ اما واقعیت این است که پیش از اظهارنظر از همه مسئولان ذیربط استعلام کردم و آنها هم همگی براساس اطلاعاتی که داشتند اطمینان دادند که موشکی در کار نبوده است.
خبرنگاری پرسید «در چند روز گذشته خبرهایی مبنی بر استعفای رئیسجمهور، سخنگوی دولت، معاون اول رئیسجمهور و حتی شمخانی دبیر شورایعالی امنیت ملی مطرح شد؛ چرا کسی درخصوص این اتفاق استعفا نمیدهد؟ آقای آشنا در بیانیه و توییتر خودشان بدون اینکه اطلاعات کافی داشته باشد کارگزاران رسانهای را تهدید کرد، واقعا بگویید چرا استعفا نمیدهید؟ یا بقیه کسانی که در این زمینه دخیل بودند و اطلاعات اشتباه به مردم دادند و دیگران را متهم کردند چرا استعفا نمیدهند؟ همچنان شما هنوز با مردم شفاف نیستید، اگر شفاف هستید و مصلحتاندیشی نمیکنید بفرمایید چرا مسئولان ذیربط در این زمینه به شما اطلاعات درست ندادند؟ آن مسئولانی که آقای حاجیزاده گفتند «بنده صبح چهارشنبه نسبت به این مسئله مطلع شدم و به مسئولان اطلاع دادم» چه کسانی بودند که به شما اطلاع ندادند؟ همینجا دوربین صداوسیما وجود دارد، پس به مردم بگویید چه کسانی به دولت اطلاعات نمیدهند و این چرخه اطلاعرسانی را معیوب کردند؟»
ربیعی سؤالهایی از این دست را هم چنین پاسخ داد که «اگر نسبت بهخودم احساس میکردم که واقعیتی را میدانستم و به مردم نگفتم یک لحظه هم نمیماندم. زندگی من سرشار از این بوده است که فکر کردم میتوانم کاری برای مردم انجام دهم و در این مدت هم برای این آمدهام. مطمئن باشید که رئیسجمهور جمعه ۴بعدازظهر این موضوع را متوجه شده است. سردار حاجیزاده گفتند که روز چهارشنبه متوجه شدند و مسئولان بالاتر را مطلع کردند و آن سلسله مراتب خودشان بوده است و آنها هم فکر کردند که نیاز به بررسی است و باید این موضوع را بررسی میکردند من نمیدانم و پاسخگو نیستم که نیاز به چه چیزی بوده است.»
علی ربیعی: همین جا از همه ملت ایران، افکارعمومی و روزنامهنگاران عزیز عذرخواهی میکنم. واقعیت این است که دولت خود گرفتار این چرخه معیوب اطلاعرسانی و کسب اطلاعات است
ما علیه کشورهای منطقه هیچ عملیاتی نداریم
ربیعی در پاسخ به سوالی درباره تهدید حمله به برخی از شهرها در کشورهای منطقه توسط سپاه پاسداران، گفت: قطعا اگر آمریکایی ها منطقه را ترک کنند، به امنیت منطقه کمک خواهد کرد. اگر آمریکا عملیات نابخردانه دیگری ادامه ندهد ما می توانیم شاهد صلح در منطقه باشیم. وی افزود: ما علیه هیچ کشور دیگر به خصوص کشورهای مسلمان منطقه هیچ عملیاتی نداریم؛ کشورهای منطقه نیز اعلام کرده اند که هیچ پایگاهی برای انجام عملیات بر ضد ایران به آمریکا نخواهند داد، که در این صورت ما هم به طور طبیعی با کشورهای منطقه تعارض نخواهیم داشت.