توان‌مدیریتی‌ندارید مسئولیت نپذیرید

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر معظم انقلاب اسلامی صبح روز گذشته پیش از آغاز جلسه درس خارج فقه، با شرح روایتی درباره توصیه پیامبر اعظم(ص) خطاب به جناب ابوذر، ضمن انتقاد به ثبت‌نام بی‌محابای برخی افراد در انتخابات مجلس، تأکید کردند: هر مسئولیتی، هر سِمَتی، هر توانایی‌ای، در کنارش یک مسئولیتی دارد، یک تعهّدی وجود دارد. باید دید که آیا می‌توانید آن تعهّد را انجام بدهید یا نه؟ این خیلی درسِ بزرگی است.» پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای متن این سخنان را به شرح زیر منتشر کرد.
بسم‌الله الرّحمن الرّحیم
الحمدلله ربّ العالمین و الصّلاة و السّلام علی سیدنا محمّد و آله الطّاهرین و لعنة‌الله علی اعدائهم اجمعین.
عَن اَبی ذَرٍّ (سَلامُ‌الله عَلَیهِ) اَنَّ النَّبی (صَلَّی‌الله عَلَیهِ وَ آلِهِ) قالَ یا اَبا ذَرٍّ اِنّی اُحِبُّ لَک ما اُحِبُّ لِنَفسی اِنّی اَراک ضَعیفاً فَلا تُؤَمَّرَنَّ عَلیٰ اِثنَینِ وَ لا تَوَلَّینَّ مالَ یتیم.

قالَ یا اَبا ذَرٍّ اِنّی اُحِبُّ لَک ما اُحِبُّ لِنَفسی
خود جناب ابی‌ذر این توصیه‌ پیغمبر به‌خودش را ذکر می‌کند؛ برای ماها هم درس است، درس بسیار بزرگی است. حضرت به او فرمود من هر چه برای خودم دوست می‌‌دارم، برای تو هم دوست می‌دارم؛ یعنی آن چیزی که می‌خواهم به تو بگویم، از روی کمال محبّت است؛ چون انسان به‌خودش کمال محبّت را دارد. خب، حالا آن حرفی که حضرت می‌خواهد به ابی‌ذر بزند چیست؟

اِنّی اَراک ضَعیفا
من جناب‌عالی را در مدیریت، ضعیف می‌بینم. خیلی آدم خوبی هستی، مجاهد فی‌سبیل‌اللّه، رُک‌گو و آسمان بر راستگوتر از او سایه نیفکنده، زمین راستگوتر از او را بر خودش حمل نکرده؛ اینها همه به جای خود محفوظ، امّا شما آدم ضعیفی هستی.
فَلا تُؤَمَّرَنَّ عَلیٰ اِثنَین
حالا که آدم ضعیفی هستی، مواظب باش بر دو نفر هم ریاست نکنی! یعنی پیداست آن ضعفی هم که حضرت فرمودند، ضعف در مدیریت است؛ یعنی تو آدمی هستی که مدیریت نداری؛ اگر چنانچه بر دو نفر یا بیشتر ریاست پیدا کردی، نمی‌توانی کار آنها را به سامان برسانی. این، درس برای ماهاست. ما -حالا همه‌ ما نه؛ بعضی‌مان این جوری هستیم- به مجرّد اینکه یک مسندی، یک جایی، یا خالی می‌شود یا ممکن است خالی بشود، فوراً چشم می‌دوزیم که برویم آنجا! خب شما اوّل نگاه کن ببین می‌توانی یا نمی‌توانی. حالا بحث اسم‌نویسی برای انتخابات مجلس است، گفتند شروع شده، همینطور بدون محابا می‌روند! خب شما که می‌خواهی بروی آنجا، آنجا سؤال دارد؛ این توانایی‌ای که خدا به من و شما می‌دهد، کنارش مسئولیت هست. این [مطلبی] که عرض می‌کنم، در مورد خود این حقیر از همه بیشتر است. شما هم همین جور؛ یعنی آن کسانی که مسئولیتی دارند، همین جور. هر مسئولیتی، هر سِمَتی، هر توانایی‌ای، در کنارش یک مسئولیتی دارد، یک تعهّدی وجود دارد. می‌توانید آن تعهّد را انجام بدهید یا نه؟ این خیلی درسِ بزرگی است.

وَ لا تَوَلَّینَّ مالَ یتیم
هیچ مال یتیمی را هم شما به‌عهده نگیر. نه از باب اینکه احتمال این وجود دارد که خدای نکرده مثلاً ایشان دست‌درازی می‌کند به مال یتیم. خب مقام ابی‌ذر خیلی بالاتر از این حرف‌ها‌ست، نزدیک مقام عصمت است مقام او؛ پس این احتمال در او نیست. علّت اینکه می‌گویند تولیت مال یتیم را قبول نکن، این است که نمی‌توانی حقّ یتیم را به او بدهی؛ دیگران می‌آیند دست‌درازی می‌کنند، جنابعالی هم آدم ضعیفی هستی، تدبیر لازم را نداری و نمی‌توانی. برجستگی‌های نظام اسلامی و نظام ارزش‌های اسلامی اینها‌ست؛ یعنی در درجه اوّل، من و شما خودمان مسئولیم که ببینیم این کار را قبول بکنیم؟ نکنیم؟ می‌توانیم؟ نمی‌توانیم؟ این بسیار مسئله مهمّی است.