وقتی ستاره‌ها به زمین نزدیک شدند
تلسکوپ در فضایی کاملا رقابتی اختراع شد و نام بسیاری از دانشمندان در شکل‌گیری طرح آن مشاهده می‌شود
تلسکوپ یکی از مهم‌ترین ابزارها در علم ستاره‌شناسی است. موضوع اختراع این وسیله در تاریخ مبهم مانده، اما برخی بر اساس اسناد به‌دست آمده مدعی شده‌اند که نخستین تلسکوپ در جهان را «هانس لیپرشی» دانشمند آلمانی - هلندی ساخته است؛ چراکه بر اساس شواهد ارائه شده، او نخستین کسی بوده که برای ثبت اختراع این وسیله، اقدام کرد.
عینک‌سازی که مخترع شد
هانس لیپرشـــی در سال1570 در شهر وسل به‌دنیا آمد؛ شهری که اکنون در غرب آلمان قرار دارد. در سال1594، او در میدلبورگ اقامت گزید؛ شهری که اکنون در هلند واقع شده است. او بلافاصله پس از شروع زندگی در این شهر، ازدواج کرد. لیپرشی یک لنزساز و عینک‌ساز فوق‌العاده بود و در این شهر مغازه‌ای معتبر داشت. او تا پایان عمرش که سپتامبر سال1619 بود در این شهر زندگی کرد.
اختراع تلسکوپ
هانس لیپرشی به‌عنوان نخستین کسی در تاریخ مطرح است که برای ثبت امتیاز یک تلسکوپ انکساری اقدام کرد. کار او با دستگاه‌های بصری از هانس عینک‌سازی بزرگ و قابل ساخته بود؛ صنعتی که پیش‌تر و در قرن سیزدهم در ونیز و فلورانس رشد یافته بود و بعدها به آلمان و هلند نیز رسید. لیپرشی در روز دوم اکتبر سال1608 به دولت هلند درخواست ثبت اختراع دستگاه خود را با عنوان «وسیله‌ای برای دیدن چیزهای دور مثل اینکه در نزدیک هستند» ارائه کرد. این کار چند هفته پیش از اختراع دیگر مخترع هلندی «یاکوب متیوس» بود. لیپرشی موفق به دریافت حق ثبت اختراع نشد، چون سایر تولیدکنندگان عینک نیز چنین درخواستی را ارائه داده بود، اما او به‌خاطر طراحی‌اش از دولت هلند پاداش دریافت کرد. تلسکوپ اما راه بسیار طولانی‌ای را برای تکامل داشت و بسیاری کپلر و گالیله را مخترعان و تکمیل‌کنندگان اصلی تلسکوپ می‌شناسند. با این حال نمی‌توان تلاش‌های هانس لیپرشی را در این خصوص نادیده گرفت.
ایده نخستین
داستان‌های فراوانی درخصوص اینکه لیپرشی چگونه به فکر اختراع تلسکوپ افتاد، روایت شده است. در یکی از این حکایت‌ها آمده که 2کودک در حال بازی با لنزهای داخل مغازه هانس بودند و او شنیده که یکی از کودکان به دیگری می‌گوید، اشیاء از پشت 2لنز روی هم چقدر به او نزدیک شده‌اند. یک جای دیگر هم نقل شده که ایده اصلی به شخصی دیگر تعلق داشته و لیپرشی آن را به‌نوعی مال خود کرده است.
دستگاه لیپرشی
ابزار اصلی لیپرشی شامل 2عدسی محدب با یک تصویر معکوس یا یک عدسی شیئی محدب و یک لنز چشمی مقعر بود که می‌توانست تصویری عمودی داشته باشد. این وسیله که تا 3سال بعد از ساختش، تلسکوپ نامیده نمی‌شد، دارای قدرت بزرگ‌نمایی 3برابر (3X) بود.
وسیله‌ای که گالیله ساخت
به گزارش همشهری، ماه ژوئن سال1609 گالیله از ساخته‌شدن تلسکوپ آلمانی - هلندی با خبر شد و خیلی سریع به فکر عملی کردن طرح خود افتاد. او توانست تلسکوپ خود را در ظرف یک‌ماه بسازد و حدود یک‌سال نیز برای بهبود کارایی آن زمان سپری کرد.
نام‌گذاری تلسکوپ
روزی در یک مهمانی که به افتخار گالیله برگزار شده بود، او از دستگاه دورنمای خود پرده‌برداری کرد و به مهمانان اجازه داد تا آن را امتحان کنند. جووانی ده‌میسیانی - ریاضی‌دان، منجم و شیمی‌دان یونانی - نام تلسکوپ را برای این وسیله برگزید که همگان آن را پسندیدند. تلسکوپ گالیله نیز یک تلسکوپ شکستی یا انکساری بود که بعدها نیوتن پی برد که لنزهای تلسکوپ شکستی باعث شکست رنگ‌ها می‌شود. به‌همین دلیل او از آینه‌ای مقعر به جای عدسی استفاده کرد که باعث ساخت تلسکوپی جدید شد که به تلسکوپ آینه‌ای یا بازتابی یا حتی نیوتنی معروف شد، این تلسکوپ دیگر مشکل رنگ نداشت و ساخت آن هم آسان‌تر بود.
روش نام‌گذاری
جووانی ده‌میسیانی- ریاضی‌دان منجم و شیمی‌دان یونانی- نام تلسکوپ را برای این وسیله برگزید که همه آن را پسندیدند
در همینه زمینه :
سوژه روز
یادداشت اول
تیتر یک