طرح گمشده!

امیرعباس نخعی _  روزنامه‌نگار

هوا که آلوده میشه و مدارس تعطیل؛ آدم ناخودآگاه یاد طرح معطل مانده تعطیلات تابستونی میفته؛ طرحی که ظاهرا سرنخش برمی‌گرده به سال‌های دور پیش از انقلاب و تابه‌حال نیز به سرانجام نرسیده است.

سال ٧٥ و همزمان با روی کار آمدن دولت زنده‌یاد هاشمی رفسنجانی و وزارت محمدعلی نجفی- وزیرآموزش و پرورش- قرار شد مدارس ١٠ روز در میانه زمستان تعطیل باشند و در عوض دانش‌آموزان ١٥ روز زودتر و در میانه شهریور به مدرسه بروند. نجفی، وزیر وقت آموزش و پرورش، آن زمان هدف از اجرای این طرح را امکان مسافرت‌های زمستانی خانواده‌ها و ایرانگردی در این فصل اعلام کرد اما پس از یک دوره کوتاه اجرا و با تصویب سه فوریتی مجلس، غیرقابل اجرا شد. سال‌ها بعد، شورای‌عالی آموزش و پرورش پیشنهاد ساماندهی تعطیلات تابستانی دانش‌آموزان و احتمالا کاهش آن را مورد بررسی قرار داد و با ارسال نامه‌ای به پژوهشکده تعلیم و تربیت خواست به مطالعه بیشتر درباره این طرح بپردازد؛ طرحی که البته هیچ وقت به نتیجه نرسید. این طرح به دفعات و توسط مسئولان مختلف تکرار شد؛ مسعود سلطانی‌فر(وزیر ورزش کنونی) رئیس اسبق سازمان میراث فرهنگی و گردشگری در فروردین 93برای توزیع سفر و ایجاد فرهنگ سفر در زمستان پیشنهاد تعطیلی زمستانی را به دولت داد یک‌بار هم معصومه ابتکار- رئیس اسبق سازمان حفاظت محیط‌زیست- در دی‌ ۹۵ خبر از پیشنهاد این سازمان به وزارت آموزش‌ و پرورش برای تغییر تعطیلات مدارس داد که این‌بار هم به نتیجه نرسید.

سال گذشته و با اوج گرفتن شدت آلودگی هوای کلانشهرها مجددا مسئولین این طرح را از بایگانی درآورده و درباره جزئیاتش صحبت کردند و مردم کلانشهرها که از شدت آلودگی هوا از مرگ خاموش در کوچه پس‌کوچه‌های شهر سخن می‌گفتند به یک‌باره نگاهشان به تعطیلات تابستانی مدارس و احتمال سفر زمستانی در اوج آلودگی افتاد و با خود گمان می‌کردند اگر سال 97را هم با این آلودگی سپری کنند این شانس را دارند که در هوای آلوده و کشنده سال آینده با فرزندان خود چند روزی هم که شده شهرهای بزرگ را ترک کنند یا دست‌کم به کاهش آلودگی امیدوار باشند. علی اصغر مونسان- رئیس سازمان میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی- شهریور سال گذشته با بیان اینکه اگر بتوانیم تعطیلات زمستانی دانش‌آموزان را عملیاتی کنیم گامی بزرگ در رونق گردشگری استان‌های جنوبی برداشته‌ایم، تأکید کرد که زیرساخت‌های گردشگری در سال‌های اخیر پیشرفت خوبی داشته و در مناطقی که زیرساخت‌های لازم موجود نیست از گسترش بوم‌گردی برای جذب گردشگر استفاده می‌شود.
رؤیایی که هرگز محقق نشد و برخی نگاه‌های خرد به‌جای نگاه کلان در مراکز قانونگذاری این طرح را به گل نشاندند. مخالفان بدون در نظر گرفتن شهرهای بزرگی چون تهران، تبریز، ارومیه، اراک، اصفهان و... که جمعیت بزرگی از کشور را در بر‌می‌گیرد به هوای پاک در برخی شهرهای جنوبی و روستاها استناد کرده و این طرح را از گردونه خارج کردند. یا برخی به بهانه گرفتاری کارمندان مادر با تعطیل شدن مدارس در زمستان عملا سدی در برابر این طرح ایجاد کردند. درصورتی‌که بحث ادارات و شغل والدین کارمند موضوعیت زمانی ندارد چراکه آن دسته از کودکان که در تابستان تعطیل هستند هم احیانا والدین شاغل دارند و این نمی‌تواند استدلال مناسبی برای جلوگیری از اجرای این طرح باشد.
اگر دولت و دستگاه قانونگذاری کشور درباره این طرح و طرح‌های مشابه هرچه سریع‌تر تصمیم‌گیری نکند شرایط خودش را دیکته خواهد کرد چنان‌که امسال هوا منتظر نظر مخالفان این طرح نشد و مدارس کلانشهرها را به تعطیلی پی در پی و بدون برنامه‌ریزی برای اولیا و مسئولین کشاند. درصورتی‌که اگر برنامه‌ریزی از پیش تعیین شده بود تأثیر این تعطیلات می‌توانست بیشتر باشد و بخشی از هجوم مرخصی‌گیری در ادارات هم از تابستان و به‌ویژه خرداد به زمستان شیفت می‌شد.

هیچ‌چیز واجب‌تر از سلامت شهروندان نیست.آلودگی هوا موضوع مبتلا به بسیاری از شهرهای بزرگ دنیاست ولی می‌توان برای آن برنامه داشت.می‌توان دست‌کم بخشی از مردم را از این شرایط نجات داد. همه می‌دانیم با بهترین برنامه‌ریزی هم با اوضاع اقتصادی کنونی و حتی بهتر از این نجات هوای کلانشهرها از آلودگی تا 10سال به طول خواهد انجامید. پس باید راهی برای سلامت و نجات مردم بیابیم؛ هزینه درمان و بیمه مردم خسارت سنگین‌تری خواهد داشت که ما آن‌را نمی‌بینیم؛خسارتی که بخشی از آن بازگشت ناپذیر است.