توانمندسازی، کلید مسئله کودکان زبالهگرد
فرشید یزدانی _ مدیرعامل انجمن حمایت از حقوق کودکان
زبالهگردی کودکان یکی از بدترین اشکال کار کودک است که آثار جدی در سلامت جسمی و روانی آنها میگذارد. البته این معضل ابعاد مختلف و پیچیدهای دارد که مانع حذف سریع و برخورد ضربتی با پیمانکارانی که آنها را بهکار گرفتهاند، میشود. ما در انجمن حمایت از حقوق کودکان بعد از پژوهشهای گسترده و دقیق به پیچیدگی موضوع پی بردیم و معتقدیم که در تصمیمگیریهای کلان برای این کودکان باید اصل اساسی مصلحت کودک را
درنظر بگیریم.
اگر بخواهیم یکباره و ضربتی این کودکان را از چرخه زبالهگردی جمع کنیم، قطعا بسیاری از آنها برای گذران زندگی دچار بحران میشوند و به شغلی دیگر روی میآورند. اگر وسایل بهداشتی مانند دستکش و ماسک برای حفاظت از سلامت آنها، در اختیارشان بگذاریم، عدهای میگویند که به این شغل کودکان مشروعیت دادند؛ بنابراین باید رعایت حداکثری منافع این کودکان
را کرد.
با این تفاسیر سؤال پیش میآید که پس چه کاری برای این کودکان که در معرض آسیبهای جسمی و روحی هستند، میتوان انجام داد؟ تحقیقات ما نشان میدهد که ارزش این زبالهها در سال 97، 2هزار و 600میلیارد تومان برای پیمانکاران آن بوده که امسال به 3هزار و 400میلیارد تومان
رسیده است.
از سوی دیگر همین تحقیقات نشان میدهد که 5هزار کودک در تهران برای این پیمانکاران زباله جمعآوری میکنند که سهمشان دو و نیم درصد از کل این درآمد است؛ یعنی رقمی بین یک تا یک میلیون و 200هزار تومان در ماه. این در حالی است که پیمانکار 3 تا 4برابر از این روش کسب درآمد دارد. تمام این رقمها نشان میدهد که چه فساد اقتصادی سیستماتیکی در این جریان نهفته است که باید مسئولان مربوط آن را
اصلاح و شفاف کنند.
این شفافیت اگر رخ دهد و سهمی از این درآمدها برای اصلاح فرایند زبالهگردی اختصاص یابد، قطعا میتوان گام به گام این کودکان را از چرخه جمعآوری زباله جدا و به خانواده برگرداند. چطور؟ با توانمندسازی آنها در چند مرحله، مثلا ابتدا کودکان زیر 10سال را از این فرایند جدا کنیم و سپس کودکان 10تا 13ساله و بهتدریج تا پایان سن نوجوانی.
بررسیهای ما نشان میدهد شهرداری تهران توانسته است 200میلیارد تومان از پیمانکاران در حوزه پسماند دریافت کند و امسال هم این رقم به 400میلیارد تومان رسیده است. باید از شهرداری خواست بخشی از در آمد خود را بهعنوان سهم اجتماعی این کودکان درنظر بگیرد تا بتوانیم آنها را توانمندسازی کنیم. این روش میتواند کلید حل مسئله کودکان زبالهگرد باشد.