فرسایش خاک، ایران را به کشور سیلابها تبدیل کرد
بیشترین فرسایش خاک در کشور مربوط به 8میلیون هکتار اراضی کشاورزی است
رئیس پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری با اشاره به اینکه میزان بارندگی در کشور یک سوم متوسط جهانی است، گفت: عمق متوسط منابع آبی و سفرههای زیرزمینی منفی 18متر است.
به گزارش ایرنا، داوود نیکنامی، میزان تبخیر در کشور را 3برابر متوسط جهانی اعلام کرد و افزود: 30درصد نزولات جوی کشور روی 75درصد اراضی کشور و 70درصد باقیمانده هم روی 25درصد از عرصههای کشور نازل میشود. به گفته وی، 75درصد نزولات جوی در شرایط غیرفصل زراعی و 25درصد در فصل زراعی میبارد؛ این محدودیتهایی است که در کشور با آن مواجه هستیم.
مصرف آب در کشاورزی
داوود نیکنامی گفت: طبق اعلام وزارت نیرو بیش از 92درصد منابع آبی کشور در بخش کشاورزی مصرف میشود هر چند بخش کشاورزی ادعا میکند که این میزان بیشتر از 70 تا 75 درصد نیست اما این حجم مصرف آب نیازمند توجه خاص است.
او درباره آبهای تجدیدپذیر گفت: وزارت نیرو اعلام میکند که از دورههای مختلف حجم این آب به سمت افول پیش میرود و عمق منابع آبهای زیرزمینی کاهش یافته است.
رئیس پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری یادآور شد: بهعلت برداشتهای بیرویه از منابع آبی شاهد بروز پدیده فرونشست و تخریب آبخوانها در دشتهای کشور هستیم.
نرخ فرسایش خاک در کشور 3برابر آسیاست
او در بخشی از گفتههای خود به فرسایش خاک در کشور اشاره کرد و گفت: فرسایش خاک در کشور ما 16.5تن در هکتار است درحالیکه متوسط نرخ فرسایش در آسیا حدود 6تن در هکتار است.
نیکنامی درباره وقوع سیل در کشور تصریح کرد: در دهه40 حدود 190 وقوع سیل در کشور ثبت شده است. این آمار در دهه80 به هزار و 300 رسید و اکنون که در دهه90 هستیم و هنوز سال96 هم به پایان نرسیده حدود 2هزار سیل رخ داده است.
او تأکید کرد: عملیات حفاظت خاک و آبخیزداری روزبهروز افزایش مییابد اما روند کار بهگونهای نیست که نتیجه آن چشمگیر و راضیکننده باشد و مسائل و مشکلات اساسی را در پی دارد.
رئیس پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری به فرسایش خندقی اشاره کرد و گفت: فرسایش خندقی در سطح 500هزار هکتار مانند یک سرطان اراضی طبیعی و زراعی کشور را از بین میبرد.
طبق تعریف، فرسایش خندقی پیشرفتهتر از فرسایش شیاری است. تفاوت فرسایش خندقی و شیاری در این است که در فرسایش خندقی عرض و عمق خندقها خیلی با هم اختلاف ندارند، درحالیکه در فرسایش شیاری عرض شیارها معمولا چندین برابر عمق آنهاست.
آمایش سرزمین
او گفت: بحث آمایش سرزمین از سال1345 در کشور آغاز شد و در آخرین مرحله پیشرفت، دفتر تلفیق برنامه آمایش و توسعه منطقهای در معاونت برنامهریزی و نظارت راهبردی منطبق با سیاستهای کلی نظام ابلاغ شده از سوی مقام معظم رهبری در سال90 ایجاد شد، باوجود این، عملا هیچ وزارتخانهای قید و بندی در رابطه با سرفصلهای آمایش سرزمین ندارد.
نیکنامی با تأکید بر مدیریت یکپارچه در کشورگفت: متأسفانه مدیریت در کشور ما بخشی و جزیرهای است و همین موضوع باعث شد تا ستاد احیای دریاچه ارومیه شکل گیرد، از سوی دیگر پول کشور بابت خرابکاریهایی که ناشی از مدیریت توسعههای بخشی ایجاد شده، هزینه میشود.
مدیریت نادرست سرزمین باعث 90هزار لغزش زمین شده است
رئیس پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری با اشاره به اینکه 90هزار مورد زمین لغزش بهعلت مدیریت نادرست در کشور اتفاق افتاده است، گفت: 16.5میلیون هکتار اراضی حساس به فرسایش داریم که تمام آنها مورد بهرهبرداری قرار میگیرند درحالیکه باید خط قرمزی دور آنها کشیده شود و محافظت شوند. وجود بیش از 130هزار حلقه چاه غیرمجاز از دیگر مشکلات این بخش است که متأسفانه مجلس نیز مصوب کرد بخش عمدهای از آنها مجاز شناخته شوند. داوود نیکنامی تأکید کرد: بحث مدیریت یکپارچه منابع در حوزه آبخیزداری یکی از مسائل عمده و مهم است. مدیریت یکپارچه منابع در حوزه آبخیز سبب نجات تنوع زیستی رو به نابودی کشور میشود. در بخش کشاورزی هم 4میلیون هکتار بهصورت آیش و 4میلیون هکتار بهصورت دیم کشت میشود. بیشترین فرسایش خاک هم مربوط به همین عرصههاست.