انتخابات؛ یک گام به پیش

مهلت شکایت داوطلبانی که صلاحیت آنها در هیأت‌های اجرایی تأیید نشده بود، روز گذشته پایان یافت. روز 27آذر مراتب ردصلاحیت داوطلبان انتخابات مجلس از سوی فرمانداران به این افراد اعلام شد. این داوطلبان از تاریخ 28آذر تا اول دی فرصت داشتند تا شکایت خود را به هیأت نظارت استان اعلام کنند. هیأت نظارت استان از امروز به‌مدت 20روز (تا21دی) فرصت دارد تا به این شکایات رسیدگی کند. داوطلبانی که صلاحیت آنها در این مرحله نیز احراز نشود، این فرصت را دارند تا بار دیگر شکایت کنند و شورای نگهبان 20 روز(22دی تا 11بهمن) زمان دارد تا به این شکایات رسیدگی کند. 22بهمن اسامی قطعی نامزدهای انتخابات مجلس شورای اسلامی اعلام خواهد شد.
به گزارش ایسنا، عبدالرضا رحمانی‌فضلی، وزیر کشور هفته گذشته اعلام کرد که از مجموع ۱۶۰۳۳نفر داوطلبانی که برای انتخابات یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی ثبت‌نام اولیه کردند تا پایان زمان قانونی رسیدگی به صلاحیت‌ها در هیأت‌های اجرایی، تعداد ۸۴۸ نفر اعلام انصراف کردند. در نهایت پرونده ۱۵۱۸۵نفر مورد بررسی قرار گرفت و در نتیجه صلاحیت ۹۱.۲ درصد از افراد در هیأت‌های اجرایی مورد تأیید قرار گرفت و نتیجه به هیأت‌های نظارت اعلام شد.
در مرحله نخست تعیین صلاحیت داوطلبان کاندیداتوری مجلس، هیأت‌های اجرایی براساس استعلام از مراجع چهارگانه(وزارت اطلاعات، نیروی انتظامی، دادگستری و ثبت احوال) و برخی موازین قانونی از 17تا 26آذر به بررسی صلاحیت‌ها پرداختند و در پی اعلام نتایج، اسامی تعدادی از فعالان سیاسی و چهره‌های حزبی در فهرست ردصلاحیت شده‌ها منتشر شد.
بررسی صلاحیت نامزدها، یکی از چالشی‌ترین و پرابهام‌ترین مراحل برگزاری انتخابات در کشور است که به‌نظر می‌آید مبنای آن فراتر از استعلامات مراجع چهارگانه باشد؛ سخنگوی شورای نگهبان پیش‌تر در گفت‌وگویی با همشهری به تحقیقات محلی، گزارش‌های سازمان اطلاعات سپاه و نیز گزارش‌های مردمی اشاره کرده بود که می‌تواند ملاک بررسی صلاحیت نامزدها قرار بگیرد. عباسعلی کدخدایی گفته بود «ما قانونی نداریم که فقط نظر مراجع چهارگانه در احراز صلاحیت‌ها ملاک باشد.» کدخدایی در تشریح جایگاه قانونی سازمان اطلاعات سپاه گفته بود: «گزارش‌های این دست مراکز برای ما در جرگه گزارش‌های غیررسمی و مردمی تعریف می‌شود که محل اعتناست.» 
حسین طائب، رئیس سازمان اطلاعات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نیز پیش از این در سخنانی در همایش سراسری هیأت‌های نظارت بر انتخابات مجلس گفته بود «جریان نفوذ به‌دنبال وارد کردن عناصر خود به مجلس است که البته شورای نگهبان و اطلاعات سپاه مراقب هستند و نمی‌گذارند چنین اتفاقی بیفتد.» 
عبدالرضا رحمانی‌فضلی، وزیر کشور و مسئول برگزاری انتخابات نیز طی اظهاراتی درباره نحوه بررسی صلاحیت داوطلبان انتخابات گفته بود «بنده موافق نیستم کسی که به نظام اعتقاد ندارد و یا سوابق اقتصادی یا اخلاقی‌اش به‌گونه‌ای است که در تراز انقلاب نیست، تأیید شود.» با این حال، موضوع بررسی صلاحیت‌ها، به‌ویژه در شورای نگهبان و اعمال نظارت استصوابی همواره مورد انتقاد طیفی از گروه‌های سیاسی بوده است؛ اینکه شورای نگهبان بر چه اساسی و بر مبنای چه شواهد و مدارکی صلاحیت نامزدهای انتخاباتی را رد کرده یا احراز نمی‌کند، محل مناقشات فراوان است. سخنان حسن روحانی رئیس دولت چندی پیش در این‌باره حاشیه‌ساز شد؛ آنجا که با انتقاد از «فیلتر تنگ» شورای نگهبان گفت «بگذاریم احراز صلاحیت در اختیار مردم باشد.»