به سلامت خانه خود را بتکانید

معصومه حیدری پارسا | خبرنگار:

 اسفند این آخرین‌ماه از سال که از راه می‌رسد و صدای بهار در گوش خیابان‌ها و کوچه پس کوچه‌های شهر می‌پیچد خانم‌های خانه به رسم کهن آماده می‌شوند برای نونوار کردن خانه و زدودن گردوغبار و به‌اصطلاح خانه‌تکانی؛ رسمی به یادگار از ایران باستان با این اعتقاد که نباید هیچ‌گونه آلودگی از سال پیش، بر جسم و جان خانه باقی بماند و باید سال نو در محیط پاکیزه برای همه اعضای خانواده آغاز شود. اما در کنار این سنت قدیمی، رعایت ایمنی کار از موضوعاتی است که به‌شدت توصیه می‌شود تا مشکلاتی چون کمردرد، مسمومیت، مشکلات پوستی، در رفتگی و شکستگی‌ها و... شیرینی سال نو را تلخ نکند. به‌طور مثال اگرچه بعضی از وسیله‌های سنگین مثل فرش‌ها، تابلوها و... فقط سالی یک‌بار، آن هم در خانه‌تکانی نوروزی جا به جا و تمیز می‌شوند اما توصیه پزشکان این است که خانم‌ها به‌خصوص، از بلندکردن اجسام سنگین خودداری کنند و یا اینکه برای بلند کردن اجسام حتما از دیگران کمک بگیرند تا دچار دیسک کمر یا عوارض ناشی از آن نشوند و یا در بلند کردن اجسام اصول ایمنی را رعایت کنند.

اول ایمنی بعد کار خانه
رعایت نکردن موارد ایمنی در خانه تکانی ازجمله موضوعاتی است که همه ساله سبب می‌شود کام برخی در آستانه سال نو تلخ شود. شاهین حسینی، فوق تخصص جراحی پلاستیک ترمیمی و سوختگی می‌گوید: به‌طور مثال برق‌گرفتگی بر اثر شست‌وشوی لوازم برقی مانند لوستر، چراغ روشنایی، کلید برق و دیگر لوازم برقی از نکاتی است که تأکید می‌کنم به آن توجه شود. هر کسی که مسئولیت این کار را دارد باید حتما وسیله برقی را از برق جدا کند، سپس مشغول تمیز کردن آن شود. 

پاک کردن شیشه‌

پاک کردن شیشه‌ها راه و رسمی دارد که رعایت آن برای حفظ سلامت ستون فقرات و گردن ضروری است. دکتر سید منصور رایگانی، رئیس طب فیزیک و توانبخشی ایران می‌گوید: تمیز کردن شیشه‌ها جزو کارهایی است که به دفعات باید یک حرکت تکراری و مستمر انجام شود و همین تکرار آسیب رسان است. رعایت فواصل زمانی حین انجام این کار، بسیار مهم است. اگر از نردبان یا چهارپایه استفاده می‌کنید، ابتدا از سطح اتکای آن با زمین کاملا مطمئن شوید و از نردبان‌های دوطرفه و استاندارد استفاده کنید.

وسایل سنگین خانه را هل دهید

ستون فقرات، کمر، دست‌ها و زانوها از مهم‌ترین اعضای بدن هستند که باید خیلی مواظب باشید تا جان سالم از خانه تکانی به در ببرند. دکتر رایگانی همچنین می‌گوید: بهتر است با برنامه‌ریزی کارهایتان را در مدت چند روز انجام دهید تا به بدنتان بر اثر فشار کار آسیب وارد نشود. عضلات و مفاصل بدن باید آمادگی بهتر و بیشتری برای کار و جابه‌جایی لوازم و اثاثیه داشته باشند. برای خانه تکانی عجله نکنید تا کل منزل را طی یکی، دو روز تمیز کنید. بهتر است طی چند روز یا حداقل در قالب یک تا 2هفته کارها تقسیم‌ بندی شده و با همکاری دیگر اعضای خانواده، کارها را انجام دهید. به‌خصوص کسانی که سابقه بیماری‌هایی چون کمر درد دارند، حتما باید مواظب باشند و بهتر است اصلا از خانه تکانی انصراف دهند و کار را به دیگران واگذار کنند. اگر همه کارها در یک روز انجام شود، فشار و آسیب‌های جدی، سلامت فرد را تهدید خواهد کرد.  
هر فرد باید شیئی را که متناسب با توان فیزیکی و آمادگی جسمانی‌اش باشد جا به جا و یا بلند کند، در غیراین ‌صورت آسیب‌های عضلانی - اسکلتی در او ایجاد می‌شود. توصیه این است که اگر جسم سنگینی قرار است جا به جا شود حتما هل دادن بهتر از کشیدن یا بلند کردن است. 

شوینده‌ها؛ بلای جان خانه‌تکانی

مسمویت با شوینده‌های شیمیایی ازجمله مشکلاتی است که بسیاری از بانوان هنگام خانه تکانی به آن دچار می‌شوند. دکتر آذری، متخصص پوست و مو در این‌باره می‌گوید: اغلب موارد، زنان برای شست وشوی سرویس‌های بهداشتی و سطوح آشپزخانه و کف خانه‌ها، از مایع‌های شیمیایی نظیر انواع سفیدکننده‌ها و جوهر نمک استفاده می‌کنند و از آنجا که سرویس‌های بهداشتی در فضای بسته و کوچک قرار دارد، ماندن طولانی مدت در این فضاها می‌تواند آسیب زیادی را به ریه و حنجره افراد وارد کند. همچنین تأکید می‌کنیم از ترکیب جوهرنمک و وایتکس به‌دلیل متصاعد شدن بخار خطرناک که سوزش چشم و ایجاد آلرژی می‌کند خودداری شود. همچنین مصرف زیاد مواد شوینده و جرم‌گیر به همراه آب داغ از دیگر موضوعاتی است که مسمومیت‌ها و خطرات شدیدی را برای بدن به همراه دارد و از آنجا که مواد شوینده باعث تحریکات پوستی می‌شوند حتما هنگام کار با مواد شوینده از ماسک و دستکش استفاده شود و هود روشن و پنجره‌ها باز گذاشته شوند. این نکته هم فراموش نشود که استفاده از این شوینده‌ها باعث تشدید بیماری در افراد مبتلا به آسم می‌شود. در نهایت اینکه درصورت بروز مسمومیت حتما به پزشک مراجعه و از اقدامات خودسرانه و خود درمانی خودداری شود. در ضمن مواد شوینده و سفید‌کننده را در دسترس کودکان قرار ندهید.