نکته
تحلیل سولانا از احتمال مذاکره بین ایران و آمریکا
تا ترامپ امتیاز ندهد مذاکره انجام نمی‌شود
خاویر سولانا، مسئول پیشین سیاست خارجی اتحادیه اروپا در مقاله‌ای به موارد مختلفی درباره ایران از جمله توافق هسته‌ای و روابط ایران و آمریکا پرداخت. سولانا که در مقطعی به عنوان مذاکره‌کننده هسته‌ای اروپا با چهره‌هایی مثل علی لاریجانی مذاکره می‌کرد، درباره روحانی نوشته است: روحانی، همان‌طور که انتظارش را داشتم، واقعا یک مذاکره‌کننده سرسخت بود اما همواره قدردان رویکرد راهگشا و پذیرای او بوده‌ام. بخش‌هایی از این مقاله را به نقل از ایسنا بخوانید:
ـ در سال ۲۰۱۳، پس از آنکه من دیگر سیاست فعالانه را ترک گفتم، روحانی من را به مراسم انتسابش به ریاست جمهوری دعوت کرد. پس از آنکه او برنامه‌هایش را در دیدارمان با جزئیات توضیح داد، شک نداشتم که رئیس جمهور جدید ایران، مصمم بود تا دوران تاریک ریاست جمهوری پیشین، یعنی محمود احمدی‌نژاد را پشت سر بگذارد.
ـ برخلاف تناقض‌های پی‌درپی دونالد ترامپ، می‌توانیم هدف او درباره ایران را بفهمیم، راهبرد «فشار حداکثری» او به دنبال فلج‌کردن اقتصاد ایران است تا مقامات آن، گزینه دیگری جز مذاکره از موضعی ضعیف‌تر نداشته باشند.
ـ با وجود اینکه تحریم‌‌های آمریکا لطمه‌های زیادی به اقتصاد ایران وارد ساخته، حکومت ایران به آن وضعیت مشکل‌ساز یا مذاکره دوباره نزدیک‌تر نشده است. مقامات ایرانی اگر دولت ترامپ حاضر نباشد که اول نوعی امتیاز بدهد، هیچ انگیزه‌ای برای مذاکره با دولت ترامپ ندارند. در واقع تهاجم اقتصادی آمریکا موجب تقویت آن دسته از قوای سیاسی ایران شده است که کمتر میانه‌رو هستند.
ـ اگردولت‌هایی مانند آمریکا، اسرائیل و عربستان سعودی مرتکب اشتباهات بسیار زیادی نشده بودند، رد پای ایران در خاورمیانه بسیار کم‌رنگ‌تر می‌بود. البته این اشتباهات بزرگ که شامل جنگ عراق و جنگ یمن نیز می‌شود، هزینه دستاوردهای ژئوپلیتیک چشمگیر ایران را بسیار کم کرده‌اند.
ـ دوره‌های انتخاباتی در ایران و آمریکا با هم تطابق دارند. انتخابات ریاست‌جمهوری و کنگره آمریکا در نوامبر ۲۰۲۰، در بازه انتخابات مجلس ایران در ماه فوریه [اسفندماه] و رقابت ریاست‌جمهوری ایران در سال۲۰۲۱، واقع خواهد شد. این گردباد انتخاباتی قریب‌الوقوع، نرم‌تر‌شدن موضع ایران را سخت می‌کند. جناحی سیاسی در ایران که بیشتر محافظه‌کار هستند و امیدوارند که بتوانند بر افت‌وخیزهای سیاست آمریکا در زمان رأی‌گیری سرمایه‌گذاری کنند، در حال اعمال فشار زیادی بر میانه‌روها‌ست. اگر افراطیون از هر دو کشور در انتخابات پیروز شوند، خصومت بی‌حاصل دوطرفه که روابط ایران را در بیشتر 40سال گذشته دربر‌گرفته است، عمیق‌تر خواهد شد اما اگر طرف‌های میانه‌رو‌تری پیروز شوند، هنوز فرصتی برای گشایش پتانسیل غنی ایران باقی خواهد بود.
