همیشه پای اوکراین در میان است
سانحه دلخراش سقوط هواپیمای خطوط هوایی اوکراین در تهران و کشتهشدن تمامی سرنشینان آن، بار دیگر کابوس مرگ دستهجمعی مردم بیگناه در یک سانحه هوایی را بر سرجهان آوار کرد. کابوسی که در سالهای اخیر نام اوکراین در آن زیاد وجود داشته است.
اوکراینیها، در سال2014، در فاصلهای بسیار کم، 2بار بهخاطر هدف قرارگرفتن هواپیماهایی با سرنشینان زیاد در کشورشان شوکه شدند و حالا گمانهزنیهای منابع غربی درباره علت سقوط پرواز اخیر تهران کیف، بار دیگر با نام اوکراین گره خورده است.
این پرواز، اندکی بعد از برخاستن از فرودگاه بینالمللی امامخمینی(ره) در تهران سقوط کرد و تمامی 179سرنشین آن جان خود را از دست دادند.
اوکراین، یک تیم به ایران فرستاده است تا در کنار مقامات ایرانی، در اینباره تحقیق کند. برخی از اعضای این تیم، افرادی هستند که در ماجرای پرواز MH17 خطوط هوایی مالزی هم در تحقیقات شرکت داشتند. پرواز MH17 متعلق به خطوط هواپیمایی مالزی، در جولای2014 در شرق اوکراین مورد هدف قرار گرفت و تمامی سرنشینان آن کشته شدند. این گروه، در حالی تحقیقات خود را آغاز کرده که رسانهها و مقامات عالیرتبه غربی، پیش از شروع رسمی تحقیقات، ادعا کردند پرواز خطوط هوایی اوکراین توسط یک موشک پدافندی مورد هدف قرار گرفته است. این ادعا در حالی مطرح شده که مقامات کشورمان، آن را اساس تکذیب کرده و گفتهاند از تمامی کشورهایی که شهروندان آن در این پرواز جان خود را از دست دادهاند، برای مشارکت در تحقیقات دعوت کردهاند. ایران، همچنین از بوئینگ بهعنوان سازنده هواپیما و همینطور از فرانسه، سازنده موتور این هواپیمای مسافربری برای مشارکت در تحقیقات دعوت کرده است.
نتیجه تحقیقات هرچه که باشد، سقوط پرواز PS752 با ماجرای پرواز معروف MH17 خطوط هواپیمایی مالزی در اوکراین شباهتهایی دارد.
کشتار در جهنم شرق اوکراین
پرواز MH17، یکی از تلخترین سوانح هواپیماهای تجاری دنیا بهشمار میرود. پیش از این پرواز، موارد متعددی از حمله نظامی به پرندههای غیرنظامی ثبت شده بود اما این پرواز، با 283سرنشین، که 80نفر از آنها کودک بودند، فاجعهای ناگوار در تاریخ هوانوردی غیرنظامی دنیا بهشمار میرود. این هواپیما که از نوع بوئینگ777 متعلق به خطوط هواپیمایی مالزی بود، در تاریخ 17جولای2014 از آمستردام در هلند برخاسته و مقصد آن کوالالامپور مالزی بود اما بر فراز مناطق درگیری در شرق اوکراین مورد اصابت موشک قرار گرفت و سقوط کرد.
در سال2014، درگیری بین جداییطلبان مورد حمایت روسیه در اوکراین با دولت مرکزی، شرق این کشور را به یک میدان نبرد بزرگ تبدیل کرده بود و همزمان با انتشار خبر سقوط هواپیما، گمانهزنیها درباره اصابت آن با موشک هم مطرح شد. در نهایت، سازمان امنیت هوایی هلند بعد از تحقیقاتی 15ماهه، اعلام کرد که این هواپیما توسط یک موشک باک در شرق روسیه مورد اصابت قرار گرفته است.
در سال2016 هم یک تیم بینالمللی از دادستانهای جنایی اعلام کرد که موشک باک، از روسیه به اوکراین منتقل و از آنجا شلیک شده است. دولتهای هلند و استرالیا هم اعلام کردهاند که روسیه را مقصر سقوط این هواپیما میدانند. با این حال، روسیه این تحقیقات را بهخاطر وجود «انگیزههای سیاسی و سوگیری» رد کرده و گفته که نقشی در آن نداشته است. شرکت سازنده سیستمهای موشکی باک هم گفته که این موشک دیگر توسط نیروهای روسیه مورد استفاده قرار نمیگیرد و براساس تحقیقات خود به این نتیجه رسیده که موشک، از منطقه تحت کنترل دولت اوکراین شلیک شده است. این تیم، در ژوئن2019 نام 4نفر را به اتهام قتل 298سرنشین پرواز MH17 معرفی و قرار بازداشت آنها را هم صادر کرده است.
سقوط این هواپیما، تنها 4ماه بعد از آنکه یک بوئینگ777 دیگر خطوط هواپیمایی مالزی در پرواز از کوالالامپور به پکن مفقود شد، یک بحران عمیق برای این خط هواپیمایی ایجاد کرد. پرواز MH370 همچنان یکی از اسرار هوانوردی در سالهای اخیر بهشمار میرود و جستوجوهای گسترده برای پیداکردن قربانیان آن بیثمر مانده است. برای اوکراینیها اما پروازMH17 یادآور اتفاقی بود که کمتر از یکماه قبل، آنها را شوکه کرده بود. چهاردهم ژوئن2014، جداییطلبان اوکراینی با یک موشک ضدهوایی دوشپرتاب، یک هواپیمای ترابری اوکراینی را مورد هدف قرار دادند و سقوط این هواپیما، باعث مرگ تمام 49سرنشین آن شد. سقوط هواپیمای ایلوشین76 نیروی هوایی اوکراین، نخستین فاجعه بزرگ هوایی در این کشور از زمان شروع درگیریها بهشمار میرفت و زنگ هشداری برای قرار گرفتن هواپیمایی بزرگ در منطقه بحرانزده بود. دولت اوکراین این حادثه را تروریستی خواند اما جداییطلبان اعلام کردند که تمامی هواپیماهای نظامی را مورد هدف قرار خواهند داد.