الیف شافاک: «هزار و یک شب» تأثیر زیادی بر نوشتههایم دارد
الیف شافاک ـ نویسنده
الیف شافاک، از پرفروشترین نویسندگان ترکیه است. آثاری از او به فارسی هم برگردانده شده و مهمترین آنها «ملت عشق» است. شافاک به تازگی با گاردین گفتوگویی انجام داده درباره کتابهایی که در زندگیاش تأثیرگذار بودهاند. چکیدهای از مهمترین صحبتهای این نویسنده که سال 2010نشان شوالیه هنر و ادبیات فرانسه را دریافت کرده در ادامه میآید.
ـ این روزها کتاب «ذهن اسیر» نوشته چسواو میوش را بازخوانی میکنم. شاعر و مقالهنویس لهستانی که در این کتاب بهطور فشرده درباره تبعید، وطن، تعلق، حافظه، تاریخ و اقتدارگرایی نوشته است. او متعلق به کشوری مثل ترکیه است که سرزمین فراموشی دستهجمعی است.
ـ دانشآموز بودم که کتاب«اورلاندو» نوشته ویرجینیا ولف را برای نخستین بار خواندم. مثل این بود که به کشف قارهای جدید نایل آمده بودم. اورلاندو قصه تحولات بسیار و سفرهای پرجذبه است.
ـ آرزو داشتم کتاب «پروژه پاساژها» نوشته والتر بنیامین را من نوشته بودم. والتر بنیامین را خیلی دوست دارم. او یک متفکر فوقالعاده است؛ یک شورشی تنها که با هیچ دسته و قبیلهای هماهنگ نیست؛ مردی با تفکری بزرگ و شاید ناامیدی بزرگتر و به تعبیر هانا آرنت «من همهچیز را درباره او دوست میدارم.»
ـ هزار و یک شب منحصرا تأثیر زیادی روی نوشتههای من داشته است. با سبک و ساختار بازیگوشانه خود که اجازه گفتن داستان در دل داستانی دیگر را میدهد و همچنین «اودیسه» هومر.
ـ هر کتابی که از جیمز بالدوین خواندهام مرا به گریه انداخته است. حتی وقتی صدایش را میشنوم و به مصاحبهها و حرفهایش گوش میدهم احساساتی میشوم.
ـ هر کتابی که از دیوید ساداریس میخوانم، مرا میخنداند. نوعی طنز در کتابهایش است که به انسان نگاه تمسخرآمیز ندارد بلکه او را با همه نقصها و نواقضش به آغوش میکشد.
ـ کتاب «تفسیر رویا» نوشته زیگموند فروید را نتوانستم بخوانم. شاید به این خاطر که خیلی فرویدی است.
ـ کتاب«آماتور» نوشته توماس پیج مکبی یا کتاب «زمزمه» نوشته ویل ایوز را برای هدیهدادن انتخاب میکنم.
ـ خواندن کتابهای آشپزی راحت است. در داستانهایی که مینویسم، جزئیات بسیاری از پختو پز، بوها و طعمها وجود دارد که مخاطبانم فکر میکنند من حتما آشپزی حرفهای هستم. اما اینطور نیست. من عاشق خواندن کتابهای آشپزیام.