ظهور نشانه‌های رونق تولید

نخستین سیگنال‌های رونق تولید در آمارهای عملکرد بورس کالا مشاهده شده است. این آمارها نشان می دهد حجم تقاضای واحد‌های تولیدی و صنعتی برای خرید مواد اولیه ، از اواسط پاییز  امسال به طور مداوم در حال افزایش است و تقاضا برای خرید مواد اولیه دراین مدت دست کم 50 درصد افزایش یافته است.

به گزارش همشهری، در حالی‌که اقتصاد ایران در حال حاضر با رکود تورمی مواجه است و سال قبل نیز   رشد اقتصادی ایران منفی 4.9 درصد برآورد شد، اطلاعات تازه نشان می دهد نشانه‌هایی از رونق تولید در حال نمایان شدن است. به طورکلی رکود اقتصاد به کاهش مصرف و همین طور کاهش تقاضا برای خرید مواد اولیه از سوی واحد‌های صنعتی منجر می شود؛ زیرا کاهش مصرف، مقدار تولید را هم در واحد‌های صنعتی کاهش می دهد. اما آمار معاملات خرید مواد اولیه پتروشیمی، فرآورده‌های نفتی و محصولات صنعتی و معدنی بیانگر آن است که از اواسط آبان ماه تاکنون مقدار تقاضا برای خرید این محصولات دست کم 50 درصد نسبت به میانگین معاملات هفتگی از ابتدای سال تاکنون افزایش یافته است. این آمار امیدها را برای بازگشت رونق به خطوط تولید در صنایع پایین دستی افزایش داده است.

آمار‌هاچه می‌گوید 
اطلاعات آماری نشان می‌دهد از ابتدای امسال تا اواسط آبان ماه   میانگین خرید محصولات صنعتی و معدنی در بورس کالا 150 هزار تن بوده اما از هفته سوم آبان ماه  حجم تقاضا به یکباره با صعود مواجه شده است و حتی در هفته دوم آذرماه به 318 هزار تن رسیده است. به طور میانگین در چند هفته گذشته هفته ای 250 هزار تن محصولات صنعتی و معدنی در بورس کالا خریداری شده که نسبت به میانگین معاملات سالانه دست کم 100 هزار تن افزایش نشان می دهد. محصولات صنعتی و معدنی خریداری شده واحد‌های صنعتی، صرف تولید محصولات واسطه‌ای در بخش ساختمان،تولید فولاد و صنایعی مانند خودرو سازی می‌شود. بنابر این می توان گفت افزایش تقاضای واحدهای صنعتی برای خرید این محصولات با چشم‌انداز افزایش تقاضا در ماه‌های آینده صورت می گیرد و می‌توان امیدوار بود حجم تقاضا هم متناسب با تولید در ماه‌های آینده با رشد مواجه شود.
داده‌های آماری همچنین نشان می‌دهد خرید محصولات پتروشیمی نیز درهفته قبل به 130 هزار تن رسید که 50 هزار تن بیشتر از میانگین معاملات هفتگی این محصولات است. ازاواسط آبان ماه هرهفته 110 هزار تن محصولات پتروشیمی در بورس کالا خریداری شده در حالی که میانگین معاملات محصولات پتروشیمی از ابتدای امسال تاکنون 80 هزار تن بوده است. این آمارگویای آن است که احتمالا در ماه‌های آینده روند تولید کالاهای واسطه‌ای در بخش پتروشیمی رشد خواهد داشت.
همین رویه در معاملات فرآورده‌های نفتی هم حاکم است  طوری‌که حجم خرید مواد اولیه در بخش فرآورده‌های نفتی از اواسط آبان ماه تاکنون 120 هزار تن بیشتر از میانگین معاملات سالانه است.این اطلاعات نشان می دهد میانگین هفتگی تقاضا برای خریدفرآورده‌های نفتی از اول امسال تاکنون 200 هزار تن بوده است که این رقم در طول چند هفته گذشته به طورمیانگین به 320 هزار تن رسیده است.مطابق این اطلاعات فقط درهفته دوم آذرماه 431 هزار تن فرآورده‌های نفتی شامل قیر،وکیوم باتوم،روغن،سلاپس واکس،گوگرد،عایق‌های رطوبتی و لوب کات در بورس کالا خریداری شده که دست‌کم 113 درصد بیشتر از میانگین هفتگی معاملات فرآورده‌های نفتی است.

خطر سیاست سرکوب قیمت‌ها 
برآوردها نشان می‌دهد احتمالا تحت تاثیر افزایش تقاضا برای خرید مواد اولیه دربورس کالا ظرف روزهای آینده قیمت این محصولات در بورس کالا با افزایش مواجه خواهد شد. مطابق دستورالعمل‌های اقتصادی با افزایش حجم تقاضا برای خریدکالاها قیمت‌ها افزایش می‌یابد. در چنین شرایطی وزارت صنعت در طول سال‌های گذشته به جای پرداختن به عوامل بنیادین اقتصاد برای ایجاد تعادل در قیمت‌ها بر مبنای عملکرد بازار، عمدتا دست به اجرای سیاست سرکوب قیمت و کنترل بازار زده است. به نحوی که در دوره‌های گذشته وزارت صنعت با تهیه  دستور‌العمل قیمت‌گذاری و تعیین قیمت پایه محصولات به زعم خود تلاش کرده از افزایش قیمت جلوگیری کند درحالی که این رویه درطول چند سال گذشته به توزیع رانت گسترده میان برخی از تولید‌کنندگان منجر شده است.    در طول همه این دوره‌ها برخی تولید کنندگان از سیاست سرکوب بازار و کنترل قیمت‌ها استفاده کرده و با خرید محصولات ارزان‌قیمت در بورس کالا آنها را با قیمت‌های بالاتری در خارج از بورس فروخته و میلیارد‌ها تومان سود کرده‌اند. سال قبل یک خریدار  که به سلطان قیر معروف شد توانست از طریق همین شیوه سود سرشاری به دست بیاورد. کارشناسان توصیه می کنند وزارت صنعت به جای اجرای سیاست سرکوب قیمت‌ها بهتر است به قواعد اصلی بازار پایبند باشد تا تحت تاثیر تعادل در عرضه و تقاضا قیمت‌ها هم به تعادل برسد.