آسیا
کره‌شمالی؛ محور مذاکرات شرق دور
سران کشورهای چین، ژاپن و کره‌جنوبی خواستار بازگشت پیونگ‌یانگ و واشنگتن به میز مذاکره شدند
سران کشورهای چین، ژاپن و کره‌جنوبی در یک نشست سه‌جانبه، گرد هم آمدند تا بر سر اختلافات تجاری، نظامی و تاریخی موجود میان کشورهای خود به مذاکره بنشینند، اما مثل همیشه موضوع تسلیحات هسته‌ای کره‌شمالی به محور گفت‌وگوها تبدیل شد.
لی کگیانگ نخست‌وزیر چین، شینزو آبه نخست‌وزیر ژاپن و مون‌جائه این، رئیس‌جمهور کره‌جنوبی پس از مذاکرات سه و دوجانبه پشت درهای بسته، در یک نشست خبری اعلام کردند برای هر 3کشور، مسئله خلع‌سلاح هسته‌ای کره‌شمالی اولویت دارد و آنها به‌دنبال حل بحران در شبه‌جزیره کره از مسیر سیاسی هستند.
به‌گزارش خبرگزاری یونهاپ کره‌جنوبی، رئیس‌جمهور این کشور در پاسخ به سؤال خبرنگاران گفت که 3کشور توافق کرده‌اند برای ازسرگیری مذاکرات میان کره‌شمالی و آمریکا تلاش کنند. به گفته مون جائه‌این، برآیند دیدگاه‌های مقام‌های هر 3کشور این است که پیونگ‌یانک و واشنگتن باید در چارچوب «گفت‌و‌گوهای فوری» بار دیگر بر سر میز مذاکره بنشینند. سخنان سران کشورهای چین، ژاپن و کره‌جنوبی در مورد بحران در شبه‌جزیره کره در حالی مطرح می‌شود که پیونگ‌یانگ با اشاره به بی‌نتیجه بودن چندین دور گفت‌وگو با طرف آمریکایی، به‌طور یکجانبه، پایان سال میلادی جاری یعنی کمتر از یک هفته دیگر را به‌عنوان آخرین مهلت مذاکرات اعلام کرده است. مقام‌های کره‌شمالی همچنین اعلام کرده‌اند که به‌زودی برای آمریکایی‌ها یک «هدیه کریسمس» خواهند داشت؛ هدیه‌ای که به اعتقاد کارشناسان می‌تواند یک آزمایش هسته‌ای تازه از سوی کره‌شمالی باشد.
اگرچه 3کشور مهم شرق دور در نشست دیروز خود در شهر چنگدو در جنوب غرب چین تلاش کردند با تمرکز بر ماجرای تسلیحات هسته‌ای کره‌شمالی، خود را در مقابل خبرنگاران هم‌نظر نشان دهند، اما اختلافات آنها بسیار بزرگ‌تر از آن است که بتوان به سادگی از کنار آن رد شد. چین تلاش کرده طی ماه‌های اخیر از تنش میان خود با 2همسایه دیگر یعنی ژاپن و کره‌جنوبی بکاهد، اما توکیو و سئول بیش از یک سال است که درگیر تنش تجاری بی‌سابقه‌ای شده‌اند که ریشه در روابط تاریخی 2طرف دارد. دیروز نخست‌وزیر ژاپن و رئیس‌جمهور کره‌جنوبی پس از 15ماه با یکدیگر دیدار کردند و در مقابل دوربین‌ها به هم لبخند زدند تا شاید کشورها شان مسیر تنش‌زدایی را درپیش بگیرد.
اختلافات ژاپن و کره‌جنوبی
سایه 35سال اشغال نظامی کره‌جنوبی توسط ژاپن، همیشه بر سر روابط این 2کشور سنگینی کرده است. ژاپنی‌ها متهم هستند که بین سال‌های 1910 تا 1945، زمانی که کره‌جنوبی را به‌عنوان مستعمره خود تحت کنترل داشتند، با مردم این کشور رفتارهای غیرانسانی داشته‌اند. کار اجباری و بردگی جنسی بخشی از رفتار ژاپنی‌ها در کره‌جنوبی است که با وجود گذشت دهه‌ها همچنان در حافظه تاریخی مردم کره زنده مانده است. داغ این ماجرا بار دیگر امسال تازه شد. دادگاهی در کره‌جنوبی با صدور حکمی اعلام کرد شرکت‌های ژاپنی باید به شاکیان کره‌ای‌شان به‌خاطر کار اجباری در جریان جنگ جهانی دوم غرامت پرداخت کند. ژاپن اما اعلام کرد که این موضوع پیش از این میان 2کشور حل شده و امکان باز کردن دوباره پرونده وجود ندارد. 2طرف بلافاصله به اقدامات تلافی‌جویانه علیه یکدیگر در حوزه‌های تجاری و همکاری‌های نظامی دست زدند.
کره‌جنوبی اعلام کرد به همکاری‌های اطلاعاتی خود با ژاپن پایان می‌دهد. ژاپنی‌ها هم در مقابل اعلام کردند صادرات مواداولیه شیمیایی لازم برای تولید چیپ‌های کامپیوتری و صفحه نمایش گوشی‌های موبایل را به کره‌جنوبی متوقف می‌کنند. این اقدام ژاپن، با واکنش بسیار تند مردم در کره‌جنوبی روبه‌رو شد. برخی حتی شیشه خودروهای ژاپنی خود را در خیابان‌ها شکستند. روابط میان این 2 با شیب تندی به سمت تنش بیشتر پیش می‌رفت تا اینکه آمریکایی‌ها برای حل بحران میان 2 متحد مهم خود در شرق دور وارد شدند. توکیو و سئول‌ماه گذشته اعلام آتش‌بس کردند. کره‌جنوبی اعلام کرد که به همکاری اطلاعاتی‌اش با ژاپن ادامه می‌دهد و ژاپن نیز در مقابل موانع صادرات مواداولیه به کره را رفع کرد. با این حال، تنش میان 2کشور همچنان در اوج وجود دارد و احتمال می‌رود بار دیگر در آینده توکیو و سئول را رو در روی هم قرار دهد.
اختلافات چین و کره‌جنوبی
چین بزرگ‌ترین شریک کره‌جنوبی است، اما روابط 2طرف از 2سال پیش درپی تصمیم کره‌ای‌ها برای میزبانی از سیستم دفاع موشکی «تاد» آمریکا در خاک خود، به سردی گراییده است. پکن این اقدام را تهدیدی علیه امنیت ملی خود می‌داند اما کره‌جنوبی اعلام کرده سیستم دفاع موشکی آمریکا با هدف مهار موشک‌های کره‌شمالی در خاک این کشور مستقر شده‌اند. دولت چین به تلافی اقدام کره‌جنوبی، اعزام تورهای گردشگری را به این کشور متوقف کرده است. پکن همچنین تولیدات تلویزیونی و دیگر کالاهای فرهنگی کره‌ای را هم بایکوت کرده است.
از سوی دیگر، سئول نیز به‌خاطر انجام عملیات گشت هوایی مشترک میان جنگنده‌های چینی و روسی در آبهای حائل میان کره‌جنوبی و ژاپن به پکن معترض است. کارشناسان نظامی معتقدند چین و روسیه از این پروازها برای آزمایش سیستم‌های دفاعی آمریکا مستقر در منطقه استفاده می‌کنند. کره‌جنوبی به‌دنبال تنش‌زدایی با چین است و سعی دارد سال آینده میلادی با میزبانی از شی‌جین‌پینگ، رئیس‌جمهور چین، یک‌بار برای همیشه به اختلافات میان 2طرف پایان دهد.
اختلافات چین و ژاپن
چینی‌ها دامنه اختلافات‌شان با ژاپنی‌ها بیش از هر کشور دیگری است، اما پکن طی سال‌های اخیر تلاش کرده به سمت تنش‌زدایی جدی با توکیو گام بردارد. بسیاری از تحلیلگران، جنگ تجاری بی‌سابقه را میان چین و آمریکا دلیل اصلی چرخش چین به سمت ژاپن می‌دانند. شی‌جین‌پینگ قرار است، بهار سال آینده به توکیو سفر کند تا 2کشور آغازگر فصل تازه‌ای از روابط دوجانبه باشند.
سفر رئیس‌جمهور چین به ژاپن اما مخالفان بسیاری دارد. بیش از 10نفر از اتباع ژاپن در چین به اتهام جاسوسی در بند هستند و ناوهای ارتش چین دائما به آبهای مورد مناقشه میان 2کشور در دریای چین جنوبی تعرض می‌کنند. ژاپن بارها افزایش قدرت نظامی چین را در سال‌های اخیر تهدید برای امنیت ملی خود دانسته است. ژاپنی‌ها حتی خطری که از سوی پکن آنها را تهدید می‌کنند هم‌سطح با خطر متاثر از کره‌شمالی می‌دانند. توکیو نیز در مقابل توانایی‌های دفاعی خود را افزایش داده و با رقبای چین، یعنی هند و استرالیا وارد ائتلاف شده است.
