مسئولیت معده‌تان با شماست

نیلوفر جلالی ـ روزنامه‌نگار

معمولاً در ایران نظارت درست و خوبی روی محصولات غذایی انجام می‌گیرد و نهادهای مسئول در این‌باره سختگیری‌های درست، آزمایش‌های دوره‌ای و بازرسی‌های منظم انجام می‌دهند. بر این اساس، هر ماده غذایی، استانداردهای مشخصی دارد و در تولید آن، باید این محدودیت‌ها و استانداردها رعایت شود.  میزان چربی، کربوهیدرات، سدیم و... محصولات لبنی مختلف باید مطابق استاندارد باشد. خوشبختانه چند سالی است که سازمان غذا و دارو اطلاعات نوشته‌های روی بسته‌بندی‌های مواد غذایی را بسیار جزئی‌تر و با دقت‌تر کرده است. قبلاً فقط می‌توانستیم مواد به‌کار رفته در یک محصول را روی بسته بندی آن بخوانیم. یا آنکه در نهایت اینکه ساخت کجاست و کارخانه آن در چه آدرسی واقع است.
حالا اما تقریباً هیچ محصول غذایی استاندارد و دارای گواهینامه‌ای وجود ندارد که روی آن، جدول حقایق تغذیه‌ای و کالری و مقدار مواد درج نشده باشد. از اینجای کار به بعد دیگر برعهده ماست که تصمیم بگیریم چه نوع محصولی را مصرف کنیم تا به سلامتمان کمترین ضرر را بزنیم. مهم‌ترین موضوع در این‌باره این است که ما باید یک مصرف‌کننده متعهد و مسئول باشیم. اطلاعات خود را درباره محصولات غذایی مختلف و برندهای قابل اطمینان بالا ببریم. باید دانست که ترکیبات هر ماده غذایی را از بیشترین به کمترین می‌نویسند. یعنی اگر برای مثال در بیسکوئیت، آرد گندم ابتدا آورده شده، یعنی حجم بیشتر این خوراکی را آرد گندم تشکیل می‌دهد، روغن نباتی گزینه دوم است و شکر گزینه سوم. پس این خوراکی نمی‌تواند محصول چندان سالمی باشد.




در جدول حقایق تغذیه‌ای نیز مقدار کالری در هر 100گرم ماده غذایی را آورده‌اند. یعنی اگر شما 100گرم از بیسکوئیت مذکور را بخورید، 20گرم قند، 15گرم چربی، 0.25گرم نمک و 0.4گرم اسید چرب ترانس وارد بدن خود کرده‌اید. خوردن 20گرم قند به‌خاطر تعدادی بیسکوئیت، ممکن است برای سلامت شما مضر باشد. به‌خصوص آنکه قند آن از نوع ساده (یعنی شکر) است. حجم مجاز شما برای گرفتن قندها که ممکن است در روز 100گرم یا 200گرم باشد (بسته به نوع رژیم غذایی شما) با خوردن چند عدد بیسکوئیت از میزان مجاز بالاتر می‌رود. در رژیم‌های غذایی کم کربوهیدرات، کل کربوهیدراتی (شامل قند و فیبر) که افراد در روز دریافت می‌کنند 20گرم است. و البته طبق همین جدول تغذیه‌ای، خوردن 100گرم از این بیسکوئیت 440کالری وارد بدن شما می‌کند که این میزان به‌راحتی می‌تواند باعث شود از محدوده بودجه کالری روزانه خارج شوید، بدون آنکه حتی سیر شده، یا مواد غذایی مفیدی را وارد بدن خود کرده باشید. و در نهایت نیز با ادامه این سبک غذایی دچار اضافه وزن و بیماری‌های مختلف شوید. پس این شما هستید که با خواندن حقایق تغذیه‌ای تصمیم می‌گیرید این بسته بیسکوئیت را میل کنید که چندان برای سلامت‌تان مفید نیست یا مثلاً 100گرم ماست چکیده بدون چربی را بخورید که قند و اسید چرب ترانس آن صفر است و 50کالری بیشتر انرژی وارد بدن شما نمی‌کند و در نهایت از مزایای لبنیات نیز بهره‌مند می‌شوید.
درباره بقیه مواد غذایی بدون بسته‌بندی مثل بعضی پروتئین‌ها، سبزیجات، آجیل‌ها، میوه‌ها و انواع خوراکی و غذایی که خودمان در منزل درست می‌کنیم نیز می‌توان اطلاعات تغذیه‌ای درست آنها را به‌دست آورد. امروز این کار به مدد وجود اپلیکیشن‌های متعدد، بسیار آسان شده است. یکی از بهترین اپلیکیشن‌ها در این زمینه «مانکن» است. که البته باید برای استفاده از آن مبلغ ناچیزی به سازندگان آن پرداخت شود. در این اپلیکیشن شما می‌توانید نام هر غذا یا خوراکی‌ای که می‌خورید را وارد کنید و درباره مواد مضر یا مقوی آن، میزان کربوهیدرات، پروئتین و چربی آن، حجم کالری و... آن مطلع شوید. شما در این اپلیکیشن می‌توانید برنامه غذایی روزانه خود را طوری تنظیم کنید که فقط مواد مغذی و سالم را بخورید. حتی می‌توانید مشخص کنید که برای کاهش وزن با توجه به قد، وزن، سن، میزان فعالیت و... چه میزان غذا وارد بدن خود کنید، چه ورزش‌هایی انجام دهید و طی چه فرایندی به وزن ایده‌آل برسید.
در نهایت، اینکه ما به شایعات درباره مواد غذایی توجه کنیم، یا اطلاعات خود را درباره آنها بالا ببریم و مواد درستی را وارد معده خود کنیم. همه‌‌چیز به خودمان و نوع انتخابی که درباره تغذیه‌مان می‌کنیم، بستگی دارد.